7 augustus 2001 door Joanna Sandberg

Tweeling jaloers op elkaar (9 jr)

Onze meisjes, eeneiïge tweeling, van bijna 9 jaar, zijn erg jaloers en lijken elkaar weinig te gunnen. Vooral de contacten met andere vriendjes en vriendinnetjes gaan daardoor zeer moeizaam. De meiden zitten niet bij elkaar in de klas.

Zodra er een wel een vriendinnetje of vriendje over de vloer heeft en de ander niet is het ruzie. Vooral een van de twee is dan bijzonder claimend naar het vriendinnetje. Reactie van het vriendinnetje is dan regelmatig afwijzend en die zoekt dan contact met de andere helft van de tweeling. Dit gebeurt bij verschillende kinderen die hier thuis komen.

Wat in de omgang thuis veel gebeurt, is dat beide meiden erg op elkaar letten. Heeft de een wat, wil de ander het ook. Lukt dat niet dan vliegen ze elkaar letterlijk aan. Er wordt dan niet meer geluisterd naar ons 'stop'.

Als we er in alle rust met de dames over spreken, begrijpen ze goed waar het over gaat. Toch lukt het ons niet hun gedrag te keren. We kennen de principes van positieve aandacht en bij voorkeur belonen in plaats van straffen. Het wordt ons echter regelmatig te bont en zowel mijn man als ik kunnen dan behoorlijk uit onze slof schieten. Een van de meest gebruikte sancties bij ons is, ga maar naar je kamer en kom terug als je het samen hebt uitgezocht.

Het lijkt soms of ze allebei veel moeite hebben met sociale vaardigheden als delen, samen spelen, rekening houden met elkaar en overleg. Ik denk dat zowel mijn man als ik proberen daar wel een goed voorbeeld in te geven.

Hoe leren we ze dat aan?

Wij hebben overigens nog een zoon van 11 jaar. Ook hij heeft zo zijn aandeel in de ruzies in huis (hij houdt erg van plagen en kent ons aller zwakheden). Hij lijkt echter beter in staat dingen met enige rede op te lossen. Is ook beter in staat om te luisteren en op te houden.

Nu ik dat zo opschrijf, denk ik dat de meiden allebei op hun eigen manier het heel moeilijk vinden een conflict te stoppen. Ze gaan door tot iedereen in staat van grote opwinding verkeert.

Wat ik eigenlijk het ergste vind, is dat er door dit gedrag van de meiden vaak een nare sfeer in huis is. Ik zelf kan daar erg slecht tegen. Ik heb ook veel moeite met een klimaat waar weinig respect voor elkaar is.

Het lijkt dat we in een spiraal terecht zijn gekomen, waar we met moeite uit kunnen komen. De opeenstapeling van ruzie geeft mij een gevoel van onmacht. Steeds weer praten we er met elkaar over. Mijn man en ik samen, en ook hebben we regelmatig ernstige "tafelgesprekken" met de kinderen. Het lijkt dan even wat beter te gaan, maar opeens draait het weer om en is het geknetter niet meer van de lucht.

Rest mij nog te zeggen dat als ik een verdeling maak van 0 tot 100%, dat het mischien 30% niet leuk en 70% wel leuk is. Het gekke is alleen dat die 30% niet leuk zo overheersend en allesbepalend lijkt te zijn.

Overigens is het opvallend dat als er slechts twee van de drie kinderen thuis zijn, in welke combinatie dan ook, het een stuk rustiger is in huis. Graag een advies.

Antwoord

Het is toch wel heel bijzonder als je als ouders een identieke tweeling krijgt. Er worden maar 3,5 eeneiïge tweelingen geboren op de 1000 geboorten. Echter, naast dat het natuurlijk heel leuk is, is het opvoeden van een identieke tweeling, zoals u ook schrijft, niet zo eenvoudig.

Een kind van een (identieke) tweeling worstelt enerzijds met zijn verlangen om zich één te voelen met de ander, en anderzijds met zijn behoefte om zich te onderscheiden van de ander. Het is dan ook voor tweelingkinderen moeilijker dan voor eenlingkinderen (raar woord 'eenlingkinderen' maar ik gebruik het omdat ik geen beter woord weet) om een eigen identiteit te ontwikkelen.

Wat heeft dit nu voor een effect op je gezin, en hoe ga je ermee om?

Een identieke tweeling roept de neiging op bij ouders, maar zeker ook bij anderen, om hen precies hetzelfde te behandelen. Vaak wordt er gedacht en gesproken over 'de tweeling' als eenheid. Wanneer dit te sterk gebeurt, gaat dat ten koste van de individuele ontwikkeling van de kinderen. Het kind dat deel uitmaakt van een tweeling heeft ook minder ervaringen met alleen zijn; al in de buik van de moeder is het samen met het tweelingzusje of -broertje. Hierdoor ontwikkelt het ik-besef zich ook later.

Ook kinderen die dicht op elkaar geboren worden, worden door hun ouders al minder als individuen behandeld dan kinderen waar een leeftijdsverschil van twee of drie jaar tussen zit.

U kunt uw dochtertjes helpen om zich goed te individualiseren door ze zoveel mogelijk als aparte mensjes te behandelen, en dit ook naar de buitenwereld uit te stralen. U schrijft dat de onderlinge jaloezie en het elkaar weinig gunnen met name opspeelt als de één een vriendinnetje mee naar huis neemt. Een derde maakt dan inbreuk op hun samenzijn. Het is dan goed om het dochtertje dat haar vriendinnetje mee heeft genomen alleen met haar te laten spelen, zodat het de ruimte heeft om een eigen vriendinnetje te hebben.

U zou dan bijvoorbeeld iets aparts met uw andere dochtertje kunnen doen. Zo leren ze om eigen vriendschappen te sluiten, en om elkaar dat te gunnen. Het is ook gewoon een feit dat meisjes moeilijker dan jongens een derde kind toelaten in hun spel.

Wanneer uw tweelingdochters ruzie met elkaar hebben is het niet zo'n handige sanctie om ze pas terug te laten komen als ze het samen hebben uitgezocht. Ze hebben het dan juist nodig om even apart te zijn, en los van elkaar terug te komen. Ook is het belangrijk om ruzies niet te snel te stoppen. Wanneer u te snel ingrijpt leren ze niet om hun gewone agressieve gevoelens te uiten, en zal er meer onderlinge rivaliteit ontstaan.

Het schijnt ook zo te zijn, in tegenstelling tot wat je zou denken, dat (te) veel aandacht van ouders voor hun kinderen, hun onderlinge rivaliteit vergroot. Kinderen gaan dan meer met elkaar concurreren om de aandacht.

U kunt uit de negatieve spiraal komen door minder met elkaar te praten over de ruzies en deze wat meer te negeren. Probeer bijvoorbeeld tijdens het avondeten zo veel mogelijk over gewone dingen van de dag te praten. Ook over wat u en uw man meegemaakt hebben. Wanneer kinderen, dus ook uw tweelingdochtertjes, ervaren dat zij juist gewaardeerd worden om hun eigen ideeën, mogelijkheden, gekkigheden, etc. dan vermindert de jaloezie en verbetert hun onderlinge relatie.