Terug naar overzicht Leeszaal

Nieuwe kindersoftware

april 1997

Veel lezers krijgen nu waar ze ons al lang om vroegen: een maandelijkse rubriek met besprekingen van kindersoftware. De redactie verwelkomt CompuKids-recensente Annemarie Walker opnieuw; zij schreef al in ons februarinummer een soortgelijke bijdrage. Deze maand: vier ontdekspellen (waarvan twee met vijf sterren!) een leerprogramma en twee afraders.

Annemarie Walker

Uitgevers maken ons de aanschaf van kindersoftware steeds moeilijker: het aanbod is inmiddels zo overweldigend dat menig ouder na een half uur op trillende benen — zonder computerspel — de zaak verlaat. Er is een enorme variatie in typen spellen, geschikte leeftijdscategorieën, minimale systeemeisen en prijzen. Daarom eerst een aantal opmerkingen vooraf.

Duidelijkheid in het doolhof
Hopelijk brengen onderstaande recensies enige duidelijkheid in dit doolhof. Houd bij het lezen van de recensies echter rekening met het feit dat niet alle software voor elk kind even goed of slecht is. Kinderen verschillen immers van elkaar. Voor sommigen zal een spelelement noodzakelijk zijn, anders zien ze geen uitdaging. Kinderen kunnen meer visueel of juist meer auditief ingesteld zijn. Het ene kind wil heel veel variatie omdat het anders snel uitgekeken is, terwijl het andere zich uren kan bezighouden met een relatief simpel spelletje. En onoverzichtelijke programma's met drukke schermen zullen voor bepaalde kinderen niet geschikt zijn.

Rol van de ouder
Ook de rol van de ouder is van belang. Ziet u de software als een alternatief voor het ganzenbord en memory-met-zoekgeraakte-kaartjes, is het bedoeld ter ondersteuning van leerprocessen als lezen en rekenen of is het een verantwoord alternatief voor de video-als-kinderoppas? In het laatste geval moet vooral díe software gekozen worden waar kinderen zelfstandig mee aan de gang kunnen, zonder hulp van de ouder. Zeker met taal- en rekensoftware is het dan nuttig wanneer het programma een rapport genereert waarin de prestaties van het kind kunnen worden afgelezen.

Systeemeisen
Tenslotte is de computer waarop de software gaat draaien cruciaal: tel bij de minimale systeemeisen gerust een flink aantal Mb of MHz op. Wanneer de overgang van het ene scherm naar het andere namelijk te lang duurt, worden kinderen afgeleid en verliezen ze hun concentratie.

Alternatief voor video-kijken
Een goed alternatief voor video-kijken zijn de ontdekspellen. Doorgaans zijn deze programma's geschikt voor kinderen vanaf drie jaar en kunnen ze er zelfstandig mee aan de slag. Vier van deze ontdekspellen zijn hieronder beschreven. Daarna volgt de recensie van een computerprogramma dat de nadruk legt op leren, gevolgd door twee afraders.

Sterrenbeoordeling
De sterrenbeoordeling bij de recensies staat voor:

* slecht
** niet de moeite waard
*** redelijk
**** goed
***** uitstekend

De beoordeling gaat uit van de groep kinderen waarvoor het programma het meest geschikt is.

Ontdekspel in ware zin van het woord ****

Een inmiddels oude bekende is 'Pippi Langkous', naar de gelijknamige boeken en televisieserie van de schrijfster Astrid Lindgren. Een heerlijk spel waar kinderen vanaf drie jaar veel plezier aan zullen beleven. Er is niets in het huis van Pippi te vinden dat zichzelf blijft nadat je er met de muis op klikt. Daarnaast speel je in de kamers van Villa Kakelbont verschillende spelletjes: pannekoeken vangen, memory (afwisselend op kleur en vorm), verkleden van Pippi en het maken van vrij ingewikkelde puzzels, die na voltooiing bewegen. Er kunnen ook nog drie verhaaltjes bekeken en beluisterd worden. Het hoogtepunt vormt de muziekkamer waar het Pippi Langkous-lied op verschillende manieren (origineel, jazz, klassiek, rock) gespeeld wordt. Kortom, een ècht ontdekspel.

Dit spel is met name geschikt om aan te schaffen voor peuters en kleuters tot een jaar of zes; oudere kinderen zullen wellicht snel uitgekeken zijn. Kinderen die al een beetje met de muis overweg kunnen, helpt 'Pippi' hiermee echt goed vertrouwd te raken. Zeker voor degenen die genieten van de films van Pippi is dit spel de moeite waard. Kinderen kunnen er zelfstandig goed mee werken. Alleen grafisch doet het iets onder voor nieuwere spellen.

