Maar voor wie heeft Heijerman het boek nu eigenlijk geschreven, vraagt Judith van Praag zich af. Tienermoeders en moeders die een abortus overwegen komen er bekaaid vanaf.

Jonge moeders?

door Judith van Praag

Door de media wordt al jaren de term 'jonge moeders' gebruikt voor vrouwen die jonge kinderen hebben, of ze die nu op hun veertigste gekregen hebben of op hun twintigste. Dit boek gaat dan ook niet over die jonge moeders, maar over moeders die zelf zó jong zijn dat het opvalt.

Toch lijkt het boek ook weer niet geschreven te zijn voor de écht jonge moeder, de zogenoemde tienermoeder. Zij komen er maar bekaaid vanaf. Het gaat hier niet om de steeds groter wordende groep (voornamelijk allochtone) tienermoeders, maar het moederschap op jonge leeftijd, als gevolg van een meer bewuste keuze.

De titel dekt de inhoud dus maar gedeeltelijk. Het boek zal vooral moeders van onder de 25 aanspreken, die vinden dat ze met te weinig respect en te weinig bewondering benaderd worden.

Zwemmen tegen de stroom op
'Moeder worden voor je 25ste' is een verkapt ego-document: persoonlijke essays over de ervaringen van de schrijfster als jonge moeder. Hoewel Heijerman een lans wil breken voor het starten van een gezin voor je 25ste, munt zij uit in het opsommen van negatieve ervaringen waar je je als jongere moeder tegen moet wapenen. Ze trekt een voor de hand liggende conclusie: jong moeder zijn betekent dat je voortdurend tegen de stroom moet opzwemmen.

Heijerman richt zich op vertrouwelijke toon tot de lezer. Degenen onder hen die ook op jonge leeftijd moeder geworden zijn, zullen hun eigen ervaring in haar betoog herkennen. De praktijk is echter dat de jonge moeders van tegenwoordig steeds ouder worden.

De overheid wil dat jonge moeders jonger worden
Als de schrijfster vóór het ter perse gaan van haar manuscript had geweten wat ex-minister Borst (Volksgezondheid) in het begin van dit jaar (april 2002) zou schrijven aan de Tweede Kamer, dan had ze zich vast gesteund gevoeld. Dan had ze haar boek wellicht duidelijker als een manifest kunnen schrijven en minder als een klacht. Want als het aan onze overheid ligt, worden jonge moeders steeds jonger.

Op dit moment zijn er een aantal opvallende problemen die de overheid zorgen baren:

Ex-minister Borst gaf in haar stuk aan de Tweede Kamer de volgende verklaringen voor deze problemen:

Onze ex-minister van Volksgezondheid wilde vrouwen ertoe te bewegen op jongere leeftijd met kinderen krijgen te beginnen (zie http://www.nidi.nl/public/demos/dm01051.html).

Bronnen
Heijerman heeft gebruik gemaakt van diverse bronnen, waarvan slechts enkele in de tekst zelf genoemd worden. Je moet er tijdens het lezen vaak zelf maar achterkomen of een stelling geponeerd wordt door de schrijfster, of dat zij zich baseert op (wetenschappelijk) onderzoek.

Moeder worden voor je 25ste staat ook vol met verwarrende onzorgvuldigheden. Soms lijkt de schrijfster zichzelf tegen te spreken, terwijl ze dan waarschijnlijk verschillende standpunten van anderen weergeeft. Maar omdat ze dat niet duidelijk aangeeft, moet de lezer er maar naar raden.

Het heeft er alle schijn van dat Heijerman strijd heeft geleverd met de gekozen vorm. Als ervaringsdeskundige had ze kunnen volstaan met een persoonlijk ego-document voor haar doelgroep. Ze lijkt echter meer geambieerd te hebben, maar juist die ambitie breekt haar op. Het lijkt nu alsof het haar aan kennis ontbreekt (eigen kennis of kennis van anderen), waaruit ze kan putten om een beter gefundeerd boek te kunnen schrijven.

Voor lotgenoten
Het gevolg is dat ik niet weet voor wie ze het boek nu eigenlijk geschreven heeft. In ieder geval níet voor meisjes die zwanger zijn en overwegen om de zwangerschap te beëindigen. Heijerman lijkt te menen dat in een boek over jonge moeders het onderwerp 'abortus' niet thuis hoort. Onder de kop: 'Hulp bij ongewenste zwangerschap' wordt bijvoorbeeld alleen maar de anti-abortusvereniging VBOK genoemd (Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind). Dat een vrouw zelf kan kiezen om een ongewenste zwangerschap wel of niet uit te dragen, wordt niet naar voren gebracht.

Voor wie heeft Heijerman dan wél geschreven? Voor vrouwen die overwegen om op jonge leeftijd moeder te worden bijvoorbeeld. En toch ook voor 'lotgenoten'. Die zullen zich wel aangesproken voelen, al biedt het boek voor hen weinig nieuws. Maar voor hen vormt het boek een mooie aanzet om in contact te komen met elkaar. Dat kan via de website die Heijerman aan het boek heeft gekoppeld; zie http://www.moederwordenvoorje25ste.nl. Dat is natuurlijk een prijzenswaardig initiatief, dat blijvend waarde heeft.

Judith van Praag
p/a [email protected]

Judith van Praag is publiciste en vaste medewerker van Ouders Online. Zij schrijft onder andere de rubriek Eens een moeder, altijd een moeder, over de omgang met verlies en verdriet.