Ouders Online
Archief
Nieuwe kinderboeken

Jacqueline Eckhardt
13 april 2012

In deze aflevering: vooral veel humoristische kinderboeken. Maar ook: een lees- en tekenboek (lekker spetteren!) en een mooi voetbalboek.
 


Hoe het varken aan zijn krulstaart kwam (4+)

omslag: Hoe het varken aan zijn krulstaart kwam

Hoe het varken aan zijn krulstaart kwam
tekst en ill.: Gerda Dendooven
uitg.: Querido kind, 2010
ISBN 978-90-451-0759-2
40 pagina's
trefwoorden: prentenboek, volksvertelling, schepping, dieren, humor
EUR 13,95
Online bestellen bij onze partner 6B.nl

De Vlaamse auteur-illustrator Gerda Dendooven is een topper in het bewerken van bestaande verhalen. Ze neemt de kern van een verhaal en geeft daaraan een geheel eigen wending. Altijd in spitsvondig taalgebruik, met groteske illustraties. Ze deed dat eerder in het voorleesboek Soepkinders (2005), waarin bekende sprookjesfiguren opdoken in nieuwe situaties. En nu opnieuw in dit prentenboek, over de krulstaart van het varken.

Het verhaal is gebaseerd op een oud volksverhaal van Felix Timmermans (1886-1947). Het doet denken aan het scheppingsverhaal, maar dan net even anders. In de nieuwe versie van Dendooven spelen de aartsengel Gabriël en Onze Goede Vader de hoofdrollen. Gabriël is oud en sloft met een slepend been en een trompet over de aardbol. Hij heeft nog meegemaakt dat er geen dieren op de aarde waren. Nu zijn ze er wel, maar ze hebben nog geen pluimen, schubben of een gestreepte pels. Ze hebben alleen maar bloot vel en er valt nog niets te aaien. Ze hebben zelfs nog geen namen, wat nogal verwarrend is.

Gabriël vindt dat het zo niet langer kan. De Goede Vader heeft de dieren niet goed afgewerkt. Daar moet iets aan gedaan worden! Maar de Goede Vader heeft een overvolle agenda en reageert kribbig. Pas na kordaat aandringen van Gabriël pakt hij een tas met noodzakelijke spullen en daalt op een wolk af naar de aarde. Gabriël tettert alle dieren bijeen, en één voor één neemt de Goede Vader ze onder handen. De krultang, verfdoos, valse pluimen en haren zijn niet aan te slepen. De koe kiest twee kleuren: wit en zwart. Het schaap krijgt een permanentje. Na een dag hard werken hebben alle dieren vorm gekregen. De Goede Vader is klaar en ruimt zijn spullen op. Maar dan komt er aan de horizon nog een roze stip aanrennen. Het varken heeft zich verslapen. Nu is het te laat...

Een hilarisch verhaal, dat het varken voor altijd in een ander daglicht zet. Mét respect voor religie en geloof, en heel mooi afgewerkt. De combinatie van eigentijdse taal enerzijds en verlopen pastels anderzijds, versterkt de mix tussen vroeger en nu.


Joris en de draak (6+)

omslag: Joris en de draak

Joris en de draak
tekst: Annemarie Bon
ill.: Sandra Klaassen
uitg.: The House of Books, 2011
ISBN 978-90-4433-055-7
32 pagina's
trefwoorden: eerste leesboekje, legende, draak, ridder, prinses
EUR 6,95
AVI E3
Online bestellen bij onze partner 6B.nl

Joris en de draak, dat klinkt bekend. Vooral van de houten achtbaan in de Efteling, waar ik kort geleden veel plezier aan beleefde met onze twee jongsten. Maar hoe ging het verhaal ook alweer? Dit eerste leesboekje, prettig vormgegeven met een rustige bladspiegel, brengt de herinnering helemaal terug.

