25 november 2015 door Henk Boeke
Veel scholen vertonen het Jeugdjournaal aan té jonge kinderen. Dat is niet de bedoeling. Maar wat doe je eraan?
Het Jeugdjournaal is bedoeld voor kinderen van 9 tot 12 jaar. Vanaf groep 6 dus. Maar wat blijkt: veel basisscholen beginnen er al mee in groep 4. Onder andere om de leerlingen bezig te houden in de pauze. Zéker vanwege de huidige aanslagen en terreurdreigingen – die vanzelfsprekend ook in het Jeugdjournaal behandeld worden – is het niet handig om af te wijken van die aanbevolen leeftijd. Kleine kinderen kunnen daar heel angstig van worden.
Justine Pardoen, hoofdredacteur van Ouders Online, noemde het in een interview deze week zelfs een vorm van kindermishandeling, om kinderen te jong te confronteren met aanslagen, terreur en oorlogsgeweld.
Het Jeugdjournaal behandelt deze onderwerpen op een volstrekt integere en verantwoorde manier, maar wel voor kinderen vanaf 9 jaar en niet jonger. Pardoen vindt dat dat beter benadrukt zou moeten worden. Maar Joris Marseille, presentator en eindredacteur van het Jeugdjournaal, vindt dat niet nodig. Volgens hem is het al duidelijk genoeg: "In de tv-gidsen en op onze website staat de leeftijd van onze doelgroep vermeld. Verder waarschuwen we aan het begin van de uitzending als het nieuws heel heftig is."
Maar waarom doen scholen het dan toch, als het allemaal al zo duidelijk en bekend is? "Omdat andere scholen het ook doen", is het meest gebruikte argument.
Dat is waar. Veel scholen doen het. Maar of dat nou zo verstandig is kun je je afvragen. Peter Nikken, buitengewoon hoogleraar mediaopvoeding aan de Rotterdamse Erasmus-universiteit is wat milder hierover dan Justine Pardoen. In Jeugdjournaal kijken op school in groep 4 zegt hij: "Veel van deze jongere kinderen zijn toch wel toe aan nieuwsberichtgeving, gezien de kijkcijfers onder deze doelgroep. Het is dan echter wel verstandig dat er altijd een volwassene meekijkt. Die kan dan in de gaten houden hoe de kinderen op het programma reageren, en zo nodig ondersteuning of uitleg geven."
Maar tegelijkertijd zegt hij ook: "Er is ooit wel eens geopperd dat alle nieuwsuitzendingen standaard een Kijkwijzer-classificatie van 9 jaar zouden moeten hebben. De nieuwsredacties van NOS en RTL hebben dat idee echter nooit omarmd."
Een van de deskundigen die dat idee geopperd had, was Juliette Walma van der Molen, hoogleraar 'talentontwikkeling, wetenschap en techniek' aan de universiteit van Twente. Zij heeft op basis van haar eigen onderzoek geadviseerd om alle journaals standaard de adviesleeftijd '9 en ouder' te geven. Maar daar wilden de redacties dus absoluut niet aan.
Ouders die bezwaar maken bij hun school tegen het vertonen van het Jeugdjournaal aan kinderen in groep 4 en 5, zouden baat kunnen hebben bij Kijkwijzer 9. Dan zou het immers gewoon verboden zijn om het Jeugdjournaal te vertonen in groep 4 en 5.
Maar die classificatie zit er niet in, zegt Wim Bekkers, directeur van het Nicam, de instantie die verantwoordelijk is voor de Kijkwijzer. "Het Jeugdjournaal is een actualiteitenprogramma. Nieuws- en live-programma's hebben een uitzonderingspositie omdat die niet vooraf geclassificeerd kunnen worden. Wel behoren kijkers vooraf gewaarschuwd te worden als er sprake is van schokkende beelden. Dit is ter beoordeling van de redactie."
Het enige wat je dus kunt doen, is de directie van je school erop wijzen dat het Jeugdjournaal bedoeld is voor 9 tot 12 jaar. En dat "andere scholen doen het ook" niet zo'n sterk argument is (omdat die dan óók verkeerd bezig zijn, door de adviesleeftijd van het Jeugdjournaal te negeren).
Verder raden we aan om niet in je eentje ten strijde te trekken, maar om het via de Ouderraad of de MR te spelen. Zo voorkom je dat je wordt weggezet als een hysterisch probleemgeval.
Overigens is er op z'n minst één schooltype dat het Jeugdjournaal überhaupt nooit zal vertonen, namelijk de Vrije School. Maar ja, om nu alleen vanwege het Jeugdjournaal van school te veranderen is ook weer zo wat.
