|
|
Jacqueline Eckhardt Hieronder vindt u besprekingen van de nieuwste kinderboeken. Soms horen we van boekhandelaren dat er mensen binnenkomen met een print van deze pagina. Dat schept een behoorlijke verantwoordelijkheid; onze kinderboeken-recensente is zich daar terdege van bewust en spant zich elke maand in om de mooiste nieuwelingen eruit te pikken.
Deze maand: waarom zijn we er? Wie zijn we? En wat doe je als je van iemand afwilt? Thema's voor december, de maand van bezinning.
9 december 2005
Waarom jij er bent
tekst en ill.: Wolf Erlbruch
Em Querido's uitgeverij
ISBN: 90-451-0139-4
52 pagina's
EUR 14,95
thema's: leven, reden van bestaan
(titel is in herdruk)
In Duitsland staat Wolf Erlbruch inmiddels bekend als de beste kinderboeken-illustrator van het land. Niet voor niets dus, won hij vorig jaar met 'De Schepping' een Zilveren Penseel. En dit jaar verdiende 'Waarom jij er bent', bijna klassiek vormgegeven in opvallend formaat, met recht de Zilveren Griffel. Wolf Erlbruch kan namelijk niet alleen illustreren maar ook schrijven.
Je zou nogal hoogdravend kunnen doen over de zin van het bestaan. Zo niet Wolf Erlbruch. Hoe complexer de vraag, des te logischer zijn antwoord. Erlbruch voert mensen, dieren en dingen op die recht uit het hart vertellen 'waarom zij er zijn'. De dikke man is er om lekker te eten, 'de 3' is er zodat we op een dag tot drie kunnen tellen, en de blinde is er om vertrouwen te hebben. Het mooiste antwoord wordt – in het midden van het boek – gegeven door de dood: "Je bent er om van het leven te genieten."
Wat mij betreft had de dood beter van plek kunnen wisselen met de moeder op de laatste pagina. Haar antwoord "Je bent er omdat ik van je hou" is een dooddoener, die zelfs lichtelijk voorbij gaat aan de liefde van de vader. De prent van de moeder met haar baby is echter van ongekend hoog niveau.
Leuk is tenslotte de praktische checklist achterin, waarop kinderen op verschillende momenten in hun leven hun eigen antwoord kunnen noteren op de vraag 'waarom ze er zijn'. Inspirerend!
Oma te koop
tekst en ill.: Linda Schacht
Uitgeverij De Eenhoorn, 2005
ISBN 90-5838-282-6
26 pagina's
EUR 12,95
thema's: oma, opa, meningsverschillen
Wie nu al opziet tegen eventuele verplichtingen rond de feestdagen, zou het boek 'Oma te koop' van Linda Schacht eens moeten lezen. Hoe graag we onze familieleden ook om ons heen hebben, soms is het ineens allemaal een beetje te veel. Het jongetje Lucas weet daar wel raad mee. Die zet zijn oma gewoon te koop.
Als de moeder van Lucas op reis is, komen oma Gert en oma Woef oppassen. De eerste dagen is alles prima en fijn. Lucas mag bijna alles. Hij houdt van zoveel oma's om zich heen. Maar op een dag gaat het mis. Oma Gert wil pannenkoeken bakken, maar oma Woef weet zeker dat Lucas meer van wafels houdt. Oma Gert zegt dat Lucas buiten mag spelen, terwijl oma Woef wil dat hij binnen blijft. Zo gaat het een hele poos door. Totdat Lucas een briefje op het raam hangt met 'Oma te koop!'
Linda Schacht maakte zowel de tekst als de illustraties en levert daarmee een goed doordacht concept af. De ironie in de tekst – we lachen de oma's hier en daar stiekem een beetje uit – komt terug in de illustraties. De herkenbare zelfspot maakt dit prentenboek tot een aanrader.
Pikkuhenki
tekst: Toon Tellegen
ill.: Marit Törnqvist
Em. Querido's Uitgeverij, 2005
ISBN 90-451-0198-x
42 pagina's
EUR 13,95
thema's: geloof in jezelf, macht
In 2001 was er het muziekstuk 'Pikkuhenki'. Toon Tellegen vertelt daarin het verhaal van een kleine, voor mensenogen onzichtbare heks, die in een ver fantasieland een wrede keizer verslaat. Begeleid door een klein ensemble dat vrolijke eigentijdse muziek speelt, past Pikkuhenki als moderne klassieker eigenlijk best in het rijtje van Peter en de Wolf en l'Histoire du Soldat.
Nu, vier jaar later, staat het sprookje van Tellegen, aangevuld met innemende prenten van meester-illustrator Marit Törnqvist, uitgebreid op papier. Fraai ingebonden, met paarsfluwelen rug, oogt dit prentenboek als een cadeautje. En dat is het ook, want de belevenissen van Pikkuhenki blijven verrassend origineel.
Toon Tellegen heeft de naam Pikkuhenki zelf gemaakt, van twee Finse woorden: pikku is klein en henki is geest. Pikkuhenki is dus een onzichtbare kleine heks, die wel weet dat ze heks is, maar niet weet wat ze kan. Om haar macht te testen vliegt ze de gedachten binnen van mensen en dieren die ze tegenkomt.