Het is geen lieflijke herinnering, de romantische prentjes in dit boekje ten spijt. Joris en de draak is een bloedstollend, bloederig avontuur. Met een écht gevaarlijke draak, die – eenmaal gewekt uit zijn hol in het moeras – mensen doodt en opeet. De koning van het land, heer Artan, wil dat het ophoudt, en geeft zijn dochter en zijn rijk cadeau aan de held die de draak verslaat. In een ander land hoort Joris van de oproep. Hij pakt het zwaard van zijn vader en gaat de uitdaging aan. Dertien helpers, van alle rassen en standen, sluiten zich onderweg bij hem aan. Maar gaandeweg valt iedereen af en staat Joris in zijn eentje oog in oog met de draak. Het zwaard van zijn vader blijkt van bijzondere betekenis.

Natuurlijk wint Joris, en het sprookje loopt goed af. In dit leesboek trouwt Joris met de prinses en leven ze nog lang en gelukkig. Maar er bestaan ook versies waarin Joris niet trouwt met de prinses, omdat hij te veel hecht aan zijn vrijheid. De koning slaat hem tot ridder, en als Sint Joris leeft hij nog lang en gelukkig verder. Scouting-verenigingen herdenken de held Sint Joris ieder jaar.

Annemarie Bon en Sandra Klaassen bewerkten nog meer sprookjes tot (eerste) leesboekjes voor kinderen uit groep 3 en 4: De wolf en de zeven geitjes (AVI E3), De kleine zeemeermin (AVI M4), De nieuwe kleren van de keizer (AVI M4), en Aladdin en de wonderlamp (AVI E4).


Spat! Wa's dat? (8+)

omslag: Spat! Wa's dat?

Spat! Wa's dat?
tekst en ill.: Andrew Pinder
uitg.: De Fontein, 2012
ISBN 978-90-2613-034-2
128 pagina's
trefwoorden: tekenboek, fantasie, humor
EUR 12,50
Online bestellen bij onze partner 6B.nl

Schilder en illustrator Andrew Pinder wil zijn talent niet voor zichzelf houden. Met zijn nieuwste boek Spat! Wa's dat? moedigt hij kinderen aan hun fantasie de vrije loop te laten. Pinder tekent de eerste spat, en de rest mag je zelf aanvullen. Wordt die groene spetter het lijf van een levensgrote spin? Of het wiel van een supersonische racewagen? De lezer beslist!

Spat! Wa's dat? is dus eigenlijk een lees- én tekenboek. Het heeft zelfs een beetje de vorm van een schetsboek, met mooi zwaar, ruw papier. Het omslag is in reliëf en verraadt al een beetje wat voor spetters en spatten je in dit boek kunt tegenkomen. Maar het gaat niet alleen om tekenen. Je moet ook kunnen lezen, want Pinder geeft je soms verrassende instructies mee.

Een grimmige regisseur blaft je door zijn megafoon bijvoorbeeld toe de filmbeeldjes op zijn filmrol in te vullen. Op een andere pagina wordt iets (of iemand?) geraakt door een meteoriet van aluminiumfolie. En ergens achterin zoekt een Arabische prins zich een weg door een zandstorm. Andrew Pinder geeft de contouren aan, via kleurige vlekken, druppels, touwtjes, wc-papier, olijftakjes en bananen. De lezer maakt het kunstwerk af. Want kunstwerken worden het. Dat kan niet anders, als je stiekem spiekt naar de voorbeelden die de maker van het boek her en der achterlaat...

Hoe simpele vormen kunnen uitgroeien tot complete verhalen. Daar draait het om in Spat! Wa's dat? Een mooi cadeau voor creatieve kinderen (of juist niet zo creatieve kinderen, die je wilt stimuleren).


Rijmsoep (10+)

omslag: Rijmsoep

Rijmsoep
tekst: Roald Dahl
ill.: Quentin Blake
vert.: Huberte Vriesendorp
uitg.: De Fontein, 2010
ISBN 978-90-261-2934-6
82 pagina's
trefwoorden: korte verhalen, poëzie, helden, humor
EUR 7,50
Online bestellen bij onze partner 6B.nl

Uitgeverij De Fontein presenteert met regelmaat heruitgaven van wijlen meesterverteller Roald Dahl. Dat is genieten. Recent verscheen: Gruwelijke rijmen (2012), waarin aloude sprookjes net wat gruwelijker en bloederiger verlopen dan oorspronkelijk de bedoeling was. En vorig jaar verscheen Rijmsoep (2011), een kostelijk allegaartje van gedichten en rijmpjes over mannen en vrouwen, dik en dun, jong en oud, mooi en lelijk, bekend en onbekend. Maar nooit onbemind, want eenmaal door Roald Dahl beschreven, zijn het stuk voor stuk helden.

