Nieuwe kinderboeken

Naast ons uitgebreide overzicht van uiteenlopende kinderboeken dit keer ook een special over Geert de Kockere!

Samen geluiden en gebaren maken (1+)

Mijn mondje is een rondje
Tekst Riet Wille, illustraties Ingrid Godon
(De Eenhoorn, 1999, ISBN 90-5838-018-1, ƒ 13,-)

Riet Wille is logopediste en weet dus goed dat kinderen voor ze echt gaan praten, beginnen met het nadoen van klanken. Dit stevige kartonnen boekje speelt daarop in. Op elke pagina staat een versje van een paar regels, waarbij een geluid of een gebaar aan de orde komt (of allebei tegelijk). Bij een bezoek aan de dokter zeg je "aaaaa" en een indiaan doet "oe oe oe".

Ingrid Godons heldere, eenvoudige tekeningen van een eigenwijze peuter illustreren elke situatie. Aan het einde van het boekje wordt er met gebaren en geluiden (ssst, dag, smak, smak) een ritueel geschapen ter voorbereiding op het slapen.

De zinnen zijn hier en daar wat wonderlijk geconstrueerd, maar als doe- en aanwijsboek zit het prima in elkaar. Mijn tweeling van anderhalf deed in ieder geval enthousiast mee met de geluiden en de gebaren. Vooral de indianenkreet vonden ze een interessante ontdekking.

Avontuur op de step (2-7)

Fientje en Meneer Fernandez
Tekst en illustraties: Patsy Backx
(Gottmer, 1999, ISBN 90-257-3133-3, ƒ 23,90).

De eenvoudige, sierlijke tekenstijl op het omslag, in combinatie met de allitererende titel, laten meteen zien dat Patsy Backx met weinig middelen veel weet te verbeelden. Bij de naam Fientje denk je direct aan een klein en slim meisje. En meneer Fernandez... een mooiere herennaam kun je niet verzinnen. De naam heeft stijl en iets exotisch; dat belooft avontuur!

Het avontuur wordt heel treffend en poëtisch neergezet, in mooie, metrische versjes en schitterende aquarel-tekeningen die elkaar perfect aanvullen. Geen woord te weinig en geen lijn te veel. Schitterend.

We volgen Fientje die op haar step een tocht door de stad maakt. Ze botst tegen een heer op en zijn boodschappen vallen op de grond. Fientje helpt hem de spullen bij elkaar te rapen. Later merkt ze dat hij zijn koekjes vergeten is, en gaat ze hem achterna. Onderweg komt ze in aanvaring met een hele gemene hond die de koekjes opvreet. Tenslotte komt ze meneer Fernandez weer tegen, die als troost wel anderhalve pond koekjes koopt. En die eten ze samen allemaal op.

Het verhaal is eenvoudig en toch origineel. Het sluit aan bij allerlei kinderfantasieën zonder extreme situaties neer te zetten. Welk kind wil er nou niet alleen door de stad steppen of een hele zak koekjes in een keer opeten?

Voor hele kleine kinderen, iets grotere kinderen én hun ouders een prachtig boek.

Grenzen stellen (4-7)

Ik wil geen kus!
Tekst Petra Mönter, illustraties Sabine Wiemers
(De Eenhoorn, 1999, ISBN 90-76680-01-9, ƒ 24,90)

De ouders van Lena krijgen vaak bezoek. En die bezoekers willen haar dan op schoot nemen en een kusje geven. Lena heeft een hekel aan dat gekus. Ze krijgt er soms zelfs nare dromen van. Op een dag besluit ze dat er een oplossing moet komen en ze verandert in een enorme olifant. Nu vindt niemand haar meer snoezig. Lena zegt in duidelijke woorden dat ze dat geknuffel en gekus helemaal niet op prijs stelt. En dan wordt ze weer zichzelf.

