|
|
25 mei 2002
Creatief versoberen is niet alleen goed voor het milieu maar het kan ook gewoon leuk zijn. Midas Dekkers heeft het jarenlang verkondigd: een kind grootbrengen is slecht voor het milieu. Alleen al daarom begon hij er niet aan. Maar wij zijn er wel aan begonnen, dus dan kun je er maar beter het beste van maken. Of nog beter: iets leuks.
Inhoud van deze pagina:
boekbespreking
door Martine Van Eijk
Bespreking van: Hanneke van Veen en Rob van Eeden, Meer doen met minder. Uitgeverij Genoeg, geheel herziene 4de druk, 2002, ISBN 90-6271-933-3, EUR 11,95.
Terwijl ik "Meer doen met minder" las, was ik samen met mijn moeder en mijn broers de 800 kubieke meter van ons ouderlijk huis aan het uitruimen. "Mam, waarom heb je 12 tuinstoelen, 6 pakken saté-prikkers, 3 rollen keukenfolie, een heel kerkhof van handige keukenapparaten in de kelder en overal halve flesjes crème en shampoo?" Verstrooidheid? Of simpel omdat het huis toch groot genoeg was? Het grootste deel van haar leven heeft mijn moeder met weinig geld moeten rondkomen en dat deed ze met veel verve.
Elke Koninginnedag
Dit is niet de eerste inboedel die ik de afgelopen jaren onder ogen krijg. Ik ben een 'consuminder-knutselaar' en men laat mij vaak even meekijken naar de lappen van naai-fournituren van diverse (groot)-moeders.
De enorme hoeveelheden overbodige aankopen, deels onuitgepakt, doen me piekeren over het hoe en waarom van ons koopjes-jachtinstinct. Dit moet heel diep zitten en niet alleen bij mensen die 'de oorlog hebben meegemaakt'. Elke koninginnedag zie ik hoe het ons allemaal te grazen neemt.
Moed en lef
Wat heb je aan "Meer doen met minder" als je hier wel eens over na wilt denken? In feite is het niet meer dan een verzameling tips die je grotendeels zelf kunt bedenken. Daar hoef je niet zo heel slim voor te zijn. Maar je moet wel moed hebben om er in deze maatschappij mee aan de slag te gaan en echt lef hebben om het zo uit te dragen.
Dat is mijns inziens ook een van de grootste verdiensten van de auteurs. Op allerlei manieren bekijken ze 'consuminderen' en halen ze het uit de sfeer van armoede. Bij hen gaat het ook om respect voor de wereld om ons heen én om onafhankelijkheid. Dat laatste vind ik zelf een goede; als je weet dat je net zo goed met minder kunt rondkomen, sta je anders in je (betaalde) werk. Je weet dat je minder kunt gaan werken of een andere leukere baan nemen, ook als dat financieel niet gunstiger zou zijn.
Bezuinigen moet om onafhankelijkheid gaan en als je je creativiteit gebruikt, zul je zien dat je als je minder uitgeeft, je niet met minder genoegen hoeft te nemen.
Het nieuwe huishouden
Het boek bevat ook een hele paragraaf over schoonmaken en het nieuwe huishouden. Waarom is iedereen zo druk bezig met het schoonhouden van de binnenboel, terwijl het op straat en in de natuur steeds viezer wordt?
Evalueer je schoonmaak-routines en wordt een principiële slons. Laat anderen zichzelf gek-maken en geniet meer.
Leuke opsteker
Wat levert het nu op? Vooral in het begin is het gemakkelijk om grote financiële klappers te maken. Maar ook als de auto de deur uit is, als alle lunches zelf gesmeerd zijn en de ramen geïsoleerd, is er nog veel te verdienen en dus veel ruimte voor onafhankelijkheid.
Het boek is volgens mij vooral een leuke opsteker voor consuminderaars die de schaamte nog niet helemaal voorbij zijn. Lees het, en geef het daarna cadeau aan een twijfelaar.
Veel mensen schamen zich
We lezen: "Veel mensen schamen zich om spaarzaam te zijn en zeker om er voor uit te komen. Het wordt tijd om dat te veranderen. Als onze kinderen weer eens zaniken om duur speelgoed of eten bij een fastfood restaurant, moeten we niet beschaamd zeggen dat we ons dat niet kunnen permitteren, maar dat je wel gek bent als je je goeie geld aan dat soort rommel uitgeeft. Leg ze maar eens uit wat voor voedingswaarde er in dat eten zit en dat een bibliotheek-boek over de prehistorie veel interessanter is dan een gestolde klomp PVC met allerlei kleurstoffen en weekmakers, die een dinosauriër voorstelt."
Hé mam, zo had je het ons toch ook geleerd...?!
Martine van Eijk
p/a [email protected]
Martine E.C. van Eijk is werkende moeder en mede-oprichter van de stichting "Vrienden van Ouders Online".
Website-bespreking van www.voetafdruk.nl
door Justine Pardoen
Zuinig met water, geen wasdroger of waterbed. Dan denk je al gauw dat je redelijk verantwoord bezig bent. Het is echter wel even schrikken als je de test op www.voetafdruk.nl invult, en als je ziet dat je toch meer dan twee keer zoveel 'ruimte' inneemt als eigenlijk beschikbaar is per wereldbewoner. Ook goed voor je kinderen om dat te zien.
Iedereen heeft ruimte nodig. Hoeveel ruimte je uiteindelijk inneemt, is afhankelijke van wat en hoeveel je consumeert. Voedsel neemt ruimte in, omdat het verbouwd moet worden. Papier kost ruimte omdat er een areaal bomen voor nodig is (die later gekapt moeten worden). Ook energieverbruik kost ruimte: voor de uitstoot van CO2 is bos nodig om die CO2 weer om te zetten in zuurstof.