Eerst fluistert ze een aangeleinde hond in om in opstand te komen. Dat doet ze ook met de beer die op een marktplein moet dansen. Daarna vliegt ze het hoofd binnen van een kleine jongen, die ze helpt de wrede heerser van het land te verjagen.
Pikkuhenki is geen zoet sprookje, maar eerder een eigenwijze vertelling met zelfspot. Als de kleine jongen de dochter van de keizer uit haar torenkamer bevrijdt, wil zij met hem trouwen. De jongen weigert. "Dan trouw ik met de eerste de beste", zegt de prinses tenslotte. Want wat moest zij anders doen?"
Spannend is het om op de prachtige prenten van Marit Törnqvist, soms ingelegd met bladgoud, steeds te zoeken naar de keizer die voor straf zijn hele leven kruipend verder moet.
Bij het boek hoort een luister-CD.
Zullen we ruilen?
tekst: Kolet Janssen
ill.: Mark Janssen
Educatieve Uitgeverij Maretak
ISBN: 90-437-0162-9
96 pagina's
EUR 9,50
thema's: anders zijn, familie
Dit kinderboek is geschreven ver voordat televisie-series als 'Mijn vrouw, jouw vrouw' echt populair werden. Maar het onderwerp lijkt ook voor kinderen soms heel aantrekkelijk.
De ouders van Tessa hebben haar opgegeven voor judo. Ze is zwaar beledigd. Tessa houdt niet van sport; haar vader en moeder weten dat, maar toch drukken ze hun zin door. Ze voelt zich totaal onbegrepen en neemt een drastisch besluit. Waarom zou ze niet ruilen met haar vriendin Marte?
De sportieve Marte past beter bij Tessa thuis en Tessa beter bij Martes familie. De twee vriendinnen ruilen van gezin en in het begin lijkt alles inderdaad veel leuker te zijn dan thuis. Maar dan blijkt steeds duidelijker dat je je familie niet zomaar kunt omwisselen...
'Zullen we ruilen?' is een leesboek in de Villa Alfabet-serie van uitgeverij Kluitman, een serie bedoeld voor de betere lezers in groep 5/6. Achterin staan per hoofdstuk vragen die ingaan op de karakters van de hoofdpersonen. Wat voor meisje is Tessa? Wie zou jouw vriendin kunnen zijn, Tessa of Marte? En waarom? Zo leren beginnende lezers niet alleen technisch, maar ook begrijpend lezen.
Zullen we ruilen is een prettig leesbaar boek met boeiende materie.
Tinka
tekst: Ed Franck
Em. Querido's Uitgeverij, 2005 (2e druk)
ISBN: 90-451-0237-4
110 pagina's
EUR 12,50
thema's: burgeroorlog, Sarajevo
Het blijft moeilijk om als buitenstaander een verhaal te vertellen over iemand met een andere cultuur. Zelfs als je de schrijversgaven hebt van Ed Franck en zelfs als je in die andere cultuur hebt vertoefd. Franck bezocht Sarajevo en kwam terug met de inspiratie en de ambitie om een kinderboek te schrijven over de burgeroorlog.
Zelf ben ik ook in Sarajevo geweest, net nadat via het Dayton-akkoord de strijdende Serviërs, Bosniërs en Kroaten het zwijgen was opgelegd. Ik herken dan ook de sfeer die Ed Frank in het boek beschrijft: de idyllische heuvels die de stad in het dal vroeger liefdevol omarmden, maar nu, ten tijde van de oorlog, een voortdurend gevaar vormen. Van daaruit worden immers dagelijks de inwoners, huizen en straten van Sarajevo beschoten.
De auteur gebruikt geen gewelddadige taferelen, maar beschrijft de oorlog in kleine gebeurtenissen (die overigens niet minder dramatisch zijn). Plantsoenen maken plaats voor groentetuintjes, er is geen warm water, geen hout om te stoken en alleen maar witte kool om te eten. En sommige straten en kruispunten zijn levensgevaarlijk door sluipschutters.
Toch weet Tinka, een gewoon meisje in een ongewone oorlogssituatie, zich te handhaven. Zoals alleen kinderen dat kunnen, gaat zij ondanks de extreme omstandigheden door met haar leven.
De hoofdpersoon Tinka raakte mij helaas niet. Ze blijft ver weg en afstandelijk. Daar wreekt zich waarschijnlijk toch het cultuurverschil. Meer waarde hebben voor mij de personen die Tinka op haar zwerftochten door de stad tegenkomt: Garka, die duiven moet schieten om te kunnen eten, Maka, die in een kapotte tram woont, en de vrouw die blijft poetsen al is de gevel van haar huis weggeslagen. Stuk voor stuk kleurrijke figuren die symbool staan voor de gekte van een burgeroorlog.
Jacqueline Eckhardt
p/a
[email protected]
Jacqueline Eckhardt (40) is tekstschrijver en ballet-docente. Ze is getrouwd met sport-journalist Dennis Jansen. Samen met hun vier kinderen – Senne (7), Pieter (6), Annebel (4) en de baby Willem (6 maanden) – leiden zij een hectisch leven in het oer-degelijke Westlandse tuindersdorp Kwintsheul. Na het verdwijnen van het plaatselijke postkantoor, de groenteman en de slager, maken zij zich nu hard voor het behoud van de bibliotheek, met een grote collectie kinderboeken. Vanaf april 2003 schrijft Jacqueline de kinderboek-recensies voor Ouders Online.