Ouders Online
Archief
Geloof, religie en levensbeschouwing – kinderbijbels

18 december 2006

Vanaf een jaar of 3 à 4 beginnen kinderen geboeid te luisteren naar voorleesverhalen, zoals sprookjes. En naar het kerstverhaal, of een verhaal met de kerstgedachte. Vanaf die leeftijd wordt een kinderbijbel dus interessant. Maar hoe kies je zo'n boek? We willen met dit artikel vooral mensen op weg helpen die niet (of niet meer) gelovig zijn, of om andere redenen al jaren op ruime afstand van de kerk staan.

We selecteerden 14 kinderbijbels en rangschikten ze per leeftijd.

Nieuw ten opzichte van de vorige versie uit 2004: niet meer leverbare titels zijn vervallen, vier titels erbij, up-to-date prijzen, nieuwe lezersreacties en nog betere tips.

Inhoud van deze pagina:

  • boekbesprekingen kinderbijbels;
  • tips voor het kiezen van een kinderbijbel;
  • Reacties van lezers


    En het gebeurde in die dagen...

    door Justine Pardoen
    met medewerking van Marga Ven

    Meestal is het kerstverhaal het eerste verhaal dat kinderen horen. Er zijn genoeg kinderboeken die dat verhaal op maat vertellen. Ze liggen tussen de kinderboeken in de boekwinkel, vooral de laatste weken van het jaar.

    Maar misschien wilt u verder gaan dan alleen de geboorte van Jezus, al was het alleen maar omdat bijbelverhalen onze cultuur nog meer bepaald hebben dan de sprookjes. Maar de bijbel is geen kinderboek.

    Zoekt u een goed sprookjesboek, dan kunt u terecht in elke boekhandel, waar u ruim keuze heeft. Maar hoe koop je een kinderbijbel? Het aanbod op de kinderboekenafdeling is vaak beperkt. En de collectie in een openbare bibliotheek is meestal niet up to date. Welke kies ik, en wat is er verder op de markt? Wat verwacht ik eigenlijk van een kinderbijbel? Iedereen die zich enigszins op afstand van een kerk bevindt, heeft eigenlijk geen idee.

    Ouders Online probeert u op weg te helpen. We zijn uitgegaan van de vragen die u kunt hebben als u een kinderbijbel zou willen aanschaffen. Hoe weet ik of een kinderbijbel zal bevallen? En hoe weet ik welke bijbel moraliseert of juist niet? Worden de verhalen getrouw naverteld, of zijn de oorspronkelijke bijbelverhalen slechts gebruikt ter inspiratie? Schaf ik niet iets aan waar mijn kind bang van wordt? Gaat het een 5-jarige boven de pet, of is het te kinderachtig voor een 10-jarige?

    Samen met een moeder met ervaring in de geloofsopvoeding thuis en op de zondagsschool, lazen we een aantal kinderbijbels. Hieronder zetten we 14 titels op een rijtje, met een korte karakterschets en commentaar. De volgorde is gebaseerd op de leeftijd van de 'doelgroep', beginnend met een uitgave voor de kleinsten.

    Oproep: graag horen we uw eigen ervaringen met kinderbijbels. Mail ze naar [email protected], of reageer op het Forum, in de rubriek "Geloof en levensbeschouwing".


    1. Om te beginnen (4 tot 6 jaar)

    Om te beginnen

    Om te beginnen - Bijbel voor jonge kinderen
    door Bara van Pelt en Anja de Fluiter
    Callenbach, Kampen
    Prijs: EUR 25,50
    ISBN 90 266 0907 8

    In 1985 verscheen de eerste versie van 'Om te beginnen', geschreven door Tinie de Vries. Deze bijbel voor heel jonge kinderen - al geschikt vanaf drie jaar - bevat veel meer dan de verhalen alleen, en was destijds erg populair. Het noemde zichzelf een 'lees-, praat-, en doeboek over verhalen uit de bijbel'. De nieuwe uitvoering is gemaakt door Bara van Pelt en Anja de Fluiter. Het boek valt op door de prachtige illustraties van Erika Cotteleer: modern, kleurrijk, helder en sprekend.

    De opzet is functioneel en stimulerend: eerst wordt het verhaal kort toegelicht voor degene die het kind gaat voorlezen. Het is de bedoeling dat je dat zelf dus vooraf leest. Daarna volgt een suggestie voor een kort gesprekje om bij het kind een bepaalde sfeer en verwachting op te roepen. Daarna volgt het verhaal zelf, en aan het eind van het boek staan opdrachten en liedjes waarmee het thema uit het verhaal 'verwerkt' kan worden: de zogenoemde 'verwerkingen'.