In dit verhaal laat hoofdpersoon Lena zien dat kinderen hun eigen grenzen kunnen en mogen stellen. En dat ze meer is dan alleen een lief en schattig meisje. Sinds die dag voelt ze zich minstens even sterk als een olifant.

Hoewel het concept aardig is, is het verhaal wat cliché-matig uitgewerkt en de taal soms een beetje oubollig. Maar dat laatste zou ook aan de vertaling kunnen liggen. De tekeningen met de piekharige Lena zijn daarentegen wel sprankelend, met een aantal originele details.

Een oud verhaal (6+)

Floris en Blancefloer
Tekst Jo Roets, illustraties Paul Verrept
(Clavis, 1999, ISBN 90-6822-686-X, ƒ 26,90)

Dit prentenboek laat kinderen op een toegankelijke manier kennismaken met het bekende hoofse verhaal van Floris ende Blancefloer. Floris, een Moorse koningszoon, en Blancefloer, de dochter van een gevangen christen, groeien samen op aan het hof. Na veel beproevingen trouwen ze met elkaar.

Een mooi verhaal over liefde en genade, dat bovendien actueel is in onze multiculturele samenleving. Het gaat immers over twee mensen met een verschillende achtergrond, die hun leven willen delen. De Koran of de Bijbel, Mohammed of Jezus, voor Floris en Blancefloer zijn dit geen punten om over te twisten. En daarmee zijn zij een mooi voorbeeld van hoe liefde verschillen overwint.

De illustraties zijn met heldere kleuren over de volle breedte van het blad geschilderd, in een naïeve, soms bijna abstracte stijl. Ogen zijn stippen en gezichten vaak à la Picasso vanuit meerdere perspectieven neergezet. Op een paar pagina's zijn de prenten gek genoeg veel realistischer geschilderd. Bij de hereniging zien we bijvoorbeeld een heel blanke, op een blauw slipje na blote Blancefloer. Op haar ligt een hele bruine, gespierde, naakte Floris. Er zit een seksuele lading in deze afbeelding die niet past bij een hoofse vertelling en niet bij de leeftijd van de doelgroep. Deze stijlbreuk is jammer, want voor de rest zijn de platen mooi.

Een bijzonder gezin (9+)

Pol en Lot - de poort
Selma Noort, illustraties Marja Meijer
(Leopold, 1999, ISBN 90-258-4150-3, ƒ 29,90)

Pol en zijn moeder Lot wonen samen in het kantoortje boven een loods vol schoenen. In ruil voor deze gratis woonruimte jaagt Pol 's nachts de dieven weg. Op een dag krijgt Lot een baantje als toilet-juffrouw in het brugwachtershuisje bij het plein. Pol raakt bevriend met Sonja, die haar vader helpt in de oliebollenkraam. Dan ontdekken ze dat de mannen die kerstbomen verkopen, in werkelijkheid met heel andere dingen bezig zijn. Waarna een spannend avontuur volgt.

Een mooi, warm boek, waarin kinderen voor vol worden aangezien en volwassenen weinig waarde hechten aan geld of status. Want als je inventief bent en open staat voor wat er op je pad komt, dan kun je voor niets wonen, krijg je oliebollen in ruil voor gratis toilet-bezoek en kun je bij het Leger des Heils heel gezellig kerst vieren.

Het mooie van dit boek is dat het ondanks een realistisch decor, iets sprookjesachtigs heeft. Dit komt vooral doordat het gaat over niet alledaagse mensen, met een niet alledaagse kijk op het leven. Het magische element dat tegen het einde van het boek een rol gaat spelen, voegt hier weinig aan toe en komt niet goed uit de verf. Hierdoor is het slot van het verhaal wat vaag en moeilijk te begrijpen. Desondanks een mooi boek, zeker een aanrader.

