Terug naar overzicht Leeszaal

Luiers kiezen: katoen of papier?

juni 1996

Het onderstaande artikel is een voorpublikatie van een prachtig multi-media project over hygiëne. Van bleekwater tot luizenkam, en van poepdoos tot luier. Het project begon als manuscript voor een boek, werd daarna omgewerkt voor CD-ROM, en is uiteindelijk gepubliceerd op Internet. Ouders Online dankt uitgeverij Album voor het ter beschikking stellen van de tekst.

"Hygiëne - een schone zaak" is bereikbaar via Albums Album. Gaat dat zien!

Luiers kiezen: katoen of papier?

door Ruud van Marion

In het algemeen ben ik geen echte liefhebber van baby's, maar toen Nicola drie maanden oud was, palmde ze me in. Ik sloop zelfs niet stiekem de kinderkamer uit toen haar luier werd verwisseld. Toen haar moeder het pak Pampers opende, herinnerde ik plotseling de informatie over luiers die ik van de milieutelefoon had gekregen.

"Titia, wist jij dat er alleen al in Nederland jaarlijks zo'n 900 miljoen wegwerpluiers bij het afval belanden? Dat is tienduizend vrachtwagens vol!"

Laconiek antwoordde ze dat papieren luiers het beste absorberen en dat ze geen tijd had om al die grote katoenen lappen met poep uit te koken.

Maar gelukkig had ik mijn huiswerk goed gedaan. Nu was het moment aangebroken om mijn argumenten op te sommen en Nicola in de katoenen luier te praten. "Wegwerpluiers zijn geen papieren luiers; ze bestaan voor 15 tot 30% uit allerlei kunststoffen. En dan heb ik het nog niet eens over de verpakking. Wist jij dat wegwerpluiers per baby tussen de zes en twaalf bomen kosten? En dat door het zelf wassen van de luiers je minstens 40% goedkoper uit kan zijn?"

Titia was maar half overtuigd en speelde het balletje handig terug door uiteindelijk Nicola als proefpersoon aan te bieden als ik met een goed absorberende, moderne katoenen luier zou komen.

Verademing
Mijn bezoek aan de winkel van het Geboortecentrum in Amsterdam was een verademing: het vriendelijke personeel spaarde tijd noch moeite om mij de verschillende katoenen luiersystemen te tonen. Systemen, want zo te zien is de katoenen luier volwassen geworden. Het zijn al lang niet meer van die grote vierkante katoenen lappen die met een veiligheidsspeld worden vastgezet. De modernste katoenen luier -- zoals die van het merk Culotte -- bestaat uit een broekje van kunststofvezel dat met klittenband wordt vastgezet. In dit broekje past een inlegluier, waarvan het middelste deel uit meerdere absorberende lagen bestaat.

Ik besloot een proefpakket te kopen à raison van 70 gulden, bestaande uit een broekje, drie inlegluiers en een rol ongebleekt papier. Waarom papier? Hiermee bekleed je de binnenkant van de inlegluier en wanneer deze is volgepoept spoel je het papier met ontlasting door de WC. Hierdoor hoeft de wasmachine minder hard te werken. Na de luiers eerst drie keer voor het gebruik bij een hoge temperatuur te hebben gewassen om ze goed absorberend te krijgen, kon de test beginnen.

Milieuvriendelijke wasadviezen
Naast de informatie op de wasetiketten kreeg ik van de dames van de geboortewinkel de volgende -- milieuvriendelijke -- wasadviezen. Neem geen vloeibaar wasmiddel maar een wasmiddel zonder bleekmiddel. Gebruik geen wasverzachter. Een wastemperatuur van 60 graden is bovendien voldoende. Verder adviseerde de geboortewinkel dat de vuile luiers het best in een met water en een scheut azijn gevulde afsluitbare emmer bewaard kunnen worden. Hiermee voorkom je stankoverlast.

Milieudefensie geeft nog de volgende extra adviezen:

  • gebruik uw wasmachine pas als de trommel vol is;
  • gebruik geen droogtrommel maar hang de luiers aan de lijn te drogen;
  • gebruik een minder milieubelastend wasmiddel uit de reformzaak of de natuurvoedingswinkel. Als u hier de luiers niet schoon mee schoon krijgt, gebruik dan een fosfaatvrij compactwaspoeder.
Mijn vriendin weigerde helaas van haar net vernieuwde OMO af te stappen. En drogen aan de waslijn? Nee, dat was not done in haar buurt.

