Mat of glanzend?

juli/augustus 1997

De digitale Epson-camera die we deze maand uitloven maakt ontwikkelen en afdrukken overbodig, maar die nieuwlichterij is nog niet bepaald gemeengoed. Daarom, in het kader van de filmpjes die u meenam van Texel of Teneriffe: onze ervaringen met het klassieke 'ontwikkelen en afdrukken'. We beginnen met een paar algemene opmerkingen; daarna volgen de resultaten.

Prijs, kwaliteit en service
Bij de meeste films en foto's die ter afwerking worden aangeboden, gaat het om kleurenmateriaal. Omdat dat veel bewerkelijker is dan gewoon zwart/wit, zal uw fotowinkel van om de hoek de spullen doorgaans niet zelf verwerken, maar doorsturen aan een grote ontwikkelcentrale. En niet alleen de buurtwinkel gaat zo te werk, ook veel warenhuizen en postorderbedrijven doen het.

De consequentie daarvan is dat van de drie factoren waarop je kunt testen -- afdrukkwaliteit, klantenservice en prijs -- eigenlijk alleen de service en de prijs reëel beoordeeld kunnen worden. Op de afdrukkwaliteit heeft de winkel immers geen invloed. (Of toch? Zie onze merkwaardige bevindingen bij het postorderbedrijf Colorado.)

Tip: gespecialiseerde fotowinkels hebben twee belangrijke voordelen boven warenhuizen en postorderbedrijven. Ten eerste: goede raad en nuttige adviezen. "Als ik u was, zou ik zo'n foto in het vervolg synchroniseren op het tweede gordijn". Daarnaast wordt er soms een keuze geboden tussen verschillende ontwikkelcentrales. Zo kun je bij de Camex (zie de bespreking hieronder) kiezen tussen 'gewoon afdrukken' bij Fuji, of 'extra fraai afdrukken' bij Kodak.

De 1-uur-service
Een bijzonder geval is de zogenaamde 1-uur-service. Dat is de enige instantie die het materiaal wél zelf afwerkt. Vroeger moest je dat soort nerinkjes wantrouwen om hun kwaliteit, maar dat is inmiddels echt verleden tijd. De resultaten zijn doorgaans uitstekend, alleen de prijs is meestal aanzienlijk hoger dan bij de grote ontwikkelcentrales. Voor extra snelheid moet flink betaald worden.

Ondoorzichtigheid
En tenslotte, wat die prijzen betreft: het onderwerp 'ontwikkelen en afdrukken' is weliswaar heel actueel, maar de prijzen zijn juist nu nog ondoorzichtiger dan anders. Die ondoorzichtigheid is er normaal ook al, vanwege de enorme verscheidenheid aan klantenbindende trucs. Van zegeltjes en bonnen voor gratis vergrotingen, tot gratis films en gratis duoprints (2 afdrukjes in plaats van 1).

Om de geteste instanties enigszins te kunnen vergelijken, hebben we ervoor gekozen om alleen de prijzen voor één standaardformaat (10x15) op te nemen.

De test-resultaten

Albert Heijn Fotoservice
De fotoservice van Albert Hein is prima. Foto's die je niet wilt hebben, kun je weer inleveren. Er hoeft niet per se een technische reden voor te zijn.
Met de bon krijg je je geld zonder discussies terug. Nuttig is de zogenaamde Photo-index waarmee je alle opnamen in één oogopslag kunt zien - vooral handig bij nabestellingen.

Foto's zijn na 1 werkdag klaar. Het komt echter wel regelmatig voor dat de foto's niet klaar zijn en niet eens in de piekperioden. Dat is wel even een teleurstelling.

Elke maand aantrekkelijke foto-aanbiedingen: tot en met 31 juli 1997 bijvoorbeeld kost een duoprint (dubbelafdruk) van 10 x 15 bijvoorbeeld 59 cent.

Prijzen:
• ontwikkelen: ƒ 5,95 per film
• afdrukken: 39 cent per stuk (10 x 15 cm)

Hema
De fotodienst van de Hema is snel, prima en goedkoop. Een lid van ons testpanel is zeer tevreden, en blijft dat ook ná die ene keer dat ze bij het ophalen ontdekte dat de foto's verkeerd gesneden waren. De Hema is erg voor zelfwerkzaamheid, want ons panel-lid kreeg een handsnijmachine te leen om het juiste formaat zelf te kunnen bereiken.

Prijzen:
• ontwikkelen: ƒ 3,75 per film
• afdrukken: 49 cent per stuk (10 x 15 cm)

Als extra klantenbinder geeft de Hema bij aankoop van drie filmrollen drie waardebonnen mee, elk goed voor het gratis ontwikkelen van een rolletje (à ƒ 3,75).

Camex
De Camex is een uitstekende en zeer plezierige fotowinkel, met filialen in Amsterdam, Zaandam, Arnhem en Eindhoven. Voor ontwikkelen en afdrukken kun je kiezen uit twee kwaliteiten: 'gewoon goed' (bij de Fuji-centrale) of 'zeer goed' (bij de Kodak-centrale). Het verschil is echt aanzienlijk, niet alleen qua papier en kleuren, maar ook qua verpakking (een stevige doos in plaats van een dun zakje) en bescherming van de negatieven. Krassen en vingerafdrukken zijn uitgesloten, vanwege de effectieve cellofanen strips waarin de negatieven terugkomen. Voor die quantum leap in kwaliteit moet wel betaald worden; de Kodak-service is een stuk duurder dan de Fuji-service.

