3 januari 2001 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
"Als ik naar mijn hart luister, wil ik het liefst een derde kindje", vertelt Ammie op het Forum van Ouders Online, "Maar toch twijfel ik. Kunnen jullie me vertellen hoe het is om een derde te krijgen?"
Tussen droom en daad staan praktische bezwaren, vooral als het gaat om nummer drie. Hoe vervoer je drie kleine kinderen, hoe breng je ze naar school als de baby slaapt? Kopen we een bakfiets en hebben we een grotere auto nodig? Waar moet de derde slapen? Kan een baby wel samen met een ander kind op een kamertje? Kunnen we het betalen om te verhuizen? Kunnen we dan nog voldoende sparen voor een studie van alle kinderen?
Zij die de derde al hebben, vertellen over over zolder-verbouwingen, dieselbusjes met dubbele cabines, bolderkarren, het rouleren van slaapkamers en studieverzekeringen. Moeke: "Wil je het echt, dan maakt het niet uit hoe de omstandigheden zijn. Wil je het niet, dan zie je allemaal beren op de weg." Opvallend is dat iedereen bevestigt dat de overgang van één naar twee kinderen twee juist veel moeilijker en drukker is dan de overgang van twee naar drie. Aïtana: "Het duurt maar even om weer in je eigen ritme te komen en dan gaat alles vanzelf."
Nell Coumans, 'gezinsmanager' van een gezin met acht kinderen, zegt het nog stelliger: "Pas met de derde ervaar je wat het is om probleemloos te genieten en echt ontspannen met een kind om te gaan. Het is wel druk, maar ik doe elke dag wat ik kan en wat ik niet kan laat ik over aan de kabouters. Ik geniet van het volgen van de ontwikkeling van elk kind. Die eerste vier jaar die zo belangrijk zijn, maar ook daarna. Ik neem de tijd om ze echt te leren kennen en dat is het mooiste wat er is."
Als geen ander weet Coumans dat de buitenwereld vaak negatief reageert. Het begint bij de derde om van elke volgende maar te zwijgen, want twee is mooi genoeg en bovendien meer dan voldoende om het voortbestaan van de soort te garanderen. De journalist Herbert Blankesteijn pleitte er een jaar geleden in 'Intermediair' zelfs voor om het derde kind te verbieden ("behalve op doktersvoorschrift") omdat het zelfzuchtig is: "de pret heb je zelf, terwijl de gemeenschap de lasten draagt" (http://home.wish.net/~herbertb/derdkind.htm). Coumans: "Dat is het gevolg van de anti-conceptiepil. Moest je dertig jaar geleden nog uitleggen waarom er geen derde kind kwam, nu moet je uitleggen waarom je daar wel voor kiest."
Desondanks trekt een groeiende groep ouders zich steeds minder aan van het heersende post-anticonceptiepil-ideaal van twee kinderen per gezin: ze wegen hun keuze vooral af tegen hun eigen leefomstandigheden. Sinds een paar jaar is Coumans via Internet (http://www.cs.kun.nl/~tvdw/gezin/) de steun en toeverlaat voor ouders met grote gezinnen. Gezinnen met drie kinderen zijn natuurlijk nog niet eens echt groot, maar de ervaring is wel dat waar een derde komt, een vierde ook welkom is.
Waarom kiezen mensen in deze tijd voor meer dan twee kinderen? Coumans: "Omdat ze voelen dat met twee kinderen hun gezin nog niet compleet is. Het begint met een gevoel, meestal bij de vrouw, bij wie het ook deels hormonaal is. Vrouwen kunnen de kinderwens heel lichamelijk ervaren. Als de vader met praktische bezwaren komt, zit daar ook een gevoel achter. Een man kan ineens heel onzeker worden over de toekomst. Daar moeten partners samen over praten. Je kunt niet aan een derde kind beginnen als je partner het niet wil: geef elkaar de tijd om naar een beslissing toe te groeien."
Coumans en haar man wilden allebei een groot gezin: "Eigenlijk is mijn kinderwens nog niet gestopt. Als ik mijn eigen keuze moet verdedigen, noem ik graag de voordelen van een groot gezin. Mijn kinderen leren andere dingen dan kinderen in een klein gezin. Ze hebben vroeg geleerd hun eigen behoeften uit te stellen als dat nodig is en juist zij weten wat solidariteit is. Dat is heel belangrijk in deze tijd van oprukkend individualisme. Je moet er toch niet aan denken dat de maatschappij zou bestaan uit alleen maar enig kinderen?"
"Niet iedereen wil een groot gezin en als mensen helemaal geen kinderen willen, is dat ook goed. Ik ken niemand die spijt heeft gekregen van de keuze voor een derde kind. Maar ik ken wel vrouwen die er nu heel veel spijt van hebben dat ze zichzelf dat derde kind niet gegund hebben om welke reden dan ook. Laat iedereen zijn eigen keuzes maken, laten we respect hebben voor elkaar en ons met zijn allen richten op een goede toekomst."
