Ouders Online
Archief
Productinformatie - Zelf games maken

11 november 2005 (laatste aanpassing: 12 december 2005)

Treinen en Lego zijn uit, games zijn in. Toch zou je graag willen dat je PC-verslaafde kind nog iets zou maken, in plaats van alleen maar passief te consumeren. Dat kan, door hem zelf zijn eigen games te laten bouwen.

Henk Boeke vertelt hoe het werkt. Hij bespreekt niet alleen de techniek, maar ook de broodnodige begeleiding.

Laatste nieuws (12 december 2005): er is nu ook een Nederlandstalig helpfile beschikbaar voor het hieronder besproken programma Gamemaker (versie 6.1).
 


Modern plezier voor vader en zoon

door Henk Boeke

In boekjes over speelgoed lees je er niets over: software waarmee je games kunt maken. Hoogstens iets over de games zelf, maar nooit hoe je ze kunt ontwerpen. Dat is een groot gemis, want welke PC-verslaafde jongen (meestal zijn het inderdaad meer jongens dan meisjes) droomt er nou niet van om zijn eigen games te bouwen? Mijn eigen zoon in ieder geval wel. En mij leek het ook reuze leuk. Dit zou een uitgelezen gelegenheid zijn om samen aan de slag te gaan, dacht ik.

Wat te doen? Ik vond een mooi artikel over het zelf bouwen van games in het tijdschrift c't (magazine voor computertechniek) maar dat bleek echt veel te hoog gegrepen voor mijn 10-jarige. Al na twee alinea's duizelde het hem van de graphic engines en de 3D-toolkits. En mij ook, eerlijk gezegd, ondanks het feit dat ik qua computertechniek toch redelijk wat aankan. Dit was toch meer iets voor de echte nerds.

Na deze eerste teleurstelling zocht ik verder, en gaandeweg werd mij steeds duidelijker dat wat wij wilden, helemaal niet kón. Een beetje game vergt immers jaren werk, te verrichten door omvangrijke teams van verhaallijn-bedenkers, programmeurs, geluidstechnici en grafisch ontwerpers. Ik werd er heel moedeloos van.

Game Maker
Net toen ik dacht dat we ons maar beter konden gaan toeleggen op voetballen en vissen, stuitte ik op het programma Game Maker. Het kan dus wél! Mijn humeur klaarde merkbaar op.

Game Maker - ontwikkelomgeving

Ontwikkelomgeving

Game Maker is een 'ontwikkelomgeving' (oftewel: een programma om programma's te maken) waarmee je meteen aan de slag kunt. Je hoeft er geen regel voor te programmeren, hoewel dat voor speciale toepassingen wel mogelijk is, en het is nog gratis ook. Game Maker is shareware, oftewel een pakket waarvoor je pas betaalt als het je bevalt. Voor slechts 15 euro krijg je een officiële registratie én nog wat extra mogelijkheden.

Vanzelfsprekend kun je van zo'n pakket niet verwachten dat je er een geavanceerd 3D-spel zoals Doom III mee kunt maken, maar de mogelijkheden zijn toch behoorlijk uitgebreid. Wat ik er vooral zo mooi aan vind, is dat het geschikt is voor uiteenlopende niveaus en soorten spellen, variërend van Pong of Pacman tot semi-3D-spellen zoals Age of Empires of Zoo Tycoon.

Voor de gevorderde gebruikers is er een advanced mode, waarmee je extra mogelijkheden tevoorschijn kunt toveren die anders gewoon verborgen blijven. Een heel mooie faciliteit, die ervoor zorgt dat je in het begin niet overdonderd wordt door de veelheid van mogelijkheden.

Aan de slag
Nadat we de software geïnstalleerd hadden, konden we aan de slag. Nou ja, aan de slag... Om een spel te kunnen maken, zul je toch eerst de – technische – basisprincipes moeten leren. In de praktijk betekent dat: samen met je kind de inleidende helptekst lezen, waarin concepten als sprites (afbeeldingen), objects ('dingen'), events (gebeurtenissen) en properties (eigenschappen van objecten) worden uitgelegd.

Spel gemaakt met Game Maker

Objecten zijn gemaakt van sprites.

Een object kan bijvoorbeeld de eigenschap hebben dat het naar rechts beweegt, tot het tegen een muur knalt (er vindt dan een botsings-event plaats), waarna het object de eigenschap krijgt dat het de andere kant op gaat bewegen. Of de eigenschap dat het object ontploft en verdwijnt, net wat je wilt.

Het programma is weliswaar van Nederlandse makelij, maar alle teksten zijn in het Engels. Houd daar wel rekening mee. Voor mij was de uitleg glashelder, maar ik lees gemakkelijk Engelse teksten, en voor mij zijn objecten, events en properties gesneden koek. Ik kan me voorstellen dat dat voor anderen wat lastiger is. [Vanaf 12 december 2005 zijn er ook Nederlandse helpteksten beschikbaar - red.]

Tip
Gebruik de toetscombinatie Alt-Tab om heen en weer te schakelen tussen de helptekst en het eigenlijke Game Maker-programma, wanneer u in deze voorbereidende fase zit. Zo kunt u bij elk stukje theorie meteen even uitproberen hoe het werkt in de praktijk.

Tot mijn stomme verbazing hing mijn zoon aan mijn lippen, terwijl ik de tekst voorlas en simultaan vertaalde. Normaal is hij veel te ongeduldig voor dit soort voorbereidingen, maar kennelijk was hij zó gemotiveerd dat hij geen enkele moeite had om te blijven luisteren.

