|
|
Vraagbaak Opvoeding en gedrag - Archief
Ik heb een zoon van 5 jaar. De laatste paar maanden wil hij alles weten over de dood. Als er op school over gesproken wordt dan begint hij te huilen. Hij vindt het eng en weet dat het iets verdrietigs is.
Zelf vind ik het ook geen prettig onderwerp en leg dan uit dat als je oud of heel ziek bent dood kunt gaan. Als je dood bent dan ga je slapen en word je niet meer wakker. Wij zijn niet gelovig. Ik vind het moeilijk om hem te vertellen van een hemel. Later zal hij snappen dat je ziel voortleeft, maar daar is hij nu te klein voor. Hoe kan ik het hem 't beste uitleggen en is dit normaal op deze leeftijd.
Merel Vogel, omg. Utrecht
[email protected]
Antwoord
Geachte mevrouw Vogel,
Kinderen van vijf jaar uitleg geven over de dood is inderdaad zeer moeilijk.
Ik raad u het volgende aan. Probeer er eerst achter te komen of er iets is gebeurd waardoor hij er zo plotseling zo mee bezig is. Het kan zijn dat er op school over gepraat is, dat onderwijzers of vriendjes iets gezegd hebben waardoor hij bang is geworden. Bijvoorbeeld voor het verlies van zijn ouders of andere geliefden. Als dat zo is dan kunt u hem gerust stellen en zijn vragen gerichter beantwoorden.
Als u dit inderdaad probeert en het levert niet meteen antwoorden op, laat u zich dan niet ontmoedigen. Kinderen vinden het vaak moeilijk om meteen te antwoorden op zulke vragen. Niet aan hem trekken is dan het devies; wel goed duidelijk maken dat hij er altijd op terug kan komen, en af en toe opnieuw gelegenheid aan hem geven er iets over te vertellen.
De manier van uitleggen
Over het uitleggen is het volgende van belang. Kinderen willen vaak niet een volledige uitleg, maar in stukjes. Ze hoeven echt niet alles ervan te weten om een voor hen op dat moment afdoende verklaring te hebben. Soms komen ze er dan later weer op terug, als ze merken dat ze opnieuw of toch nog vragen hebben.
Als u niet godsdienstig bent, dan zou ik uw kind ook niet in die trant voorlichten. Dus niets over de hemel of zo. Beter lijkt me om te beginnen met dieren, zoals insekten of andere dieren (bij voorkeur dieren waar hij geen grote band mee heeft): vertellen dat die een tijd lang op de wereld zijn, en als zij oud zijn dat ze dan op een gegeven moment er niet meer zijn. Dat hun tijd dan om is.
Ik zou in het begin niets zeggen over erge ziekten. Dat beangstigt. Kan later.
Als hij eenmaal, via de omweg van de dieren, aan het begrip 'dood' gewend is geraakt, kunt u het gaan uitbreiden naar mensen. Dan kunt u eventueel toch zeggen dat er mensen zijn die geloven dat mensen die dood zijn niet meer op de wereld zijn maar ergens anders voortbestaan, zoals in de hemel. (Niet dat u dat denkt, als dat niet het geval is). Hemel is dan een abstract iets waar kinderen goed mee kunnen leven en hun eventuele angst enigszins verzacht. Later kunnen ze dan wel gaan vragen wat hemel eigenlijk is. Dan kunt u al wat verder gaan in uw uitwisseling van gedachten (want dat wordt het op een gegeven moment).
Ik hoop dat u en uw zoontje hier iets aan hebben.
Vriendelijke groeten,
Alfred Lange