|
|
januari 2002
Samen met zijn 7-jarige zoon ging redacteur Henk Boeke naar de première van Tom & Thomas, een nieuwe Nederlandse kinderfilm van Esmé Lammers.
Wat ze zagen was een spannend avontuur, dat aanzienlijk minder teer is dan Lang leve de koningin, de vorige film van Esmé Lammers.
door Henk Boeke
Naast ons in de garderobe stond de acteur Peter Blok, onder andere bekend van tv-series als Pleidooi en Oud Geld. Voor Tom & Thomas deed hij de nasynchronisatie van de vader van Thomas. "En wat vond jij nou het engste van de film?", vroeg hij aan mijn zoon, waarna hij voor het gemak meteen maar een suggestie deed. "Zeker met Finch, en die hand, die dan plotseling..." "Nou nee, meneer," onderbrak de kleine man hem gretig. "Wat ik het engste vond, was toen Finch met zijn pistool ging dreigen!"
Over het engste personage van de film waren ze het wel eens, maar over de keuze van wat nu dramatisch het sterkste moment was duidelijk niet. Teleurgesteld over zo'n ordinaire visie op het begrip 'spanning' wendde Blok zich van ons af, waarna hij het gesprek voortzette met mensen die meer kaas hadden gegeten van suspense en spanningsbogen.
Inlevingsvermogen
Tja, zo gaan die dingen. Het is zó moeilijk om je als volwassene in te leven in een kind. Zelfs voor een acteur...
Iemand die zich wel heel goed kan inleven in kinderen, is Esmé Lammers, die het verhaal schreef en de film regisseerde. Ik kende haar al van het prachtige Lang leve de koningin (een sprookjes-achtige kinderfilm over schaken, uit 1995) en van de Ko de Boswachter-show die ze 10 jaar geleden regisseerde.
Heftig
Met Tom & Thomas heeft Lammers weer een heel nieuwe weg ingeslagen. Zo teer en verfijnd als Lang leve de koningin was, zo heftig is Tom & Thomas geworden. Een echte actiefilm voor kinderen, zeg maar; met boeven, achtervolgingen, en een bloedstollende ontknoping in het luchtruim. Mijn zoon greep regelmatig mijn hand, als het weer eens ondraaglijk spannend werd.
Toch is Tom & Thomas niet zomaar een actiefilm. Hij gáát ergens over, al valt niet 1-2-3 te zeggen waarover. Dat kan iedereen zelf invullen, afhankelijk van zijn eigen achtergrond en interesse. Zoals: de rol en het belang van een fantasie-vriendje, of ware vriendschap, of het tweeling-gevoel (waarbij de ene helft van een tweeling voelt wat de andere helft op dat moment doormaakt).
Het verhaal
De film speelt tijdens de kersttijd in Londen, en gaat over een jongen – Thomas – die bij zijn vader woont. De vader is schilder en de moeder is dood.
Vader is schilder, moeder is dood
Thomas heeft een denkbeeldig vriendje, die hij Tom noemt. Niemand gelooft Thomas, maar hij weet zeker dat Tom echt bestaat want hij voelt vaak wat Tom beleeft.
Op een dag bezoekt Thomas een spiegeldoolhof en komt hij opeens oog in oog met Tom te staan. (Eén van de mooiste en knapste scènes van de film overigens.) Vanaf dat moment willen de jongens niet meer zonder elkaar, en raken ze gaandeweg steeds dieper in een spannend avontuur verstrikt. Met ook de nodige hilarische momenten, trouwens, die vanzelfsprekend ontstaan wanneer Tom voor Thomas wordt aangezien of omgekeerd.
Ingewikkeld
Bij de première hadden we de keuze tussen de originele – Engelse – versie en de Nederlands gesproken versie. Hoewel ik natuurlijk het liefst tussen de smokings en de glitterjurken was gaan zitten, om me te laten bedwelmen door het parfum van Monique van de Ven, zal ik maar zeggen, koos ik toch het sfeerloze strafzaaltje voor de kinderen. De plicht riep en dit was gewoon werk. Ik wilde wel eens zien hoe de doelgroep zou reageren.
Thomas
(of was het nou Tom?)
Opvallend was het voortdurende gemurmel van de begeleidende ouders, die permanent in touw waren om hun kinderen uit te leggen wie wie was. Aangezien beide hoofdrollen, van Tom en Thomas, door één acteur gespeeld worden, was dat nog lang niet makkelijk. En zelfs wanneer je als kind flink visueel getraind bent, met een paar uur televisie per dag, dan nóg vergt het heel wat kijk-ervaring om te weten op welke details je moet letten om de identieke acteurs uit elkaar te houden. U bent gewaarschuwd. (Tip: let op het beertje en de jas die open of dicht is.)
Ook lastig voor kinderen is de achtergrond van de criminele plot. Er is sprake van een 'netwerk van kinderhandelaars', wat ondanks alle wereldwijsheid die moderne kinderen opdoen met het Jeugdjournaal, toch moeilijk te bevatten is. Mijn eigen zoon, die als zevenjarige behoorlijk voorlijk is, begreep er althans niets van.
Rauw en dynamisch
Ik zei het al eerder: de film kent bloedstollende momenten. Mijn zoon vond Tom & Thomas veel enger dan Harry Potter en de steen der wijzen, die door veel kinderen ook als eng wordt ervaren, wat waarschijnlijk te maken heeft met het verschil in realiteitsgehalte.
In Tom & Thomas is het allemaal écht, ondanks de hier en daar wat onwaarschijnlijke toevalligheden in het verhaal. (Zoals de benedenbuurvrouw die piloot is, en 'toevallig' ook het vliegtuig bestuurt waarmee het verhaal zijn ontknoping beleeft.)
Tegelijkertijd vind ik die echtheid ook de zwakte van de film. Het typische kinderthema van de fantasiewereld en het fantasievriendje wordt bijvoorbeeld al snel onderuit gehaald doordat de fantasiepersoon daadwerkelijk blijkt te bestaan. Wat daarna overblijft, is een – knap gemaakte – avonturenfilm, die "rauw en dynamisch" is, aldus de maakster. (Ze zei dat overigens in een ander verband, namelijk om aan te geven dat Tom & Thomas geen gepolijst Hollywood-verhaal is, maar de kwalificatie blijft toepasselijk.)
Leeftijdsindicatie
Over de leeftijd waarvoor de film bedoeld is, bestaat enige onduidelijkheid. De officiële categorie is 'Alle leeftijden', op Kindernet wordt de film aangeprezen met het Kijkwijzer-logo MG6 (meekijken gewenst met kinderen jonger dan 6), en het boek van de film is voor 11 en ouder. Ikzelf houd het op zo'n jaar of 8 à 9 en ouder.
Al met al wel een aanrader, trouwens. Ook voor de ouders. Ik moet bekennen dat ik mijn ogen nauwelijks droog hield bij de romantische scènes...
Henk Boeke
redacteur van Ouders Online
film: Tom & Thomas
gezien: 20 januari 2002 in Pathé Scheveningen
Nederlands gesproken
regie: Esmé Lammers
lengte: 111 minuten
website: www.tomandthomas.com
boek: Tom & Thomas, door Hans Kuyper en Esmé Lammers (Leopold, 2001).