Uitgever: Bombilla
Prijs: ƒ 79,95
Minimale systeemeisen:
CD-ROM-speler (2x)
Windows: Windows 3.1, 386-processor, 8 MB RAM,
Mac: Systeem 7, 8 MB RAM
Leeftijd volgens uitgever: 4 tot 10

Geheimzinnig alternatief voor Pippi ****

een ander ontdekspel van dezelfde uitgever is 'Heksenspul'. Hoofdpersoon is Hennie de heks, die geregeld struikelt over haar zwarte kat Helmer doordat deze totaal verdwijnt in zijn omgeving: álles in haar huis is namelijk zwart. Het verhaal van Hennie is te bekijken in een film en te lezen en beluisteren in een prentenboek.

Met het toverstafje van Hennie kan van alles in het huis tot leven worden gebracht. Hoogtepunt is het brouwen van toverdrankjes met behulp van allerlei ingrediënten in de keuken en het bekijken van de effecten hiervan op onder andere Helmer. Wanneer het brouwsel mislukt, is het effect tegenovergesteld: zo verandert Helmer dan niet in steen, maar in een drilpuddinkje. In de slaapkamer kunnen kinderen toveren met kleurtjes, in de zitkamer is er een creatief puzzelspel en op zolder maken verschillende voorwerpen muziek. De sfeer in het huis is enigszins geheimzinnig.

Dit spel kan beschouwd worden als alternatief voor 'Pippi'. Ook hiervoor geldt dat het vooral de moeite van de aanschaf waard is voor kinderen tot zes jaar.

Uitgever: Bombilla
Prijs: ƒ 69,95
Minimale systeemeisen:
CD-ROM-speler (2x)
Windows: DOS 5.0, Windows 3.1, 486SX-processor, 33 MHz, 8 MB RAM
Mac: Systeem 7.0.1, 8 MB RAM,
Leeftijd: 3 tot 8

Kabouterstad in sfeer *****

Het ontdek- en doe-spel 'Op avontuur in kabouterstad' is volstrekt niet te vergelijken met bovenstaande cd-roms. Het spel komt uit Japan en is getekend door kunstenaar Mitsumasa Anno. Alles draait om een op zeer artistieke wijze vormgegeven kabouterstad, begeleid door bijzondere muziek.

Kabouterstad geeft een sfeervolle impressie van het leven voor de industriële revolutie. Op een groot gedeelte van de huizen en winkels kan met de muis worden geklikt, waarna een filmpje wordt gestart of het gebouw van binnen wordt getoond. Er is van alles te bekijken: een bakker, een school, een boerderij, een kaboutervrouwtje dat water haalt uit een waterput, een paard dat de grond ploegt en een circus dat de stad bezoekt. Er zijn winkeltjes waar ze paraplu's verkopen, brillen, tassen en klokken. Kinderen zien de verschillende seizoenen, maar ook een overstroming, het kerstfeest met lichtjes in de stad, het oogstfeest.

De term 'doe-spel' gaat voor kabouterstad echter niet op. Het enige dat je kunt doen, is het bouwen van een klein kabouterstadje, waarin helaas geen effecten — zoals de wisseling van de seizoenen of een overstroming — zichtbaar zijn.

De uitgever heeft het zelf treffend uitgedrukt: 'eindeloos kijkplezier, unieke sfeerbeelden'. Dit betekent ook: niet voor alle kinderen geschikt. Het is een spel om een beetje bij weg te dromen, samen te bekijken en over te praten. Driejarigen hebben voor 'kabouterstad' echt hulp nodig, maar kunnen er juist dan heel veel van leren. Soms is het spel wat rommelig en niet duidelijk waar je moet klikken en wat er dan gaat gebeuren. Als een filmpje eenmaal begonnen is, kan het niet altijd makkelijk worden stopgezet. Voor kinderen die het leuk vinden om achter de computer van alles te doen is dit spel niet geschikt. Toch vind ik 'Kabouterstad' voor kinderen èn volwassenen een echte aanrader.

Uitgever: Bombilla
Prijs: ƒ 69,95
Minimale systeemeisen:
CD-ROM-speler (2x)
Windows: Windows 3.1, 486DX-processor, 4 MB RAM
Mac: Systeem 7.1 of hoger, 6 MB RAM
Leeftijd: 3 tot 8

Uitstekende edutainment *****

Een ontdekspel met een zeer hoog gehalte aan educatie èn spel is 'Guus in Cyberopolis' (Halloween, ƒ 49.95). Deze cd-rom is afkomstig uit een serie van drie, waarin de hond Guus centraal staat, samen met zijn vriendjes de Cyberbuds. Het spel bevat een groot aantal Nederlandstalige liedjes, veel animaties, videoclips en de spelletjes kunnen op verschillende niveaus worden gespeeld.
  • In de bibliotheek geeft de wereldbol informatie over de continenten en kan de encyclopedie worden geraadpleegd. Achter elke letter van het alfabet zijn vier animaties verscholen, met gesproken en geschreven tekst.
  • In het laboratorium maakt de jonge ontdekker een terrarium en onderzoekt hij welke voorwerpen in water blijven drijven en welke zinken.
  • In het postkantoor leren kinderen op bijzonder leuke wijze brieven schrijven. Ook zij die nog niet kunnen lezen.
  • In de metro staat het recyclen van materialen centraal, in het aquarium bevindt zich een memory en een rekenspel, en in het restaurant kan kennis worden gemaakt met een aantal landen en de talen die daar gesproken worden.