Eerlijk aarde-aandeel
Als we alle beschikbare ruimte op aarde eerlijk verdelen over alle mensen, en we zouden ervoor zorgen dat we de aarde niet uitputten, dan is er 1,7 hectare per persoon beschikbaar, oftewel 3 voetbalvelden. Dat is ons 'eerlijke aarde-aandeel'.
Dat lijkt heel wat, maar de gemiddelde Nederlander gebruikt 4,7 hectare, oftewel meer dan 9 voetbalvelden per persoon.
Gemiddeld verbruiken we – mondiaal gezien – 2,3 per persoon en dat stijgt nog steeds. (Een Nieuw-Zeeuwlander gebruikt 9,8 hectare, en iemand in Tanzania 0,7 hectare.) Dat betekent dus dat we meer verbruiken dan de aarde te bieden heeft. We leven dus op te grote voet.
Bewustwording van jongeren
De Voetafdruk-website wordt onderhouden door de Nationale Jongerenraad voor Milieu en Ontwikkeling en is bedoeld om jongeren bewust te maken van de manier waarop we met onze aarde omgaan. De site bevat een test waarmee je je eigen aarde-aandeel kunt uitrekenen. Ook staan er tips om je voetafdruk te verkleinen.
Een uitgebreidere test is te vinden op www.voetenbank.nl, de website van De Kleine Aarde. Deze test duurt ongeveer 30 minuten. Je kunt dan direct zien wat het effect is van bepaalde aanpassingen. Zo blijkt minder vlees eten verrassend veel ruimtewinst op te leveren.
De tests zijn te maken door kinderen vanaf 12 jaar. Maar samen met een volwassene is het al te doen voor een kind vanaf ongeveer 9 jaar.
Justine Pardoen
[email protected]
Justine Pardoen is hoofdredacteur van Ouders Online".
Met dank aan de redactie van het tijdschrift "Kiezels".
Bespreking van: GENOEG uitgegeven! – met honderden tips voor consuminderaars. Samenstelling Marieke Henselmans, illustraties Martin van den Oever. Genoeg/Mirananda Uitgevers. ISBN 90 6271 929 5, EUR 13,50.
In 1997 werd De Vrekkenkrant opgevolgd door het blad GENOEG: "een non-glossy lifestyle magazine, boordevol bespaar- en bezuinigingstips".
Het blad verschijnt eens in de twee maanden (zie www.zuinigst.nl). Nadat er 25 nummers zijn verschenen, heeft Marieke Henselmans een selectie van de aardigste, opvallendste, bruikbaarste en onbruikbaarste tips gemaakt.
De tips zijn verdeeld in dertig categorieën. Van presentjes voor hobby's tot slimmer winkelen, huisdieren, textiel en vervoer, huishouden, tuintips, vakantie-tips, partijtjes en kindervermaak, eten en lichaamsverzoring.
Waarschuwing
Veel tips lijken wat verouderd en minder bruikbaar. Het boek begint dan ook met een waarschuwing: "Wij doen ons best om de tips te checken op juistheid en veiligheid, maar dit is niet altijd de mogelijk. Het gebruik maken van de tips blijft voor eigen verantwoordelijkheid van de lezer."
Het boek moet dus vooral niet gelezen worden als een verzameling 'bruikbare' tips, maar als een bron van vermaak. Met andere woorden: je geeft EUR 13,50 uit zoals je voor jezelf een bos bloemen kunt kopen op zaterdag. Niks mis mee, maar puur 'fun'. En als je het goed beschouwt een nutteloze aanslag op het milieu: hoeveel bomen zouden er in de eerste druk van het boekje zitten?
Bladerend in het boekje lees ik veel tips van het type: koop in de uitverkoop bij de kringloopwinkel (truien voor EUR 0,50!), neem geen huisdier, wen jezelf een zuinige rijstijl aan om benzine te sparen (of schaf de auto helemaal af), ga buiten het seizoen op vakantie en drink geen alcohol. Kortom: zie af van die dingen die het leven leuker kunnen maken.
Verbazingwekkend is het om te zien hoe mensen zich in bochten wringen om een paar centen uit te sparen. Slechts hier en daar ontdek ik een sprankje humor, maar in het algemeen spat dat zurige van de vrekkerigste vrek van de pagina's af.
Nu ja, iedereen mag zelf oordelen. Hier volgen een paar opwarmertjes.
Sweeping statement
De levensduur van een bezem wordt aanzienlijk verlengd door de bezem niet met de onderkant op de grond te laten staan na gebruik, maar op zijn kop te zetten of te hangen. De bezem zakt dan niet in.
Luizen voeren
Geen tijd om je haar te wassen en uit milieu-oogpunt wil je geen droog-shampoo gebruiken? Verdeel wat meel over je handen en strijk het door je haar. Een aantal keren herhalen en klaar is Klara!
Goedkoop plassen
We vragen u om mee te doen met Moeders voor Moeders (voor vrouwen die niet langer dan 11 weken zwanger zijn). Dat levert een gratis zwangerschapstest op, een boek, en een kinderserviesje. Dit is het summum voor de echte vrek: je hoeft de WC niet meer door te spoelen want je staat je urine af. Dus spaar je liters water.
Olieboontjes
Voor ik boontjes zaai, haal ik ze eventjes door de petroleum. Vorig jaar waren ze tot drie keer toe opgevreten. Nu schieten ze de grond uit.
Kindervlekken
Gemorst? Rode fruitvlekken? Spuit puur afwasmiddel op de vlekken. Trui strak oprollen en in een plastic zak in de koelkast. Niet in de vriezer. De volgende dag zijn de vlekken weg.