30 maart 2007 door Joanna Sandberg
Mijn dochtertje is 7 jaar. Ze heeft stoornissen door het verleden, zoals mishandeling van mama, ontvoering voor een paar dagen, scheiding, enz.
Ze begint nu met stelen. Eerst op school maar nu ook in winkels. En ze loopt weg van school. Ik gaf haar straf (met uitleg), maar ze snapt weinig van wat ik haar zeg (vanwege haar stoornissen). En als iemand iets tegen haar zegt, gaat ze al snel schelden. Ik durf haar scheldwoorden hier niet eens te herhalen.
Eigenlijk weet ik niet hoe ik dit moet aanpakken. Kunt u mij raad geven? Wat moet ik met haar? Als ik haar straf geef met huisarrest, doet zij meer van dit soort stoute dingen. En nog stiekem ook. Ze krijgt trouwens wel zakgeld. Ze kan dus sparen en kopen wat ze wil.
Ik wil u graag helpen, maar via het internet gaat dat natuurlijk niet zo makkelijk. Ik moet daarom volstaan met een uitleg van datgene wat er aan de hand is. En vervolgens moet u snel échte hulp inroepen.
Uw dochter van 7 jaar heeft stoornissen door het verleden, doordat ze vreselijke dingen heeft meegemaakt. Als een kind erbij was toen zijn of haar moeder werd mishandeld, én zelf ontvoerd is geweest, én een problematische scheiding heeft gemaakt, en blijkbaar nog veel meer heeft meegemaakt (u zei: "enzovoorts"), dan leeft het kind in een wereld die zeer onveilig is.
Zo'n kind heeft niet geleerd dat je kunt vertrouwen op volwassenen (integendeel zelfs), en dat maakt angstig. Maar vaak ook agressief en somber.
Het meemaken van huiselijk geweld kan een verwoestende invloed hebben op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Ze kunnen bijvoorbeeld onrustig worden, concentratie-problemen krijgen, en moeilijk aansluiting vinden bij andere kinderen. Ook krijgen ze vaak gedragsprolemen en leerstoornissen.
Door het geweld dat het kind heeft meegemaakt, heeft het ook niet geleerd om op zich zelf te vertrouwen en niet kunnen ontdekken dat het zelf een waardevol iemand is. De meeste kinderen voelen zich ook nog schuldig; kinderen betrekken alles op zichzelf en denken vaak dat zij zelf de oorzaak zijn van alle ellende.
Even voor de duidelijkheid: natuurlijk kan de impact wel van geval to geval verschillen. Er zijn allerlei variabelen, zoals de ernst van het geweld, hoe vaak het voorkwam, hoe lang het duurde, en wat de gevolgen waren.
Uw dochter doet rare dingen, zoals stelen en spijbelen. Dat komt veel voor bij dit soort kinderen. Eigenlijk lokken ze liever zelf een negatieve, bedreigende situatie uit dan dat ze zich overgeleverd moeten voelen aan een onduidelijke of onbekende situatie.
Dat is natuurlijk vreemd. Je zou immers denken dat een kind zoiets niet doet. Dat klopt. Normale kinderen, die in een veilige omgeving opgroeien, doen dat ook niet. Maar een kind dat gewelddadige dingen heeft meegemaakt, doet dat wel, omdat het vertrouwd is met dreiging, boosheid en geweld. Door zich zo raar te gedragen weet zo'n kind dat er negativiteit komt. Voor hen is negativiteit iets vertrouwds. Het geeft ze een gevoel van controle, beheersing en voorspelbaarheid.
Uw dochter is ook aan het stelen geslagen. Op deze leeftijd is dat bijna altijd een 'cry for help'. Dat betekent dat ze aandacht vraagt om geholpen te worden, ook al is dat op een negatieve manier. Ze voelt zich heel ongelukkig, en laat dat blijken door dit gedrag. Maar in feite is het gewoon een verzoek om hulp.
U zei dat ze het niet snapt als u uitlegt wat ze fout doet. Dat geloof ik niet. Ik denk dat ze heel goed snapt wat er mis is. Ze wil gewoon niet meer naar u of anderen luisteren, noch thuis, noch op school. Ze is gewoon bang én boos. Vandaar ook dat ze zo gaat schelden.
U probeert het allemaal zo goed mogelijk te doen, maar straffen is – gezien de ernst van de situatie – absoluut niet de manier om uw dochter te helpen om meer vertrouwen in de wereld, de mensen, en haar moeder te krijgen. Integendeel. Door al die straf wordt ze alleen maar bevestigd in haar negatieve gevoelens ("ziejewel"). Terwijl ze juist méé vertrouwen zou moeten krijgen, in plaats van minder.
In plaats van straffen zou u dus iets anders moeten doen. Maar wat dan? Uw dochter heeft het heel erg nodig dat ze begrip, geduld en warmte van u krijgt. Dat is natuurlijk wel moeilijk, als uw dochter zich zo onhandelbaar gedraagt, maar het zal toch moeten.
Uw dochter heeft dus geen straf nodig, maar hulp. Hulp om weer plezier in het leven te krijgen, en hulp bij het verwerken van alle narigheid die ze heeft meegemaakt. Ze heeft immers psychisch schade opgelopen door de vreselijke dingen die haar overkomen zijn.
Ik denk dat u die hulp niet in uw eentje kunt bieden, omdat u zelf ook al zo veel heeft meegemaakt. Uw dochter zal dus geholpen moeten worden bij een GGZ-instelling, oftewel een centrum voor geestelijke gezondheidszorg. U kunt daarvoor contact opnemen met uw huisarts of het Bureau Jeugdzorg.