Problemen van een brugklasser (11+)

Eindelijk buren
Josee Hussaarts
(Piramide, 1999, ISBN 90-245-3655-3, ƒ 27,90)

De 12 jarige Leta woont wat afgelegen, net buiten het dorp. Op een dag is het huis naast hen, dat al tijden leegstond, weer bewoond. Het nieuwe buurmeisje blijkt even oud te zijn als Leta. Dit zou heel leuk kunnen zijn, als Hedwig niet zo'n vreemd, zwijgzaam kind was geweest, dat Leta bovendien overal als een schaduw achtervolgt. Na een paar maanden besluit Leta dat het afgelopen moet zijn. Maar dan gaat het pas goed mis...

Als lezer heb je al snel door dat Hedwig een geheim met zich meedraagt. Gaandeweg wordt duidelijk wat dit geheim is. Een spannend boek over vriendschap, pesten en anders zijn.

Het is jammer dat er vóór de ontknoping vaak heen en weer gesprongen wordt in de tijd. De bedoeling is waarschijnlijk om zo de spanning te vergroten, maar dit effect gaat verloren doordat je je als lezer telkens moet afvragen op welk punt van het verhaal je je eigenlijk bevindt. Na de ontknoping heeft het boek nog een staartje, waarin het tijdsverloop wél chronologisch is. Dat leest een stuk vlotter.

Special: Geert de Kockere

Naast alle spannende, ontroerende en informatieve boeken, zijn er ook boeken die bovenal een esthetische waarde hebben. De boeken van Geert de Kockere, van wie we vorige keer Lancelotje bespraken, zijn daar een goed voorbeeld van.

Geert de Kockere, die in Vlaanderen al vele prijzen won, komt telkens weer met nieuwe initiatieven om kinderen enthousiast te maken voor literatuur. Hij zet zich vooral in voor wat moeilijker genres als poëzie en artistieke prentenboeken. Poëzie geeft kinderen de ruimte om de grenzen van taal te verkennen en doet een ander beroep op hun verbeelding en gevoel dan proza. Prentenboeken die op een verrassende, kunstzinnige manier zijn vormgegeven, leren kinderen met andere ogen kijken. Geert de Kockere werkt in zijn boeken dan ook nauw samen met de illustrator. Tekst en beeld vormen samen een geheel.

Hieronder een overzicht van recent verschenen boeken van deze belangrijke Belgische schrijver.

Het koekeloerelaantje (4+)
Geert De Kockere, illustraties Kristien Aertssen
(De Eenhoorn 1999, ISBN 90-5838-001-4, ƒ 36,50)

Een mengeling van korte en lange gedichten, van ernstige en grappige verzen, van realistische en absurde poëzie. De illustraties in verschillende stijlen en technieken sluiten hier mooi bij aan.

Blij blij blij! (6+)
Geert De Kockere, Johan Devrome
(De Eenhoorn, 1999, ISBN 90-5838-007-6, ƒ 27,50)

Een bijzonder verhaal over blijdschap, dat je uitnodigt om blij te zijn. De illustraties zijn met veel oog voor detail gemaakt en je kunt er lang naar kijken.

Allemaal praatjes! (8+)
Geert De Kockere, illustraties Klaas Verplancke
(De Eenhoorn, 1999, ISBN 90-5838-009-2, ƒ 36,50)

Een boek met vijftien gesprekken tussen steeds twee verschillende dieren. Zo vragen Pad en Rat zich af hoeveel ze weten: "Bijna alles of maar de helft?" En proberen Egel en Eekhoorn erachter te komen wanneer je nou iemands vriend bent. Het zijn filosofische gesprekjes met veel humor.

Ik heb een idee! (10+)
Geert De Kockere, illustraties Carll Cneut
(De Eenhoorn, 1999, ISBN 90-5838-010-6, ƒ 31,95)

Een verhaal over een droom, een droom over een idee. Het is een curieuze vertelling, doorspekt met beschouwingen over het fenomeen 'tijd'. De prenten maken het droomgevoel op een mooie manier zichtbaar.

Zie ook: de website van Geert De Kockere: www.pigmalion.be

Katinka Kersting
e-mail: [email protected]

Archief kinderboeken-recensies in de Leeszaal.