|
|
Op 10 Mei 1993 komt de vijftienjarige Andrea Luten niet thuis van school. Ze is gevonden, maar de dader of daders niet. Thuiskomen is het verhaal van haar moeder.
Bespreking van: www.gopher.nl
Omdat de boeken pas na de bestelling per stuk gedruk worden, kan het bestelde boek van een speciaal voorwoord worden voorzien.
Lammi Luten, Thuiskomen – Leven na de dood van Andrea. Autobiografisch verslag. Gopher, ISBN 90-76249-59-8. Prijs: ƒ 40,- (EUR 18,15) plus ƒ 6,- verzendkosten.
tel (050) 365 72 72
fax (050) 365 72 73
Ouders, familieleden en vrienden proberen haar te vinden, zonder resultaat. Het politiecorps van de gemeente Ruinen (Drente) wordt ingezet, zelfs de M.E. Een paar dagen later komt de vader van Andrea, Roelof Luten, zijn dochter op het spoor. Eerst ziet hij het metaal van haar fietsstuur schitteren in het struikgewas van het Gijsselterbos. Dan vindt hij – als hij uit de auto stapt – de haarspeld die Andrea droeg op de dag van haar vermissing.
Haar levenloze lichaam wordt spoedig daarna door de M.E. gevonden. Ze is vermoord.
Wie is de dader, of ging het om meer daders? Is het iemand uit de gemeenschap? Een vriend, iemand die Andrea kende van het cafébedrijf van haar ouders? Mensen in de kleine Drentse gemeenschap speculeren over de identiteit van de mogelijke daders. Zelfs Roelof wordt beticht van moord op zijn dochter. De politie lijkt weinig houvast te hebben. Verdachten worden aangehouden en ondervraagd, maar niets heeft resultaat. De media besteden aandacht aan het onderzoek dat dan weer gesloten en dan weer heropend wordt.
Paranormale inmenging
Bij een moordzaak is het voor de nabestaanden van levensbelang te weten wie de dader is. Deze wetenschap maakt het verdriet niet minder, maar ontknoping, of het wegnemen van twijfel, helpt bij het geven van een plaats aan het verdriet. Paragnosten beloofden Lammi dat de dader uiteindelijk gevonden zou worden en daaruit putte ze moed.
Programmamaker Leo de Ruiter organiseerde een 'hoorspel' met het idee om via paragnosten de dader op het spoor te komen. In de uitzending kwamen specialisten op het gebied van criminologie, (para)psychologie, psychiatrie, drugs, martelingen en nog veel meer aan het woord. Maanden-, misschien zelfs jarenlang was heel Nederland in de ban van de zaak Andrea Luten. Maar een ontknoping is er nooit gekomen.
Eindelijk rust
De titel 'Thuiskomen' slaat op het hervinden van rust. Het bij zichzelf thuiskomen van moeder Lammi Luten, nadat haar het ergste is overkomen dat een ouder kon overkomen. 'Thuiskomen' is een ode aan Andrea, de geliefde dochter, maar het is het verhaal van haar moeder Lammi. Een verhaal over verlies, verdriet en de strijd om niet aan het verdriet ten onder te gaan. En uiteindelijk over haar zegevieren over wat zij 'het negatieve' noemt.
'Thuiskomen' bestrijkt een periode van zeven jaar. Het boek begint in februari 1993, wanneer Lammi het ziekenhuis verlaat nadat ze een operatie heeft ondergaan waardoor ze geen kinderen meer zal kunnen krijgen. Ze schetst een vrijmoedig en liefdevol gezin, waarbinnen de tiener Andrea opgroeit als een zelfstandige en voor haar leeftijd volwassen meid. Een beeldschoon meisje ook, getuige de beschrijving van haar moeder en de foto's in het boek. Met open visier en zonder spats keek ze de wereld in. Zich misschien wel iets te weinig bewust van haar eigen aantrekkingskracht.
Universele energie
Lammi en Roelof moeten niets hebben van de psycho-therapeutische hulpverlening: "Het café en in het weekend de discotheek, was onze redding, onze levenslijn, het was therapie voor ons. Het hield ons buiten bereik van RIAGG en inrichting". Lammi is wel dankbaar dat de huisarts hen regelmatig opzocht "om de zaak in de gaten te houden", maar heeft voor geestelijke bijstand meer vertrouwen in paragnosten, alternatieve therapieën, reïncarnatie, regressie, en geneeswijzen zoals Reiki.
"Reiki was universele energie, hè? Reiki kon me helpen, het zou me leren dingen te accepteren, verdriet te verwerken en eventuele oude ballast weg te werken."
Tijdens het lezen van 'Thuiskomen' moest ik regelmatig denken aan een Amerikaanse filmrecensent die zich na het zien van de film Romeo (over de dood van een baby in de zevende maand van de zwangerschap, met Monique van der Ven in de hoofdrol) afvroeg: "Waarom gingen die mensen niet in therapie?" Het antwoord op die vraag lijkt voor zowel de personages in Romeo als de hoofdrolspelers in 'Thuiskomen' te zijn dat Nederlanders, in het bijzonder Noorderlingen, nuchter zijn en hard voor zichzelf. Kiezen op mekaar en vooruit met de geit, is het motto. Daarnaast rust nog steeds een stigma op psychotherapie en medicatie.
Krachtprestatie
Lammi Luten heeft zonder twijfel een krachtprestatie geleverd door haar verhaal op papier te zetten. Maar therapeutisch schrijven is niet hetzelfde als schrijven voor publicatie. Een goede redacteur zal wellicht een structureel goed in elkaar zittend boek uit dit manuscript kunnen halen: het basismateriaal ligt er.
Het is echter de vraag of de schrijfster zin heeft in het maken van revisies. Dát is immers de realiteit van een beroepsschrijver: schrappen en herschrijven.
'Thuiskomen' is dus geen boek voor literair-kritische lezers. Maar betrokkenen of geïnteresseerden in parapsychologie hebben misschien geen last van het gebrek aan structuur en de matige eindredactie. En wie weet, misschien ziet een filmproducent wel iets in het verhaal zoals het nu is...
Herkenning
Ouders van vermoorde kinderen zullen veel kunnen herkennen in het rouwproces waar de familie Lunen en hun omgeving doorheen heeft moeten gaan.
Sinds 1993 is er gelukkig wel wat veranderd. Met name het Internet maakt het verkrijgen van informatie over rouwverwerking veel gemakkelijker. Zie bijvoorbeeld www.vook.nl (de vereninging van ouders van een overleden kind) en www.verliesverwerking.nl voor algemene rouw.
Toch zullen ook hulpverleners van nu uit Lammi Lutens 'Thuiskomen' nog wel iets kunnen leren over de punten die extra aandacht verdienen bij een gewelddadige dood.
Judith van Praag