Ouders Online
Archief
Nieuwe kinderboeken

Jacqueline Eckhardt
juni 2003

Deze maand: een vakantie-special. Acht kinder-reisboeken en -vakantieboeken voor alle leeftijden.


Boek van de maand: Kidsgids Vakantie (0+)

[Bespreking verwijderd op verzoek van de uitgever. Deze Kidsgids (uit 2003) is niet meer leverbaar.]


Wandelen met kinderen in de Ardennen (4+)

boekomslag: Wandelen met kinderen in de Ardennen

Wandelen met kinderen in de Ardennen
15 Wandelingen speciaal ontworpen voor gezinnen met kleine en opgroeiende kinderen
Tekst: Julien van Remoortere
Illustraties: Jan Lenoir
Uitgeverij Lannoo, 2003
ISBN: 90-209-5044-4
EUR 15,95

Ik houd van wandelen, maar in de Ardennen ben ik lang niet geweest. Daar komt, denk ik, binnenkort wel verandering in. Het boekje 'Wandelen met kinderen in de Ardennen' is namelijk zo aanstekelijk dat je het liefst morgen zou beginnen.

Julien van Remoortere is door uitgever Lannoo gevraagd om vijftien wandelingen in verschillende delen van de Ardennen te beschrijven. Een gouden greep.

Van Remoortere heeft dertig jaar lang te voet het hele zuiden van België beneden Samber en Maas doorkruist. Hij kent het gebied op zijn duimpje. Belangrijker nog, is dat de auteur ook opa is, die zijn kleinkinderen regelmatig meenam op zijn ontdekkingstochten. Juist dat heeft het boekje gemaakt tot wat het is: een inspirerend avontuur voor ouders én hun – kleine – kinderen.

Vijftien wandelingen dus, allemaal met een basis-route (van 7 km), een verkort gedeelte (van 4 km) en een verlengde mogelijkheid (van 11 km). Daardoor kan ook je kleinste woudloper (vanaf 4 jaar) rustig mee. En niet alleen omdat de lengte van de wandelingen is aangepast.

Naast uitgebreide wandelbeschrijvingen, routekaarten, mooie foto's en wetenswaardigheden voor papa en mama onderweg, zijn er twee dingen die het boek tot een echt kinderboek maken. Elke wandeltekst bevat namelijk kadertjes met spannende flora- en fauna-informatie, gericht op de allerkleinsten.

De gele kaders zijn voor kinderen van 4 tot 7 jaar ('Zijn everzwijnen gevaarlijk?' en 'Overleven in een woud'). De groene kaders zijn voor kinderen van 8 tot 12 jaar ('Wat zijn fossielen?' en 'Doodgevroren in een sneeuwstorm').

En dat is nog niet alles. Elke wandeling bevat ook twee 'Doe & Denk'-pagina's, speciaal voor kinderen. Vol spelletjes die je tijdens het wandeltraject kunt doen. Plus natuurraadseltjes. En overlevingstechnieken.

Kinderen kunnen het boekje niet zelf lezen, maar ze worden door alle spannende weetjes en opdrachten wel rechtstreeks bij de wandeling betrokken.

De eerste zin van het boekje is briljant: 'Veel kinderen vinden wandelen maar niets'. Met het 'opstapje' van Julien van Remoortere in de hand kan dat wel eens héél anders uitpakken.


Is Nederland echt zo plat? (6+)

boekomslag: Is Nederland echt zo plat?

Is Nederland echt zo plat?
Een spannend reisboek voor kinderen
Tekst: Debby Smits
Illustraties: Gertie Jacquet, Henk Kneepkens
Van Reemst Uitgeverij/Unieboek, 2001
ISBN 90-410-0922-1
EUR 17,99

Dit is hét boek voor kinderen die in Nederland op vakantie gaan. Of voor kinderen die gewoon lekker thuisblijven. Schrijfster Debby Smits heeft in haar boek zoveel leuke uitstapjes verzameld, dat er altijd wel iets in de buurt is.

De grote kracht van dit boek vind ik het uitgangspunt dat je ook in Nederland je heel spannende reizen kunt maken. Debby Smits kiest daarbij voor een mooi verhaal. Als vader en moeder voor zaken naar het buitenland gaan, logeren Pim en Trijntje bij opa Stef. Eerst hebben ze daar niet zo'n zin in. Ze willen ook naar het buitenland. Maar opa Stef heeft een Bolbo, een zelfgemaakte eierdop op wielen, die kan rijden, varen én vliegen. Met z'n drieën reizen ze heel Nederland rond, en ze vertellen over alles wat ze zien en meemaken.

Alle provincies komen een voor een aan bod, maar in het verhaal is dat heel subtiel verwerkt. Zo is het inderdaad een spannend reisverhaal, in plaats van een aardrijkskundeboek. Onderaan elke pagina staan uitgaanstips en leuke feitjes over de betreffende provincie. Maar in het verhaal erboven, staan de avonturen centraal.