    Het geheel is erg speels, terwijl toch de bijbel vrij nauwgezet gevolgd wordt. Het bevat een heldere verantwoording, waaruit blijkt dat de verhalen met zorg gekozen zijn (zowel uit het Oude als uit het Nieuwe testament). Een boek voor iedereen die er echt wat van wil maken met zijn of haar kind.

    Zowel kenners als mensen die niet zo thuis zijn in de bijbel, zullen dit boek waarderen. Het is een absolute aanrader. Bedoeld voor kinderen van 4 tot 6 jaar. Een slimmerik van 3 jaar zal het ook kunnen boeien, maar de praktijk is eerder dat het kleuters nog wat boven de pet gaat: de verhalen worden redelijk compact verteld. Voor kinderen ouder dan 6 is het zeker niet te kinderachtig: integendeel.

    Het tweede deel van het oorspronkelijke boek van Tinie de Vries, heette 'Om door te vertellen'. Dat is nu niet meer te krijgen, maar een bewerking daarvan is verschenen in de zomer van 2003, onder de titel: 'Het hoogste woord'. Deze bespreken we onder punt 12 hieronder. Die uitgave is bedoeld voor oudere kinderen: vanaf 9 jaar.


    2. Kinderbijbel met luister-CD (3-8 jaar)

    En God maakte de mens

    En God maakte de mens
    door: Sylvia Vanden Heede
    ill.: Anne Westerduin
    uitg.: Lannoo
    ISBN 9789086010301
    prijs: EUR 19,95

    De Vlaamse schrijfster Sylvia Vanden Heede selecteerde de 25 mooiste verhalen uit de Bijbel en herschreef ze speciaal voor kleuters en beginnende lezers. In dit boek staat niet alles, maar wel: de bekendste bijbelverhalen zoals de schepping, de ark van Noach, en de geboorte van Jezus. Anne Westerduin maakte er prachtige tekeningen bij.

    Extra op CD:

  • alle verhalen worden voorgelezen door Sien Diels (van Sesamstraat) en Harmen Siezen (ex NOS-journaal);
  • ook de illustraties staan op de CD. Zo kunnen ze bekeken worden op de computer, voor thuis of in de klas.

    Geschikt voor de allerkleinsten.


    3. Kijkbijbel (4-8 jaar)

    Kijkbijbel

    Kijkbijbel - Verhalen uit het Oude en Nieuwe Testament getekend door Kees de Kort
    Nederlands Bijbelgenootschap (NBG), Haarlem
    ISBN 90 6126 388 3
    Prijs: EUR 27,50

    De Kijkbijbel is een bundeling van 28 bijbelverhalen die oorspronkelijk in losse delen verschenen zijn, onder de titel: 'Wat de bijbel ons vertelt'. De tekeningen zijn mooi en karakteristiek. Ze zijn zelfs als poster verkrijgbaar – als verjaardagskalender – en er is een video- en een diaserie van gemaakt.

    Er is ook een leuke (dubbel)cd te koop met verhalen en liedjes (uit zowel het Oude als het Nieuwe testament): 'de Luisterbijbel' (EUR 19,50) en een cd-rom: 'de Klikbijbel', met kleurplaten, spelletjes en verhalen (uitg. Nederlands Bijbelgenootschap, ISBN 90 612 6576 2).

    De Kijkbijbel is gebaseerd op de tekst uit de bijbel, waarbij de hoeveelheid tekst ook nog eens zeer summier is. Zo min mogelijk tekst, alles met beeld, dat was de bedoeling: voor mensen "voor wie het geschreven woord vaak minder toegankelijk is". Dat betekent dat er van de 'voorlezer' nogal wat verwacht wordt: hij of zij moet wel thuis zijn in de bijbelse verhalen om het voorlezen te kunnen begeleiden met eigen uitleg.

    De Kijkbijbel bevat zowel verhalen uit het Oude Testament (van Abraham en Sarah en zo) als uit het Nieuwe Testament (alles met Jezus, waaronder kerst, pasen, pinksteren en hemelvaart).

    Deze kinderbijbel is bedoeld voor kinderen vanaf 4 jaar. Leuk tot ongeveer 8 jaar. Zeer geschikt voor verstandelijk gehandicapten, in dat geval ook ouder dan 8 jaar.