Ons eerste spel
De inleidende helptekst bevat ook een demonstratievoorbeeld. Daarmee kun je tijdens het lezen meteen al je eerste spel bouwen. We maakten een simpel spelletje, waarbij twee ballen heen en weer stuiteren in een speelveld. Als je erin slaagt om met de muis op een bewegende bal te klikken, krijg je een punt, en de punten tellen netjes door. Het spel eindigt als je op Escape drukt. En warempel: het lukte. Het zag er niet uit, maar dat mocht de pret niet drukken. Bijschaven kon altijd nog.

Tip
Kijk bij het namaken van het demonstratievoorbeeld ook even in de andere voorbeeld-mappen. Daarin bevinden zich bijvoorbeeld grotere ballen en mooiere blokjes voor het bouwen van een muur.

Vanaf het moment dat we gestart waren met het doorgronden van het programma en de achterliggende concepten, tot het moment dat de eerste – ruwe – versie van ons eerste spel gereed was, waren er twee uur verstreken. Het voelde alsof we nog maar 5 minuten bezig waren geweest, en de sensatie dat we iets hadden gemaakt dat werkte, was overweldigend. Vader en zoon gaven elkaar een high five en spraken af dat ze vanaf nu elke zondagmiddag zouden gaan knutselen met Game Maker.

Voorbeeld-spellen
Ik hoefde niet eens een hele week te wachten. Al de dag na onze eerste sessie kwam mijn zoon opgetogen naar mij toe, om te melden dat hij een echte Pacman-game had gemaakt. Eerlijk gezegd verbaasde mij dat wel, want Pacman is geen kattenpis. Er zitten allerlei ingewikkelde elementen in, zoals happers, spookjes, krachtpillen, 'door een doolhof bewegen', en 'een leven erbij krijgen als je een krachtpil opeet'. Hoe had hij dat zo snel voor elkaar gekregen?

Het zag er allemaal een beetje knullig uit, en de spookjes hadden het hoofd van mijn dochter ("Kun je je zusje nou nóóit eens met rust laten?!"), dus authentiek was het wel. Maar toch geloofde ik het niet.

Na het uitoefenen van zware druk gaf mijn zoon toe dat hij deze Pacman-variant niet zelf had gebouwd, maar dat hij een beetje had zitten klooien in een van de bijgeleverde voorbeeld-spellen. Dat kan dus ook. En aangezien alle sprites gebaseerd zijn op gewone gif-afbeeldingen, is het inderdaad niet moeilijk om je eigen familieleden op het speelveld rond te laten lopen...

Make-a-game
Ik gebruik Game Maker inmiddels naar volle tevredenheid om lekker te spelen met mijn zoon van 10, maar voor het échte werk moeten ze toch wel iets ouder zijn.

Tip
Wie meer wil weten over het gebruik van Game Maker in het onderwijs, doet er goed aan om het weblog van Margreet van den Berg bij te houden. Zij is betrokken bij de wedstrijd, en publiceert regelmatig stukjes over Game Maker. Zie: ICT en onderwijs.

Voor leerlingen in het voortgezet onderwijs loopt er op dit moment bijvoorbeeld een wedstrijd om spellen te ontwerpen met Game Maker. Zie: www.make-a-game.nl

Video-conferentie
In het kader van de wedstrijd Make-a-game vindt er op donderdag 17 november (om 11 uur) een video-conferentie plaats, waarbij jongeren vragen kunnen stellen aan Mark Overmars, de drijvende kracht achter Game Maker.

Zitten uw eigen kinderen op dat moment op school: geen nood, want de beelden van deze unieke instructie-ochtend blijven gewoon beschikbaar. Zie: www.expertopafstand.nl.

Meer informatie
Game Maker is bedoeld voor Windows-PC's en kan gedownload worden via www.gamemaker.nl.

Deze site bevat tevens: extra voorbeeld-games (heel mooi!), extra sprites, veel gestelde vragen, oplossingen voor problemen, meer informatie over game design, suggesties voor het gebruik van Game Maker in het onderwijs, en natuurlijk de mogelijkheid om je te registreren als betalende gebruiker.

Vooral betalen en registreren bevelen we iedereen van harte aan. Niet alleen vanwege de extra mogelijkheden, maar vooral omdat dit prachtige project alle steun verdient.

Spel gemaakt met Game Maker

Verdedig het kasteel tegen indringers!

Zelf gaan we nog even studeren op het probleem dat onze spellen af en toe vast lijken te lopen. Maar gezien de enorme populariteit die Game Maker inmiddels heeft opgebouwd, gaan we ervan uit dat het wel aan onze computer zal liggen en niet aan Game Maker.

Vóór ik komende zondag weer met mijn zoon achter de PC kruip, zal ik dus eerst maar eens de meest recente versie van DirectX downloaden en het stuurprogramma van mijn grafische kaart vernieuwen.

Henk Boeke
p/a [email protected]


Reacties van lezers

Mijn zoon van 15 maakt ook een eigen game. Niet met GameMaker, maar toch. Het spel heet Terlum, en hij heeft al een paar honderd spelers. Hij heeft artiesten (pixel artists) onder contract in Australië, het Oostblok en de VS.

Vreemd, he, een kind dat nog zo jong is, en dit al doet. Hij doet het al meer dan een jaar, samen met een jongen in Almere (geloof ik), en alles via de mail, etc.

Je kunt je niet voorstellen dat een kind van die leeftijd zoiets al doet, als je het vergelijkt met hoe je zelf was op die leeftijd.

Annekee van Woensel, Rotterdam