Pim valt bijvoorbeeld voor pampus op het eiland Pampus. De Bolbo stort neer in het IJsselmeer en Trijntje redt een ziek baby-zeehondje op de Wadden.

Elk avontuur telt zes à zeven pagina's en er zijn pagina-grote kleurige tekeningen. De tekst is heel goed leesbaar en hartstikke modern. Opa Stef roept "Hé stinkerd" tegen een fietser die zijn Bolbo snijdt. En Pim roept "Vet gaaf!", als hij iets leuks ontdekt.

'Is Nederland echt zo plat?' is écht een levendig reisboek, waarin van alles te kijken, te lezen en te ontdekken valt.


Alles over Spanje (9+)

boekomslag: Alles over Spanje

Alles over Spanje
Tekst: Rik Zaal
Illustraties: Sylvia Weve
Uitgeverij Querido (iQ-reeks), 2003
ISBN 90-451-0028-2
EUR 12,95

De iQ-reeks van Querido bestaat pas sinds 2001 maar ik ben nu al een fan. Ook dit nieuwe kinderboek, met van alles en nog wat over Spanje, is een schot in de roos. Rik Zaal schreef vorig jaar al een reisgids over Spanje voor volwassenen. Hij is echter ook programmamaker voor (onder andere) Villa Achterwerk. Voor die doelgroep heeft hij het boek 'Alles over Spanje' gemaakt.

De opmaak van de iQ-reeks is aantrekkelijk: een fleurige omslag en grappige (zwart/wit) schetsen binnenin. Met korte hoofdstukken, die elk steeds een ander onderwerp uit Spanje beschrijven, en in de kantlijn extra feitjes en grapjes voor wie nog meer wil weten.

Niet alle hoofdstukken zijn overigens even toegankelijk. Kinderen die Spanje niet regelmatig bezoeken, zullen sommige plaatsen, gebieden of gebruiken niet vanuit de praktijk herkennen. In dat geval is de opsomming van feiten soms wat lang. Je hebt ten slotte niet altijd zin in een Spaanse geschiedenisles. Maar hoofdstukken als 'Veertig miljoen herriemakers', of 'Hoe ziet een Spaanse dag eruit?' en 'Kinderen in Spanje' zijn ruimschoots de moeite waard.

Het meest enthousiast ben ik over het taalgebruik. Iedereen kan zich het nodige voorstellen bij zinnen als 'Spanjaarden letten niet zo keihard op hun kinderen' of 'Spanjaarden maken er op tafel graag een rommeltje van'. Minstens even leuk zijn de talloze typisch Spaanse weetjes, die ongemerkt de revue passeren. Een Spaans stierengevecht duurt bijvoorbeeld 'maar' vijftien minuten. Madrilenen gaan na een nachtje stappen 's ochtends meteen door naar hun werk. En de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis in Màlaga heet 'het kelner-paviljoen'. Sommige Spanjaarden schrokken vroeger zo van de gekke gewoonten van toeristen, dat zij letterlijk gek werden.

Nieuwsgierig geworden naar Spanje? Gauw lezen, want Rik Zaal verklapt nog veel meer typisch Spaanse geheimen.


Frankrijk (9+)

boekomslag: Frankrijk

Frankrijk
Tekst: Pauline Michgelsen
Illustraties: Sieb Posthuma
Uitgeverij Querido (iQ-reeks), 2002
ISBN 90-451-0121-1
EUR 12,95

Ook een landen-kinderboek uit de iQ-reeks, nu over Frankrijk, en vorig jaar al verschenen. Maar natuurlijk is het werk van Pauline Michgelsen ook dit jaar nog onweerstaanbaar. De schrijfster (vooral van kinderboeken over kunst) woont zelf op een Frans landgoed. Ze is verliefd op het land en die liefde zie je in elk hoofdstuk terug.

Alle typisch Franse dingen komen netjes gerangschikt voorbij: de rem-en-gaspedaal-wc, de Eiffeltoren, en de Tour de France. De lelijke eend en de Franse wijn. Slakken, stokbrood en parfum. Verhalen over Lodewijk de Veertiende, Napoleon en Jeanne d'Arc ontbreken niet. En als je de hoofdstukken niet allemaal achter elkaar leest, zijn de geschiedenislessen van Pauline Michgelsen best goed te volgen.

Gewoon hartstikke leuk – en kenmerkend voor de iQ-reeks – is de relativerende taal, die maakt dat je onbewust steeds een beetje moet lachen. 'Frankrijk is vakantieland nummer één. Aan het strand is het soms een beetje krap, maar verder is er ruimte genoeg.'

Nog meer Franse eigenaardigheden in het boek? De lelijke eend heeft zo'n bol dak omdat de ontwerper opdracht kreeg een auto te maken waarin vier boeren mét zondagse hoed pasten. De croissant komt oorspronkelijk uit Oostenrijk. En Dom Perignon vond dat wijn maken te lang duurde, waardoor hij er wat gist bij deed en de flessen ontploften. Zo lanceerde hij de champagne.