Luier-service
In de grote stedelijke gebieden bestaan luier-service-diensten. U krijgt een reukvrije emmer thuis, waarin u de vuile luiers bewaart en eens per week worden de luiers vervangen. Ook moet u bij hen de luierbroekjes aanschaffen, die u overigens wel zelf moet wassen. U kunt uit diverse abonnementen kiezen. Een van de oudste van deze bedrijven, Biobottom (tel: 0343 - 41 21 56), biedt sinds kort overal in Nederland zijn diensten aan.

Privé-test
De uitslag van de privé-test met Nicola: Pamper tegenover de katoenen luier van Culotte.

Pasvorm
Op het gebied van pasvorm scoort de katoenen luier even goed als de beste wegwerpluier.

Absorberend vermogen
De katoenen luier absorbeert 50% minder vocht dan de Pamper. Hierdoor moest de katoenen luier vaker verschoond worden. Het gemiddeld verbruik van wegwerpluiers was vier a vijf per etmaal, bij een van katoen werd dat zes a zeven per etmaal.

Kosten
Bij het gebruik van een droogtrommel is het financiële voordeel beduidend kleiner dan de geclaimde 40% besparing die de voorstanders van katoenen luiers claimen.

Natte billen
Onze testbaby had bij de katoenen luier vaker natte billetjes en haar moeder maakte zich ongerust over luieruitslag. Uit onderzoeken door voor- en tegenstanders van de wegwerpluier blijkt dat katoenen luiers iets vaker luieruitslag veroorzaken. Baby's met rode billetjes kunt u het best voorzichtig met een föhn drogen. Vaak gebruikt men te veel crème of zalf bij luieruitslag. Deskundigen adviseren om de billetjes hoogstens een keer per etmaal, liefst voor de nacht, dun in te smeren. Je moet wel erg van het milieu houden om je baby dit allemaal aan te willen doen.

Afval
De katoenen luiers gaven beduidend minder afval (geen stinkende vuilniszakken in de zomer), maar wel extra werk bij het verschonen en de was.

Algemene conclusies
"En nu ga ik lekker op mama's schoot plassen" zegt een bijdehandte, maar nog niet zindelijke kleuter in een televisiereclame over wegwerpluiers.

Voorstanders van katoenen luiers stellen dat wegwerpluiers peuters langer onzindelijk houden. De achterliggende gedachte is dat het kindje bij een volle luier nauwelijks nattigheid voelt. Een katoen dragende peuter wordt door het onplezierig natte gevoel als het ware gemotiveerd om eerder zindelijk te worden. Als deze — overigens nooit bewezen — stelling waar zou zijn, betekent dit tevens dat peuters katoenen luiers niet echt prettig vinden.

Stank
Volgepoepte wegwerpluiers veroorzaken vaak stankoverlast; hoe langer ze in de vuilniszak liggen, hoe erger het wordt.

Milieu
De kunststoffen die gebruikt worden in wegwerpluiers, verteren niet en belasten zo het milieu. Hopelijk wordt dit probleem in de toekomst opgelost. Luierfabrikanten proberen samen met de VAM een composteerbare wegwerpluier te ontwikkelen.

Absorberend vermogen
In tests blijken katoenen service-luiers iets beter te absorberen dan katoenen luiers die u zelf moet wassen. Wegwerpluiers lekken zelden door. Dit is logisch; in een katoenen luier komt het vocht in het weefsel terecht en in wegwerpluiers wordt het vocht direct in een soort gelatine opgeslagen. Tijdens een test in mijn keuken bleek dat Pampers het best van alle wegwerpluiers absorberen. Ze lekken dus ook het minst door.

Service-luiers
Katoenen service-luiers zijn veel duurder in het gebruik dan katoenen luiers die u zelf wast en zijn minstens 10% duurder in het gebruik dan wegwerpluiers.

Op stap
Op reis en tijdens logeerpartijtjes zijn katoenen luiers nagenoeg onbruikbaar en kunt u het beste tijdelijk op wegwerpluiers overschakelen.



Naschrift van de redactie
Voor iedereen die zich breed wil oriënteren op 'groen ouderschap' is er een boekje verkrijgbaar van de Vereniging Milieudefensie. Het heet "Een groen begin" en bevat honderden tips en adviezen voor vaders en moeders. Over luiers, het schilderen van de babykamer, plastic speelgoed, de babyfoon, groen sparen en beleggen, enzovoorts. "Een groen begin" is in de boekhandel te koop voor ƒ 12,50 en kan ook besteld worden bij de Milieutelefoon: (020) 626 26 20.

Copyright © 1996-2001 Ouders Online BV
Uitsluiting aansprakelijkheid
Pagina voor het laatst bijgewerkt op: 27 juni 1996