Ook in Rijmsoep komt Dahl weer volkomen absurd en ongewoon uit de hoek. Zonder ooit banaal te zijn. En dat terwijl in deze bundel de relaties tussen mensen onder een vergrootglas liggen. Zo passeren onder andere: een vrij-worstelende gymjuf, een hete kennis, en een zoenende dochter de revue. En een preutse oude vrijster weet op de kerkbazaar niet wat zij aan moet met de grabbelende dominee. Maar er zijn ook eigengereide bewerkingen van sprookjes (Hans en Grietje, Aladdin en de wonderlamp) en van die mooie kleine rijmpjes:

'Iene, Martine, Contramine
hoe staat je tuintje erbij?'
'Ik woon net in een torenflat,
dus vraag dat niet aan mij.'

Rijmsoep is zo'n boek waarvan je meteen vrolijk wordt. Vooral ook dankzij de geweldige vertaling van Huberte Vriesendorp.


Cruijffie, jongensjaren (11+)

omslag: Cruijffie, jongensjaren

Cruijffie, jongensjaren
Tekst: Jan Eilander
uitg.: Cruijff bibliotheek, 2011
ISBN 978-90-8179740-5
256 pagina's
trefwoorden: jeugdroman, levensverhaal, Johan Cruijff, voetbal
EUR 14,95
Online bestellen bij onze partner 6B.nl

Ook als het (even) stil is rond Johan Cruijff, is het toch niet écht stil. Kort geleden verscheen het levensverhaal van de eigenzinnige voetballer in de vorm van een jeugdroman. Voor alle kinderen (jongens én meisjes) die ervan dromen om de beste voetballer ter wereld te worden.

Tuurlijk, Johan Cruijff - Cruijffie - kon als kind goed voetballen. Maar ook hij kreeg te maken met teleurstellingen en tegenvallers. Auteur Jan Eilander geeft een sfeervol inkijkje in de jeugd van Cruijff, die opgroeide in de Amsterdamse wijk Betondorp. Samen met zijn vrienden Rolf en Leo (de Musketiers) haalt hij kattenkwaad uit, riskeert hij binnenblijfstraf, en ligt hij soms in de clinch met zijn meester op de Groen van Prinstererschool. Maar bovenal draait het in het gezin Cruijff om voetbal. Om Ajax. Vader Manus doet klussen voor de club. Moeder Nel schenkt op de thuis-zondagen van Ajax koffie in de kantine. En Johan? Die voetbalt, in door zijn oma gebreide rood-wit kousen en afgedankte Ajax-shirts. En soms mag hij de tas dragen van Rinus Michels. Maar dat was toen...

Jan Eilander is schrijver en filmmaker. Misschien dat het boek daarom een beetje leest als een script. Cruijffie is niet heel swingend geschreven, zit vrij vast in een stevige structuur. Eilander geeft daarentegen wel een realistisch beeld van een Amsterdamse volkswijk, al zijn niet alle situaties waar gebeurd. Maar ach, een kniesoor die daarop let. Johan Cruijff zelf is in elk geval tevreden: "Wat een prachtig verhaal. Het leest als Kick Wilstra, het lievelingsboek uit mijn jeugd".

Dit jaar verschijnt het vervolg: Cruijffie tienerjaren.

Jacqueline Eckhardt
p/a [email protected]
 


Jacqueline Eckhardt is tekstschrijver en balletdocente. Ze is getrouwd met sportjournalist Dennis Jansen. Samen met hun vier kinderen verhuisden zij onlangs vanuit het oerdegelijke Westlandse tuindersdorp Kwintsheul naar de 'grote stad' Den Haag. De draai is nog niet helemaal gevonden, de weg naar het Haagse kinderboekenmuseum gelukkig wel. Vanaf april 2003 schrijft Jacqueline de kinderboeken-recensies voor Ouders Online.