Als je niet naar Frankrijk op vakantie gaat, wil je er met dit boek volgend jaar vast heen.


Op blote voeten (11+)

boekomslag: Op blote voeten

Op blote voeten
Tekst: Riet Vanloo
Omslag-illustraties: Mario Boon
Standaard Uitgeverij, 2003 (heruitgave)
ISBN 90-02-21491-X
EUR 7,95

Wat een ontroerend boekje heeft Riet Vanloo geschreven. Uit eigen ervaring, want de schrijfster heeft het jongetje Eddhi, op het Indonesische eiland Lombok, zelf gekend.

Ze komt hem tegen omdat hij elke dag souvenirs verkoopt op het toeristenstrand. Eddhi heeft het moeilijk. Zijn vader, horlogeverkoper op een ander strand, kan het gezin bijna niet onderhouden. Eddhi helpt hem door zelf geweven armbandjes te verkopen. Maar veel, heel veel liever zou hij naar school gaan. Om te leren over Indonesië en de rest van de wereld. En later een goede baan te krijgen. Eddhi weeft niet alleen de naam van de toeristen in de bandjes; 'Hij weeft er ook zijn dromen in, zijn verlangens en zijn gedachten, aan verre landen en aan school', schrijft Riet Vanloo.

Haar toon, en woordjes als 'kleine snaak' en 'akkefietje' maken de tekst sympathiek. Maar het ontroerende ligt hem vooral in de realiteit. Zonder schroom en zonder vals sentiment vertelt Vanloo hoe Eddhi's vader bijna moedeloos zijn horloges aan de man brengt. En hoe Eddhi zich staande probeert te houden in de mix van verschillende werelden, culturen en gebruiken die hij op 'zijn' strand ervaart.

Het meest realistisch is het slot, dat meteen duidelijk maakt dat het hier niet zomaar om een verhaaltje gaat. De schrijfster keert aan het eind van haar vakantie, waarin ze Eddhi veel goed heeft gedaan, terug naar de rijke, Westerse wereld. Eddhi blijft achter in zijn – veel minder makkelijke – omgeving. Een wereld van verschil.

Eddhi is een jongetje waarin pre-pubers zich makkelijk zullen herkennen. En wat kan het kwaad, als je op vakantie gaat naar een ver land, om even bij het lot van andere kinderen stil te staan?


Op stap met de kids in Nederland en Vlaanderen (0+)

boekomslag: Op stap met de kids in Nederland en Vlaanderen

Op stap met de kids in Nederland en Vlaanderen
Tekst: Phia Damsma-Scheffer
Kosmos-Z&K Uitgevers, 2003
ISBN 90-215-3756-7
EUR 11,50

Een beetje voorspelbaar, maar wel een handig naslagwerk met alle kinder-attracties en -musea in Nederland en Vlaanderen netjes op een rij. Schrijfster Phia Damsma-Scheffer heeft ze allemaal hoogstpersoonlijk beproefd. De internet-adressen bij de meeste locaties zorgen ervoor dat je thuis ook je eigen oordeel kunt vormen.

Naast de bekende locaties heeft Damsma-Scheffer vooral gezocht naar plaatsen waar kinderen zich kunnen verwonderen, dingen kunnen aanraken, ervaren, doen en ontdekken. Zoals Het Aardbeienland in Horst, of het rustieke kerkje in Velsen-Noord waar je in het pikkedonker als een echte blindeman levens-echte situaties moet zien te doorstaan.


Kidsgids Nederland (0+)

boekomslag: Kidsgids NL

Kidsgids Nederland
Eindredactie: Fiona Rempt
Illustraties: Jet Violier
Kidsgids, 2003
ISBN 90-76691-08-8
EUR 11,35

De Kidsgids Nederland is uitgebreider dan 'Op stap met de kids in Nederland en Vlaanderen' (zie boven), vooral omdat de 'Kidsgids Nederland' zich niet beperkt tot locaties, maar ook veel activiteiten noemt. Kunst en cultuur spelen daarbij een redelijk belangrijke rol.

De gids is niet ingedeeld naar locatie maar naar thema, zoals: 'In het groen', 'Podia' en 'Terug in de Tijd'. Het thema 'Feesten en oude gebruiken' is sowieso het lezen waard. Ooit gehoord van de Onnozele kinderdag op 28 december? Een inspirerende aanrader!

Jacqueline Eckhardt
p/a [email protected]


Jacqueline Eckhardt (38) is tekstschrijver en ballet-docente. Ze is getrouwd met sport-journalist Dennis Jansen. Samen met hun drie kinderen – Senne (5), Pieter (4), Annebel (2) – en de valse kater Willem, leiden zij een hectisch leven in het oer-degelijke Westlandse tuindersdorp Kwintsheul. Na het verdwijnen van het plaatselijke postkantoor, de groenteman en de slager, maken zij zich nu hard voor het behoud van de bibliotheek, met een grote collectie kinderboeken. Vanaf april 2003 schrijft Jacqueline de kinderboek-recensies voor Ouders Online.