Prijzen:
• ontwikkelen: Fuji ƒ 4,80 en Kodak ƒ 5,80
• afdrukken: Fuji 69 cent per stuk (10 x 15 cm) en Kodak ƒ 1,-

Deze prijzen lijken aan de hoge kant, maar vallen bij nader inzien wel weer mee omdat je bij inlevering van een belichte film altijd hetzelfde (!) type film gratis terugkrijgt. Bovendien is er een bonnensysteem voor gratis vergrotingen.

Let op: tot en met eind augustus zijn de Kodak-dubbelprints gratis. (Normaal kost een Kodak-dubbelprint ƒ 1,50).

Super Photo 1-uur-service
Super Photo is een keten van snelklaar-winkels die kortgeleden is opgekocht door Kodak. Dat ene uur moet je in de piekuren overigens niet al te letterlijk nemen, soms duurt het wat langer. De kwaliteit is goed en de prijs is hoog:

Prijzen:
• ontwikkelen: ƒ 6,50 per film
• afdrukken: ƒ 1,15 per stuk (dubbeldruk ƒ 1,35)

De zegeltjes zijn afgeschaft (oude zegels blijven overigens geldig); de enige tegemoetkoming is een gratis vergroting van 20 bij 30 als het rolletje een pasgeboren baby of trouwfoto's bevat. En nu maar hopen dat u die toevallig op uw vakantie-adres 'geschoten' heeft.

Postorderbedrijf FotoLabo Club
Het postorderbedrijf FotoLabo Club is wat je noemt een bodemvoorziening: middelmatige kleuren en supergoedkoop. De negatieven worden overigens wel netjes afgeleverd, in de bekende cellofanen stripjes. De manier van betalen is zeer coulant: vooraf betalen, of dubbeltjes sprokkelen voor de postbode is niet nodig. Met het afgewerkte materiaal wordt gewoon een acceptgiro meegezonden.

De prijzen zijn afhankelijk van het soort film dat u inlevert: 60 cent per afdruk (10 x 15) als u uw eigen merk film inlevert en 45 cent als u gebruik heeft gemaakt van een no name FotoLabo-film (ƒ 17,90 voor twee stuks, wat ook weer zeer goedkoop is).

Prijzen (op basis van A-merk film):
• ontwikkelen: ƒ 4,25 per film
• afdrukken: 60 cent per stuk (dubbeldruk 90 cent)

Postorderbedrijf Colorado
Het postorderbedrijf Colorado is de enige in onze test die een forse onvoldoende krijgt. Dat de kleuren matig zijn, en dat het papier flinterdun is, dat we kunnen we nog wel door de vingers zien, want alle waar naar zijn geld (Colorado is niet duur). Maar dat er foto's ontbreken, en dat de foto's die wél zijn afgedrukt een raar zwart balkje aan de zijkant vertonen, dat kan natuurlijk niet.

Okee, iedereen kan fouten maken en in een doosje aardbeien zit ook wel eens één rot exemplaar. Even bellen dus. Maar nu valt meneer Colorado pas echt door de mand.

Klacht 1
• Colorado: "U zegt dat er foto's niet zijn afgedrukt die wel op de index-foto staan? Dan zijn ze niet gelukt. Mislukte foto's drukken we niet af".
• Ouders Online: "Zo te zien zijn ze prima gelukt..."
• Colorado: "Dat kunt u wel denken, maar dat kunt u helemaal niet zien. Weet u iets van computers?"
• Ouders Online: "Ja..."
• Colorado: "De index-foto is digitaal gemaakt moet u weten, en digitaal is altijd beter dan gewoon. Een hogere resolutie, als u dat wat zegt. Dus wat u op die index-foto ziet, is veel beter dan de foto zelf. Daarom hebben we 'm niet afgedrukt".

Deze onzin is werkelijk verbijsterend. Ook al wordt een index-foto digitaal gemaakt, hij kan natuurlijk nooit beter zijn dan de oorspronkelijke foto. Wat je er niet instopt kun je er ook niet uithalen. En verder is de resolutie van een digitale foto juist lager dan die van een gewone foto.

Klacht 2:
• Colorado: "Een zwart balkje aan de zijkant? Dan is de foto wat verschoven. Heeft u soms een goedkoop cameraatje?
• Ouders Online: "Dag meneer Colorado..."

Met dit soort mensen heeft praten geen zin. En wie aan onze professionele Nikon komt, die komt aan ons.

Prijzen:
• ontwikkelen: ƒ 5,75 per film
• afdrukken: 89 cent per dubbeldruk (van 10 x 15 cm)
• verzend- en administratiekosten: ƒ 5,75

Naschrift d.d. 20 augustus 1997
In een telefonische reactie heeft Colorado ons ervan overtuigd dat de hierboven beschreven misser echt een uitzondering is. Tijdens de vakantiedrukte moesten er hulptroepen worden ingezet, en de hulptroep in kwestie heeft zich niet gehouden aan de vaste stelregel: eerst de foto's laten opsturen en dan pas reageren.

Verder verbaasde Colorado zich erover -- net als wijzelf overigens -- dat de kwaliteit van de foto's zélf zo tegenviel, aangezien Colorado sinds jaar en dag op de eerste of tweede plaats eindigt in de tests van de Consumentenbond. (Colorado staat in feite voor Capi Color, een gerenommeerd vak-laboratorium dat ook professionele bruidsreportages en schoolfoto's afwerkt.) Kortom: een ongeluk komt nooit alleen. De matige foto's waren toeval en de meneer aan de telefoon is buiten z'n boekje gegaan. Zand erover.

Conclusie
Op Colorado na doen alle instanties hun werk uitstekend. De 1-uur-service van Super Photo is de duurste, postorderbedrijf FotoLabo Club de goedkoopste.

En als de vakantiedrukte voorbij is, zal ook Colorado wel weer goed werk leveren [deze nuancering is toegevoegd op 20 augustus 1997].