1 januari 2000 door Ward van Alphen
De kinderarts en een kinderpsychiater denken dat ons zoontje (bijna 4) misschien ADHD zou kunnen hebben. (Hij was nog te jong voor de definitieve tests).
Ik heb net een hier (= Zwitserland) momenteel populair boek gelezen van Herta Hafer. Zij is een Duitse farmaceute en beweert na jarenlang onderzoek een verband te hebben gevonden tussen de toegenomen hoeveelheid fosfaten in onze voeding en ADHD. Een fosfaat-arm dieet zou kinderen met ADHD volledig symptoom vrij maken en Ritalin overbodig.
Ik dacht eigenlijk dat de verhalen over additieven en ADHD uit de wereld waren en wil graag weten of hierover meer bekend is?
Een vraag die ik eerst niet wilde beantwoorden, omdat ik er te weinig van af weet. Maar het is ook een fascinerend onderwerp, zeker omdat ik laatst in een gerenommeerd Amerikaans tijdschrift las dat behandelingen die gebaseerd zijn op diëten zeker niet allemaal als waardeloos ter zijde geschoven moeten worden.
Op de website van Balans, landelijke vereniging voor ontwikkelings-, gedrags-, en leerproblemen, staat een artikel over voeding en ADHD, waarin een flinke verbetering van symptomen wordt gezien wanneer kinderen op een gezond dieet gezet worden. Kennelijk zijn er veel kinderen die geen gezonde voeding binnen krijgen, en die opknappen zodra dit wel het geval is? Zo lijkt het, maar ik weet niet of dit onderzoek zo is opgezet dat deze conclusies zomaar getrokken mogen worden.
Mij lijkt dat het altijd goed is dat een kind goed en gezond eet. Bovendien zou het ook nog zo kunnen zijn dat een slecht dieet ook iets zegt over de regelmaat en consistentie van de opvoeding die een kind ontvangt. Het feit dat ouders meer aandacht gaan besteden aan het voedsel dat hun kind krijgt, zou tevens het begin kunnen zijn van een meer doordachte opvoeding, en ook dat zou hun kind ten goede kunnen komen. Niets mis mee dus, met een gezond eetpatroon voor je kind.
Voedingsallergie en voedingsintolerantie: dat gaat om bepaalde producten in onze voeding waar je als individu niet goed tegen kunt. Dat de zogenaamde additieven betreffen: kunstmatig toegevoegde stoffen aan ons voedsel. Maar een mens kan voor allerlei producten -- de meeste zijn gewoon "natuurlijk" in ons voedsel aanwezig -- allergisch of overgevoelig zijn.
In een groter verband is een relatie tussen dit soort overgevoeligheden en ADHD nooit aangetoond, vandaar dat de grote succesverhalen naar de achtergrond verdwenen zijn. Echter: er zijn nog steeds verslagen van individuele patiënten die met gedragssymptomen reageren op bepaalde producten in onze voeding, en opknappen als ze deze producten laten staan.
De vraag is wat je met deze verhalen moet, zeker omdat er voldoende "reguliere" succesvolle therapieën zijn (bij voorbeeld medicatie: zie het Mei-nummer van het Magazine van Ouders Online). Ik heb zelf nog nooit iemand geadviseerd om -- in het kader van ADHD -- iets met voeding te gaan doen. Maar ik zou me kunnen voorstellen dat je, bijvoorbeeld als je kind al allergisch of overgevoelig voor bepaalde zaken is, of als je bijvoorbeeld echt niets ziet in medicatie (ondanks de gunstige verhalen van "ons dokters"), het toch eens wilt proberen.
Ik zou dan toch ook niet goed weten waar je dan het beste naar toe kunt gaan. Want: je moet eerst op een kundige manier uitvinden welke stof het nu betreft. Meestal doen ze dan Challenge-testen: telkens bepaalde producten weglaten en weer toevoegen. Dat is een langdurige en tijdrovende zaak.
Als je het echt goed wilt doen moet er een zogenaamde dubbel-blind challenge worden uitgevoerd, waarbij zowel kind, ouders als de dokter/voedingsdeskundige niet weet of een bepaalde stof nu wel of niet in het dieet aanwezig is. Als je dat niet doet, heb je kans dat een "effect" eigenlijk veroorzaakt wordt door factoren als het enthousiasme van de onderzoeker -- en vaak alleen van tijdelijke aard is.
Misschien zijn er ouders die ervaring hebben met dit soort zaken (Ouders Online heeft helaas geen ADHD-forum), of is er via Balans meer informatie over te krijgen. (Voor contactadressen: zie website Balans: www.balanspagina.demon.nl).
Maar nogmaals: zonder nu een oordeel uit te spreken over ADHD-behandelingen via voeding, vind ik dat "onze" reguliere behandelingen heel veel te bieden hebben…
En het Fosfaat-verhaal van mevrouw Hafer? Ik ken het boek niet, het is al uit 1990 - dat is in de wetenschap al behoorlijk gedateerd. Op de site van een Duitse "Balans-achtige" organisatie (Bundesverband Aufmerksamkeitsstoerung/Hyperaktivitaet e.V.) wordt de theorie in dit boek benoemd als achterhaald en "wissenschaftlich wiederlegt".
Ik heb begrepen dat fosfaten in bijna alle voedingsproducten aanwezig zijn, dus wellicht betreft het ook zeer ingrijpende diëten. Ik kan me voorstellen dat in gezonde, natuurlijke voeding minder fosfaten zitten -- en dat kan zoals boven beschreven zeker geen kwaad. Maar of een kind daar nu minder ADHD-symptomen van krijgt, dat moeten we vooralsnog dus betwijfelen.
Als er experts zijn die er meer van weten, dan houd ik me aanbevolen.
