|
|
16 april 2010
Hoe verzorg je baby's en peuters als je maar één hand tot je beschikking hebt? Lilian Wolthuis-Droste schreef er een praktisch handboek over, op basis van haar eigen ervaring.
Bespreking van:
In eigen hand
Baby- en peuterverzorging voor functioneel eenhandigen
door: Lilian Wolthuis-Droste
uitg.: eigen beheer
ISBN 90-9021349-X
prijs: EUR 27,95 (incl. verzendkosten)
bestellen via www.ineigenhand.eu
door Henk Boeke
Stel, je hebt maar één hand tot je beschikking. Hoe schil je dan een appeltje? Hoe verschoon je een luier? En hoe doe je je baby in bad? Om nog maar te zwijgen van tillen, voeden, afdrogen en aankleden. Als gezonde ouder met twee goed functionerende handen denk je er niet zo snel over na, maar voor ouders met een beperking zit een hele dag natuurlijk vól met dat soort vragen.
Lilian Wolthuis, moeder van drie kinderen, en halfzijdig verlamd sinds haar eigen kindertijd, moest het allemaal zelf ontdekken, omdat er eigenlijk geen goed informatiemateriaal over eenhandige verzorging bestond. Vervolgens besloot ze om alle kennis en ervaring die ze in de afgelopen jaren opdeed op papier te zetten, om andere ouders (maar ook professionals, en reumatische grootouders, etc.) op weg te helpen.
Dat leidde tot een boek waar alles in staat, van algemene adviezen tot gedetailleerde stappenplannen en geld lospeuteren bij instanties. Zelf noemt ze het een handboek, wat die naam inderdaad mag hebben. Het boek is grotendeels gebaseerd op haar eigen ervaring, maar maakt ook gebruik van (betrouwbare) externe bronnen.
Stappenplannen
Hoe je bepaalde handelingen – zoals tillen, verschonen of aankleden – het beste kunt uitvoeren, wordt beschreven in zeer gedetailleerde stappenplannen. Soms zijn de instructies wel érg in detail weergegeven: 10 tot 15 stappen zijn niet ongebruikelijk, en voor douchen zijn het er zelfs 20.
Op zich is het goed dat iemand de moeite heeft genomen om het allemaal eens zorgvuldig uit te schrijven, maar ik vroeg me wel af hoe je daar in de praktijk mee moet omgaan. Bij een kook-recept is het al behoorlijk lastig om alle instructies stap voor stap te volgen (waarbij je alsmaar heen en weer moet schakelen tussen het kookboek en het aanrecht of het fornuis), maar bij een beweeglijke baby lijkt me dat tamelijk onmogelijk. Die blijft niet rustig afwachten op zijn aankleedkussen, zoals een stronk prei op het aanrecht...
De enige oplossing lijkt me dat je alle stappen eerst uit je hoofd leert. Maar met handelingen die 20 stappen vergen, moet je dan wel een behoorlijk goed geheugen hebben. De auteur suggereert om het eerst uit te proberen op een pop, maar dan nóg. Die blijft inderdaad wel geduldig wachten, maar een stijve pop lijkt me toch van andere orde dan een beweeglijke baby.
Sleutelwoord: 'communicatie'
Over beweeglijke baby's gesproken. In een bijgevoegd foldertje met citaten uit eerdere recensies, las ik dat aan alle stappenplannen het sleutelwoord 'communicatie' ten grondslag zou liggen. Oftewel: goed naar je kind kijken en er adequaat op reageren. Ik kon het niet echt terugvinden in het boek zelf, maar het lijkt me inderdaad ontzettend belangrijk.
Het punt is namelijk dat je als ouder met een beperking ervoor moet zorgen dat je kind goed meewerkt. Forceren, zoals je kind in een bepaalde houding dwingen, is sowieso nooit handig natuurlijk, maar juist als je maar één hand ter beschikking hebt, is het domweg ondoenlijk. En corrigeren met één hand, als je baby dreigt weg te glijden bijvoorbeeld, is ook niet zo makkelijk.
Belangrijk is dus dat je kind bij voorbaat al in een goede houding ligt of zit of staat, en dat kan alleen maar wanneer het kind goed meewerkt. Dus: als er een optimale communicatie tussen ouder en kind is.
Snel zelfstandig maken
Het interessantste hoofdstuk vond ik "Hoe leert u uw kind zelfstandig worden?" Juist bij eenhandig opvoeden is het belangrijk dat je je kind zo snel mogelijk leert om bijvoorbeeld zelf op te staan als het gevallen is (waarna het naar zijn gehandicapte ouder kan toekomen om beloond, geknuffeld en getroost te worden).
Ook de sterke nadruk die wordt gelegd op het stimuleren van de grijpreflex, zodat het kind zichzelf vast kan klampen aan de kleren van zijn verzorger, in plaats van telkens geholpen en behoed te moeten worden (wat veel te belastend is voor een eenhandige ouder) vond ik een eye-opener.
En nog mooier: het advies om het kind niet te verbieden om de trap op of af te kruipen als het daar belangstelling voor krijgt, maar hem juist te leren om dat zorgvuldig en veilig te doen. Dat klonk me als muziek in de oren. Veiligheid vóór alles natuurlijk, maar dat bereik je naar mijn stellige overtuiging juist door je kind te leren omgaan met onveilige situaties, in plaats van ze daarvan weg te houden.
Kortom: een hoofdstuk naar mijn hart, waar ook 'gewone' – tweehandige – ouders nog heel wat van kunnen leren! (Evenals het hoofdstuk om je kind te leren luisteren en het hoofdstuk met tips voor de omgang met koppigheid trouwens).
Uitgave in eigen beheer
Spijtig is wel dat het boek zo beroerd is uitgegeven. Eigenlijk is het helemaal niet uitgegeven (omdat het een uitgave in eigen beheer is). Er is overduidelijk geen vormgever of eindredacteur aan te pas gekomen, waardoor het echt heel moeilijk leest.
De auteur heeft een onrustig tralala-lettertype gekozen dat een 'handboek' onwaardig is, en het taalgebruik is nodeloos plechtstatig, met taalfouten en al ("Probeer derhalve zo veel mogelijk te vermijden met dit vervoersmiddel te lopen"). Het overdadige kommagebruik, dat lekker doorlezen sterk belemmert, zorgt zelfs voor interpretatieproblemen omdat er soms iets anders staat dan er bedoeld is.
Ik begrijp wel dat het om een niche-onderwerp gaat, waar commerciële uitgevers geen brood in zien. Maar ook boeken die in eigen beheer worden uitgegeven, kunnen winnen aan kwaliteit wanneer je er een vormgever en een eindredacteur bijhaalt. Dat hoeft echt geen financiële aderlating te zijn; er zijn altijd wel vrienden of bekenden te vinden die je daarmee willen helpen. Dit boek verdient het om beter uitgegeven te worden.
Henk Boeke
[email protected]