11 februari 2011 door Joanna Sandberg

Waarom gedraagt mijn dochter zich zo kwetsend tegenover mij? (8 jr)

Ik heb een dochter van 8 jaar die in alle opzichten geweldig is. Ze heeft goede cijfers op school en is volgens de juf een lief, sociaal en geïnteresseerd kind. Ze is beleefd, geliefd en knuffelig met iedereen. Geweldig dus, behalve met mij!

Ze maakt altijd vervelende opmerkingen over mij waar iedereen bij is. Dat doet ze op een lachende manier, dus voor haar zijn het humoristische opmerkingen. Bijvoorbeeld: mama is blond en Nederlands (ik woon in Frankrijk), dus dom. Ander voorbeeld: ze verdedigt altijd haar vader, nooit mij. En ze knuffelt met iedereen, behalve met mij.

Ik heb het een tijd genegeerd omdat ik dacht dat dat de beste tactiek was, maar het wordt alleen maar erger.

Afgelopen week heb ik haar gevraagd waarom ze het doet. Ze zei dat ze het niet wist, ging huilen, en zei dat ze enorm van me houdt.

Ik zou zo graag willen weten waarom ze dit doet. Zelf denk ik dat ze geen respect voor me heeft omdat ik niet autoritair genoeg ben. Daarnaast moet ik eerlijk toegeven dat ik een enorm grillige relatie heb met haar vader, en bij ruzie slaap ik ergens anders. Misschien dat ze daardoor het gevoel heeft dat ze niet op mij kan rekenen en wel op haar vader. Zou het daardoor komen?

Is het een oplossing om naar een psycholoog te gaan met haar? Of is het aandachttrekkerij? Ik hoop zo op wat helderheid!

Antwoord

Waarschijnlijk is uw dochter boos op u, terwijl ze tegelijkertijd heel veel van u houdt. Inderdaad kan het zijn dat ze geen respect voor u heeft omdat u niet autoritair bent (beter gezegd: omdat u niet consequent bent en geen gezag uitstraalt), maar uw moeizame relatie met haar vader is minstens zo belangrijk. Hieronder zal ik uitleggen wat dat betekent.

Onveilig gevoel

U vertelde niet veel over uw grillige relatie met haar vader, maar wel dat u "ergens anders" slaapt wanneer jullie ruzie hebben. Ik lees dat als "niet thuis slapen". Als dat zo is, dan zorgt dat er inderdaad voor – zoals u zelf al zei – dat uw dochter meer kan rekenen op haar vader dan op u. Daarbij gaat 't 'm niet zozeer om het buitenshuis slapen op zich (ouders kunnen best eens weg zijn) maar om het feit dat u het huis, en dus uw dochter, verlaat wanneer de situatie naar en onveilig is. En juist dan is haar vader er wel.

Als ouders zo met elkaar omgaan, geeft dat kinderen een onveilig gevoel. Kinderen zijn afhankelijk van hun ouders, en kennelijk ervaart uw dochter haar vader als degene waar ze nog het meest op kan vertrouwen.

Mogelijk speelt ook nog mee dat u Nederlands bent, en niet Frans, zoals zijzelf, de kinderen waar ze mee omgaat, de cultuur waarin ze opgroeit, en – naar ik aanneem – ook haar vader en zijn familie.

Kwetsen om te straffen

Het zou goed kunnen dat uw dochter u probeert te kwetsen om u te straffen (al zal ze dat niet bewust doen). Zij voelt zich zelf ook gekwetst, en kwetsbaar, door die enorm grillige relatie van haar ouders. En waarschijnlijk bent u een makkelijker slachtoffer dan haar vader.

Heeft u haar gedrag trouwens al besproken met hem? Zo ja, steunde hij u? En zo nee, waarom heeft u het nog niet besproken? Misschien omdat u zich niet gesteund voelt door hem? Of omdat hij partij trekt voor jullie dochter, net zoals zij partij trekt voor hém? In het laatste geval staat u natuurlijk wel erg alleen, omdat vader en dochter dan een bondgenootschap vormen tegen u.

Loyaliteitsprobleem

U vroeg zich af of het gedrag van uw dochter 'aandachttrekkerij' is. Op grond van het voorgaande denkt u misschien dat dat niet zo is, maar dat is het wel degelijk. Alleen niet met die negatieve bijklank, alsof het fout zou zijn dat ze aandacht wil. Met haar gedrag vraag ze aandacht – bij u – voor haar probleem.

Ze zit met een groot loyaliteitsprobleem en voelt zich daar boos en verdrietig door. Kinderen zijn altijd heel loyaal aan beide ouders, en raken verscheurd als ze moeten kiezen voor de een en tegen de ander, zoals dat ook gebeurt bij (v)echtscheidingen.

Bij u is er geen sprake van echtscheiding maar wel van een gevecht. Daardoor zit uw dochter in de knoop, en zij uit haar gevoel in vervelend en kwetsend gedrag tegenover u. Maar let op: haar kwetsende uitlatingen zijn juist het gevolg van haar loyaliteit jegens u, omdat zij zich waarschijnlijk zorgen maakt om u. Zij voelt heus wel aan hoe u last heeft van de moeilijkheden in uw relatie.

Relatietherapie

Al met al gaat het niet goed met de sociaal-emotionele ontwikkeling van uw dochter. Dat betekent echter niet dat zij in therapie zou moeten, zoals u suggereerde.

Dat er iets aan haar gedrag moet veranderen is duidelijk. Maar dan zou ik toch eerder adviseren om iets te doen aan de grillige relatie en de ruzies met uw partner. Bijvoorbeeld door middel van relatietherapie. Wanneer jullie partnerrelatie verbetert, zal uw dochter zich ook aardiger gaan gedragen tegenover u, omdat ze dan in een veilig, voorspelbaar en prettig gezin opgroeit. Zonder stress, en zonder angst dat haar ouders uit elkaar gaan.

Hoe langer jullie moeizame relatie voortduurt, hoe slechter dat is voor uw dochter. Dus: doe het voor uw dochter. Leg dat ook uw partner uit, maar doe het vooral ook voor u zelf. U heeft het immers niet makkelijk, met zo'n moeizame relatie met uw partner en uw dochter.

Ik wens u sterkte en succes!