De roze wolk verdampt

Bespreking van:
Dorothé Duijves: Het moedergevoel. Vrouwen vertellen over hun nieuwe leven als moeder. Kosmos-Z&K, ISBN 90-215-8642-8, ƒ 39,90.

In Het moedergevoel komen vrouwen aan het woord die moeder zijn van één of meer kinderen. Zij vertellen hoe zij de zwangerschap en geboorte hebben beleefd, en welke veranderingen dit teweeg heeft gebracht. Het belangrijkste daarin blijkt de relatie met hun partner te zijn, die soms behoorlijk onder druk komt te staan. Zowel op seksueel gebied als in praktische zin, bijvoorbeeld in de verdeling van taken. Ook de veranderende rollen van beiden spelen mee: voorheen uitsluitend partners, na de geboorte van het eerste kind zijn ze ook ouders.

De mythe van de roze wolk
Het boek wil vooral de bekende mythe van de 'roze wolk' doorbreken, zo lijkt het. En dat is goed gelukt. De vrouwen die in het boek aan het woord komen, laten weinig heel van dat vermeende gelukzalige gevoel. Zij vertellen over hun verwachtingen vóór de tijd dat het kind er was. Hoe ze zich erop voorbereidden of hoe het ze overkwam.

In dit boek komt zeer duidelijk naar voren dat de geboorte van een kind niet iets is om lichtzinnig over te denken. Het is een verandering die grote gevolgen heeft op allerlei gebied. Sommigen worden echt door elkaar geschud en zijn even de weg kwijt. Was voorheen alles duidelijk en verliep het dagelijks leven min of meer gestructureerd, na de komst van de baby staat alles op zijn kop. De tegenstrijdige gevoelens die de verse moeders daarbij ervaren, maken het nog gecompliceerder.

Menigeen vraagt zich af of die gevoelens wel mogen. Maar dan komen ze erachter dat het nu eenmaal zo is, en dat je het er dus mee moet doen. Soms leidt het tot een toename van isolement en gevoelens van eenzaamheid. Velen vinden niet onmiddellijk aansluiting bij de rest van de wereld, die toch vooral benadrukt dat het de mooiste tijd van je leven zou zijn.

Terugkerende thema's
Elk hoofdstuk bespreekt de ervaringen van één moeder aan de hand van steeds terugkerende thema's, zoals:

• stralend zwanger?
• de geboorte
• de eerste momenten met het kind
• in een nieuwe huid als moeder
• tussen carrière, kinderopvang en kind.

Geen zin in seks
Wat mij het meest opviel is de onvoorstelbare vermoeidheid waar de vrouwen over spreken. Het chronisch tekort aan energie, dat alles beïnvloedt. Dit energietekort heeft vooral gevolgen voor de seksuele relatie met de partner, zo blijkt.

Geen van de vrouwen heeft zin in vrijen, of ze nou een relatie met een man hebben of een relatie met een vrouw. Het duurt over het algemeen vrij lang (een tot drie jaar) voordat er weer van enige belangstelling voor seks sprake is. Bij sommigen verdrijft het kind de partner volledig naar de achtergrond.

Er wordt ook erg uitgegaan van de wensen van het kind. Het dag- en nachtritme wordt bepaald door het kind, gedurende een relatief lange periode. Zonder hier een oordeel in termen van goed of fout over te willen geven, lijkt het mij wenselijk dat ouders ook hun eigen behoeften in de gaten houden en niet alleen reageren op hun kind.

Cadeauboek voor wie?
Ik vraag mij af of ik dit boek zou geven aan iemand die net zwanger is, of aan een goede kennis of vriendin die een kinderwens heeft. Volgens mij blijft het moeilijk om je echt goed voor te bereiden. Snel is een mens geneigd te denken "dit overkomt mij niet, bij mij gaat het beter". Misschien is dat maar goed ook.

Zelf denk ik dat het beste moment om dit boek te lezen kort na de bevalling is. Dan ben je in die alles-overrompelende periode aangeland. Herkenning en het besef niet als enige zo 'raar' te reageren, kunnen dan een steuntje in de rug zijn. Maar na de bevalling heb je in veel gevallen juist geen tijd of energie om een boek te lezen. Misschien is het daarom ook een goed boek voor mannen, die er herkenbare passages uit kunnen voorlezen aan hun partner.

Conclusie
Het Moedergevoel is een openhartige vertelling van vrouwen over een zeer belangrijke periode in hun leven. Het boek had van mij wel iets dunner gemogen; na tien verhalen is het allemaal wel duidelijk.

Het is een goede tegenhanger voor de al te rooskleurige algemene norm. In die zin is het zeker een waardevol boek. Je vraagt je na het lezen wel af hoe het komt dat er toch nog zoveel kinderen geboren worden. Ik zou wel eens willen weten hoe moeders in Afrika hierover zouden vertellen.

Dani van Scheltinga, maatschappelijk werkster, moeder en stiefmoeder.
[email protected]