7 maart 2003 door Joanna Sandberg

Hoe krijg ik weer een goede band met mijn dochter van 4?

Ik heb een dochter van 4 jaar en de laatste tijd blijven we ronddraaien in een negatief spiraal. Elke dag hebben we wel bonje. Ik ben erg ongeduldig en ik doe erg mijn best om dat in de hand te houden, maar ik vind het erg moeilijk.

Ik denk dat ik veel fouten heb gemaakt in de opvoeding. Ze was mijn eerste en ik was 17 toen ik moeder werd. Vrienden met kinderen had ik niet en ook geen broers of zussen met kinderen. Hierdoor kreeg ze alle aandacht en is ze voor mijn gevoel te veel verwend.

Ze daagt uit, schreeuwt, gilt en wil niet meer naar me luisteren. Bij alles gaat ze door tot het uiterste.

Ik weet echt niet meer wat ik moet. Ik heb geprobeerd goed gedrag te belonen en verkeerd gedrag te straffen door haar op de gang te zetten, net zo lang tot ze zich weer redelijk kon gedragen. Maar het helpt allemaal niet.

Als ik haar op de gang zet, komt ze er gewoon weer vanaf. En als ik haar weer terug breng, komt ze weer. Negeren helpt niet want ze zorgt wel dat ze dan iets doet wat echt niet kan. Soms sla ik haar, maar dat voelt ook niet goed. Ik schaam me als ik dat gedaan heb, maar soms weet ik het ook niet meer.

Wat heb ik fout gedaan en hoe kunnen we weer zo met elkaar omgaan dat het weer gezellig wordt? Het is een lieve slimme meid en ik houd ontzettend veel van haar. Maar ik heb jullie advies nodig. Ik kom er even niet meer uit.

Antwoord

Even samenvatten: u schrijft dat u en uw dochtertje van 4 jaar in een negatieve spiraal terecht zijn gekomen. Uw dochter daagt u uit, zij schreeuwt en wil niet meer naar u luisteren. Ze gaat door tot het uiterste. U vraagt wat u fout heeft gedaan en hoe jullie het weer fijn kunnen hebben.

Hulp van ouders, familie en vrienden is belangrijk

U hebt uw dochter op uw 17e gekregen, en uit uw vraag begrijp ik dat u weinig steun van familie en vrienden heeft gekregen, terwijl je dat juist hard nodig hebt als je zo jong moeder wordt.

Vaak ben je – met je eerste kind en zeker op die leeftijd – erg onzeker over hoe je een kindje moet opvoeden. En dan is hulp van ouders, familie en vrienden heel belangrijk. Als je die dus mist, is het niet zo gek dat het opvoeden niet makkelijk verloopt.

Wat is verwennen?

U schrijft dat u uw dochtertje alle aandacht gaf, en dat ze waarschijnlijk te veel verwend is. U suggereert dat het een verband houdt met het ander, maar dat hoeft niet noodzakelijk zo te zijn.

Veel aandacht geven aan een baby of een wat ouder kind is goed. Verwennen is wat anders. Verwennen is: vaak toegeven aan de wil van het kind. Dus niet het stellen van duidelijke grenzen en regels, maar aldoor proberen om je kindje tevreden te houden en te voorkomen dat het boos wordt. Dan raakt een kind zo gewend dat het altijd zijn zin krijgt, dat het maar door gaat. Kinderen kunnen dat uren volhouden, tot je wéér toegeeft. En dit dwingend gedrag wordt dan in de loop der tijd alleen maar sterker.

De rol van de gezinsomstandigheden

U schrijft helaas niets over uw achtergrond en uw huidige omstandigheden. Dat is jammer, want uw gezinsomstandigheden hebben ook invloed op het gedrag van uw dochter.

Ik begrijp dat u nog een kind hebt gekregen. Hoe oud was uw dochter toen u uw tweede kind kreeg? Woont u samen met de vader van uw kinderen of niet? Hoe gaat hij met uw kinderen om? Heeft u wel steun aan uw man, of staat u er erg alleen voor?

Aangezien deze gegevens ontbreken, kan ik daar verder niet op ingaan.

Ongeduld en slaan

U schrijft dat u niet ongeduldig wil zijn, maar u vindt het heel moeilijk om dit te veranderen. Soms slaat u uw dochter, waarschijnlijk uit ongeduld en drift. U voelt zich niet goed hierover en u schaamt zich.

Deze omstandigheden zijn heel naar voor u, maar vooral voor uw dochter. Het slaan moet écht stoppen (zoals u natuurlijk wel weet). Als u niet wilt slaan, en het u niet lukt om zelf te stoppen, dan heeft u daar hulp bij nodig.

Wat nu?

U heeft al van alles geprobeerd; van negeren en belonen tot op de gang zetten. En niets lijkt te helpen. Daar word je erg moedeloos en machteloos van. U houdt heel veel van uw dochter, maar jullie hechte band is nu vooral negatief bepaald. U heeft geen gezag meer over uw dochter, ze luistert niet meer naar u, en u bent in een heel vervelende machtsstrijd met haar geraakt.

Het is heel goed dat u – op tijd – om hulp vraagt, want met hulp kunt u weer een goede relatie met uw dochter krijgen. Die hulp kan ik u hier helaas niet geven; daar is echt meer voor nodig.

Ik adviseer u daarom om naar uw huisarts te gaan en u te laten verwijzen naar het RIAGG. Daar kan gekeken worden welke begeleiding of therapie u en uw dochter kunnen helpen om de negatieve spiraal weer om te zetten in positieve band. Ik wens jullie daarbij heel veel succes!