    Als kinderen in elke ruimte de drie Cyberbuds hebben gevonden — ze moeten daarvoor steeds op een andere plek zoeken — wordt een beeld tot leven gebracht. Dan is er feest in Cyberopolis. De prijs-kwaliteitverhouding van dit spel is uitstekend. Het is echter wel aan te raden dit spel minimaal op een snelle 486 te draaien (volgens de systeemeisen zou een 386 voldoende zijn), en dan nog loopt het af en toe zeer traag en crasht 'Guus' geregeld.

    Opmerkelijk is dat deze cd-rom bedoeld is voor kinderen van drie tot tien jaar en dat dit ook werkelijk wordt waargemaakt. Er zijn maar weinig programma's die voor alle kinderen in deze leeftijdsgroep interessant, onderhoudend en leerzaam zijn, maar zowel een drie- als een negenjarige zal met 'Guus' vele uren aan de slag zijn en daarbij ook de nodige kennis opdoen. Dit programma is een uitstekend voorbeeld van edutainment, een combinatie van educatie en entertainment.

    Uitgever: Halloween
    Prijs: ƒ 49,95
    Minimale systeemeisen:
    CD-ROM-speler (2x)
    Windows: Windows: 3.1, 386DX-processor, 25MHz, 4 MB RAM
    Mac: Systeem 7.1, 68030-processor, 4 MB RAM
    Leeftijd: 3 tot 10

    Een weinig subtiel vraag-en-antwoord spel **

    Een prachtig voorbeeld van een computerspel afkomstig uit de vorige generatie kindersoftware is Allie's Speelhuis. Een eerste aanzet tot entertainment is aanwezig, maar tot een volledige integratie met de educatieve aspecten is het niet gekomen. Het spel is bedoeld voor kinderen van 3 tot 8 jaar en bevat maar liefst 16 verschillende onderdelen, variërend van klokkijken, tellen en puzzelen tot het benoemen van lichaamsdelen, continenten en planeten. Allie's speelhuis zit vol met auditieve oefeningen: het herkennen van de geluiden in de keuken, van dieren en van verschillende muziekinstrumenten. Bijna alle onderdelen bieden de keuze tot 'onderzoeken', je kunt klikken op alle afbeeldingen waarna de naam of het geluid te horen is. Een andere mogelijkheid is 'vraag en antwoord', je kunt klikken op de neus van een pop, Europa of Mars. Na alle antwoorden van een onderdeel krijg je een cijfer.

    Bij de installatie van dit spel is het te hopen dat er geen problemen optreden. Hulp vragen aan Domus is namelijk buitengewoon omslachtig. Na aanschaf dient men zich eerst te registreren, waarna schriftelijk het probleem voorgelegd kan worden. Let vooral op dat de oorzaak niet bij uzelf ligt want mogelijk brengt Domus u een vergoeding in rekening!

    Ook teleurstellend is de grove vertaling van het spel naar het Nederlands, waardoor een aantal mooie elementen is weggevallen. Bovendien is het geluid van een niet al te beste kwaliteit en klinkt bij het alfabet-onderdeel op de ene computer de 'c' als 'g' en op de andere computer de 'd' als 'b'.

    Omdat de hoeveelheid entertainment niet erg groot is en het spel geen duidelijk doel heeft, worden kinderen niet voldoende uitgedaagd om ermee aan de slag te gaan. Bovendien zullen er - door de weinig subtiele vraag-en-antwoord methode - niet veel kinderen op eigen initiatief met Allie's Speelhuis spelen. Wie kent immers niet de halsstarrige kleuter die weigert te zeggen met welke letter 'roos' begint of hoeveel '2 + 2' is?

    Uitgever: Domus
    Prijs: ƒ 49,95
    Minimale systeemeisen:
    CD-ROM-speler (2x)
    Windows: 3.1, 386-processor, 4 MB RAM
    Mac: -
    Leeftijd: 3 tot 8

    Twee afraders

  • Zojuist is de cd-rom 'Taal en Rekenen' (E.E.P., ƒ  29,95) uitgebracht, bedoeld voor kinderen met een achterstand in lezen en rekenen. De cd-rom slaagt er volstrekt niet in om ook maar iets van de tekst op het doosje waar te maken. Meer dan één ster verdient dit programma niet. Volgende keer een uitgebreide recensie hierover.
  • Programma's van RedCat vertonen zeer vaak grote problemen bij het installeren. Hou hier rekening mee bij aanschaf.

  • Copyright © 1996, 1997 Ouders Online/Annemarie Walker
    Pagina voor het laatst bijgewerkt op: 16 april 1997