3 december 2012

De minimumleeftijd om sigaretten en shag te mogen kopen gaat waarschijnlijk omhoog naar 18 jaar. Wat betekent dat voor ouders en kinderen?
 

Roken vanaf 18 jaar

De minimumleeftijd om tabak te mogen kopen gaat waarschijnlijk omhoog van 16 naar 18 jaar. Staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid) werkt aan een voorstel om het tabaksbeleid aan te scherpen. Het tabaksbeleid wordt dan gelijkgetrokken met het voorgenomen alcoholbeleid, waarbij jongeren ook pas vanaf 18 jaar alcohol zouden mogen kopen.

Het voorstel om de leeftijd op te hogen van 16 jaar naar 18 jaar kwam van de tabaksindustrie zelf. "Roken is niet iets voor kinderen," zeggen ze. Wat dat betreft zijn de felle reacties op de site van de Telegraaf een beetje misplaatst, omdat men er daar van uitgaat dat het een flauw bedenksel van ambtenaren is. Dat is dus niet het geval.

In het nieuwe regeerakkoord staat dat de minimumleeftijd voor de verstrekking van alcohol met 2 jaar verhoogd wordt, van 16 naar 18 jaar, omdat onderzoek heeft aangetoond dat dat een effectief middel is om schadelijk gebruik door jongeren tegen te gaan. Volgens de tabaksfabrikanten gaat die redenering ook op voor een verhoging van de minimumleeftijd voor de verkoop van tabaksproducten.

Symboolwetgeving (maar wel heel praktisch)
Natuurlijk is het vooral symboolwetgeving. Want als een kind wil roken, kan het echt wel aan sigaretten komen. En roken onder de 18 is (en blijft) niet strafbaar, alleen de verkoop wordt verboden.

Maar op zich is er niets tegen symboolwetgeving. Het is een signaal, net als het verbod op het slaan van kinderen. Ook dat kun je best doen, zonder dat er een haan naar kraait, maar als je weet dat het verboden is denk je toch even na. En dat is winst.

Daarnaast is het ook best praktisch. Er zitten immers niet zo héél veel 18-jarigen op school die ingezet kunnen worden als muilezel. En niet ieder kind heeft een broer of zus van 18-plus. Dat maakt het toch wel lastiger voor 18-minners om aan sigaretten of shag te komen.

Roken op school
Voor scholen wordt het waarschijnlijk ook makkelijker. Zo zijn er bijvoorbeeld scholen die roken toestaan, mits de kinderen een briefje van hun ouders kunnen tonen waarin toestemming wordt gegeven. Dat is een hoop gedoe, want lastig te controleren. Dus als de officiële leeftijdsgrens naar 18 jaar gaat, is het makkelijker om een algemeen rookverbod af te kondigen.

Niet helemaal duidelijk is hoe dit gaat werken op scholen waar de kinderen in de pauze de openbare weg op kunnen. Daar kan een eventueel rookverbod immers niet gehandhaafd worden, omdat het gezag van de school niet verder reikt dan het schoolgebouw en het schoolplein.

Camyre de Adelhart Toorop, conrector van het Berlage Lyceum in Amsterdam, zegt daarover: "Goed idee wat mij betreft! Op het schoolplein hebben we al een rookverbod, maar helaas kunnen wij tussen de gebouwen, op de openbare weg, niets beginnen. Docenten en leerlingen kunnen daar gewoon roken. Wel proberen we de docenten zoveel mogelijk te ontmoedigen om te roken tussen de leerlingen, om ze niet het slechte voorbeeld te laten geven. We hebben dat nog niet dwingend opgelegd, maar misschien moeten we die stap toch zetten. Of een plek voor ze zoeken waar de leerlingen hen niet kunnen zien."

Sigarettenautomaten
Winkeliers kunnen vragen naar een ID, maar hoe werkt het dan bij automaten? Dat probleem is vooral theoretisch van aard. Er zijn namelijk bijna geen sigarettenautomaten meer, omdat die zo vandalisme-gevoelig zijn. Waar zie je die dingen tegenwoordig nog? Bijna nergens meer.

Kortom: het voornemen om de minimum-leeftijd voor de verkoop van sigaretten en shag te verhogen naar 18 jaar is helemaal zo gek nog niet.

Naschrift d.d. 4 december 2012
De rol van de tabaksindustrie is mogelijk toch iets minder fraai dan tot nu toe werd aangenomen. Weliswaar hebben ze zelf voorgesteld om de minimum-verkoopleeftijd te verhogen van 16 naar 18 jaar, maar het vermoeden bestaat dat er sprake is van een 'uitruil'.

In ruil voor de verhoging van de minimum-leeftijd zouden er dan geen beperkingen meer opgelegd worden aan het aantal verkooppunten en geen strengere verpakkingsregels komen (uniform pakje met afschrikwekkende plaatjes). Als dit werkelijk waar is, is dat natuurlijk niet fraai. Het is immers niet de bedoeling dat de industrie het overheidsbeleid gaat dicteren.

Bronnen: