27 januari 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Veel kinderen vinden cola lekker. In sommige gezinnen staat er ook altijd veel van in de koelkast, vooral tijdens vakantiedagen en in het weekend. Ongerust vraagt men op het Forum hoe ongezond cola eigenlijk is. De vraag óf het ongezond is, wordt al helemaal niet meer gesteld.
Sommige pubers krijgen maagpijn van cola en ze gaan ervan boeren. Ouders observeren dat hun kind na het drinken van veel cola 'steeds drukker' wordt en 'niet lekker in zijn vel zit'. Iemand heeft gehoord dat cola de opname van calcium beperkt en de lever overbelast. Een ouder suggereert zelfs dat haar dochter hierdoor scheef is gaan lopen: met haar lichaamshouding zou ze onbewust haar lever hebben willen ontzien. Cola krijgt ook wel de schuld van slapeloosheid, hartritmestoornissen, opgefoktheid en angstaanvallen.
Er is veel mythevorming rond eten en drinken. Van bijna alles kun je bijna alles krijgen, zeker als je er te veel van neemt. Een overgevoeligheid of allergie voor voedsel heb je zomaar te pakken, en tegenwoordig worden al snel veel gedragsproblemen hierop teruggevoerd. Moeten we ons nu ook druk gaan maken over cola? Is cola inderdaad "troep", zoals ouders denken?
Cola bestaat behalve uit plantaardig bestanddelen en kruiden (geheim recept), uit water, suiker, cafeïne en koolzuur. Vaak zitten er ook kleurstoffen en conserveringsmiddelen in. In gewoon gezoete cola zit zoveel suiker, dat een kunstmatig conserveringsmiddel overbodig is, maar in de cola's met kunstmatige zoetstoffen (cola light) is dat wel nodig: een overgevoeligheid voor het vaak gebruikte conserveringsmiddel E211 kan zich inderdaad uiten in hyperactiviteit. Speciale kindercola bevat overigens geen kunstmatige toevoegingen en geen cafeïne.
Het zijn vooral de koolzuur en de cafeïne die voor de gemelde verschijnselen zorgen. Sommige mensen hebben baat bij een glas cola als ze misselijk zijn. Koolzuur prikkelt de maag en cafeïne versterkt de darmperistaltiek. Van cola ga je dus boeren en poepen. Bij misselijkheid of een voedselvergiftiging is dat precies wat je wilt: snel die maag leeg. Maar als je diarree hebt met een andere oorzaak, dan kun je beter iets anders drinken. Tijdens een vakantie in een buitenland is cola een uitstekend alternatief voor flessenwater dat wellicht dezelfde bacteriën bevat als het plaatselijke rivierwater. Cola van bekende merken is hygiënisch en overal verkrijgbaar.
In zijn boekje 'Genieten mag' legt Jan Snel, psycholoog aan de Universiteit van Amsterdam, er de nadruk op dat cafeïne juist veel goed kan doen. Het stimulerende effect ervan kan genezend werken bij "depressies, bij de behandeling van een stokkende ademhaling, vooral die optreedt tijdens de slaap bij te vroeg geboren kinderen, bij overactieve kinderen, bij astma, bij een bepaald type huidaandoening, bij hoofdpijn en om te vermageren."
Een kind krijgt met een groot glas cola een shot cafeïne die te vergelijken is met die van twee koppen koffie voor een volwassene. Sommige mensen varen daar wel bij, voor andere is dat al veel te veel. Zo is het ook met cola. Er zijn grote verschillen in de manier waarop iemand reageert op cafeïne. Bij sommigen doet de lever er twee uur over om de cafeïne af te breken, bij anderen duurt dat acht uur. De een kan daardoor sneller een nieuwe dosis aan dan een ander. Snel wijst er overigens op dat uit onderzoek blijkt dat de werking van cafeïne twee kanten kan opgaan: stimulerend of ontspannend, afhankelijk van hoe men zich op dat moment voelt en naarmate je er meer van neemt lijkt de stimulerende werking juist het omgekeerde effect te hebben. Hoe meer cafeïne de overspannen manager drinkt, hoe rustiger hij ervan kan worden.
Het drinken van cola stimuleert dus je hele lijf. Net als koffie. Je hart gaat sneller kloppen, je maag en darmen gaan sneller werken, je concentratie wordt groter, je zintuigen werken scherper, je geheugen verbetert en je wordt energieker. Je systeem krijgt dus een opdonder. Overmatig gebruik is natuurlijk wel even wennen dan, maar slecht? Tja, als een kind al zoveel energie haalt uit het drinken van cola, dan zal hij geen zin meer hebben om nog gewoon gezond te eten en drinken. Het Voedingscentrum (voorheen Voorlichtingsbureau voor de Voeding): "Cola is natuurlijk een genotmiddel en geen voeding, maar ongezond is het nu ook weer niet".