    4. Bijbel voor kinderen - OT en NT (4-8 jaar)

    Bijbel voor kinderen

    Bijbel voor kinderen, Oude testament
    door: Marianne Busser en Ron Schröder
    ill.: Alex de Wolf
    uitg.: Van Holkema & Warendorf
    ISBN 9026992777
    prijs: EUR 13,95

    Bijbel voor kinderen, Nieuwe testament
    door: Marianne Busser en Ron Schröder
    ill.: Alex de Wolf
    uitg.: Van Holkema & Warendorf
    ISBN 9026992769
    prijs: EUR 13,95

    De kinderboekenschrijvers Busser en Schröder hebben de taak op zich genomen om zowel de verhalen van het Oude Testament als die van het Nieuwe Testament te vertalen voor jonge kinderen. Het project vloeide voort uit het succes van hun prentenboekje over het Kerstverhaal. Ze hebben de kracht en de waarde van de verhalen weten te behouden, maar ze wel dusdanig ingekort dat ze prima in één keer voor te lezen zijn. Alex de Wolf maakt wasco tekeningen bij het boek, die telkens details uit het verhaal laten zien.

    In de stijl voor kleuters is weinig uitleg toegevoegd, ook is er geen achtergrondinformatie in opgenomen. Voor een eerste kennismaking met belangrijke verhalen uit de bijbel, zijn deze boekej uitermate geschikt. Het is ook heerlijk om ze voor te lezen. Dat is de rasvertellers Busser en Schröder ook wel toevertrouwd.

    Geschikt voor kleuters.


    5. Een ark vol verhalen (4-6 jaar)

    Een ark vol verhalen


    Een ark vol verhalen, de bijbel verteld aan kleuters
    door: Herma Vogel
    ill.: Gitte Spee
    uitg.: Ploegsma
    ISBN 90 216 1652 1
    prijs: EUR 21,50

    "Een ark vol verhalen" is een verhalenboek voor kleuters met bijbelse verhalen. De manier van vertellen is heel helder, simpel, zonder een bijbelse sfeer te willen behouden. Integendeel: het sluit helemaal aan bij de wereld van kleuters.

    De pagina-grote tekeningen voldoen aan de behoefte van jonge kinderen aan veel beeld. Voor kleine kinderen én hun ouders is dit boek een aantrekkelijke kennismaking met de grote rijkdom van verhalen uit de bijbel.

    Een moeder tipte ons dit boek: "Wij hebben vorig jaar met Kerst het boek "Een ark vol verhalen, de bijbel verteld aan kleuters" gegeven aan onze kinderen (toen 3 en 1 jaar). De jongste doet er nu (uiteraard) nog niets mee, de oudste vindt het een prachtig boek. We lezen er regelmatig uit, Kerst of niet. In deze kinderbijbel worden het oude en nieuwe testament het oude en nieuwe boek genoemd. De teksten zijn simpel, zonder saai te worden, erbij prachtige platen. Een echte aanrader!"

    Speciaal geschikt voor kleuters.


    6. Bijbelse verhalen voor jonge kinderen (5-12 jaar)

    Bijbelse verhalen

    Bijbelse verhalen voor jonge kinderen
    door: D.A. Cramer-Schaap
    bewerking: Lieke van Duin
    ill.: Annemarie van Haeringen
    uitg.: Ploegsma, Amsterdam
    ISBN 90 216 1486 3
    prijs: EUR 24,95

    Deze kinderbijbel van mevrouw Cramer-Schaap stamt al uit de jaren '50. Inmiddels is die versie wel aangepast aan modernere eisen. De oude, sombere illustraties hebben plaatsgemaakt voor die van Annemarie van Haeringen. Ook deze zijn niet uitbundig. Niet meer somber, maar nog wel sober. En mooi.

    De kinderbijbel van Cramer-Schaap is en blijft een no-nonsense-bijbel. Een klassieke kinderbijbel zonder franje. In duidelijke taal is het een getrouwe navertelling van de bijbelverhalen (Oude en Nieuwe Testament). Een kind kan zich erin herkennen, doordat vooral aandacht besteed is aan het verwoorden van de gevoelens van de mensen die in de verhalen voorkomen.

    Vanaf 5 jaar is het een goede gezinsbijbel: geschikt tot ongeveer 12 jaar.

    Let op: beroepsvoorlezer Jan Meng (Harry Potter, etc.) kocht deze bijbel voor zijn 6-jarige dochter en vond het een miskoop. De zinnen lopen volgens hem niet lekker, waardoor dit boek moeilijk voor te lezen is.


    7. Woord voor woord (5-12 jaar)

    Woord voor woord

    Woord voor Woord
    door: Karel Eykman
    ill.: Bert Bouman
    uitg.: De Fontein, Baarn
    ISBN 90 261 1982 8
    prijs: EUR 24,95

    'Woord voor Woord' was oorspronkelijk (in de jaren '70) een televisieprogramma van de IKON/RKK. Het eerste oecumenische project op de tv, met Aart Staartjes als verteller. Deze kinderbijbel vloeide daaruit voort. Het doel was om met deze vertellingen een opstapje te geven naar de gewone bijbel. De verhalen zijn nogal vrij verteld, om kinderen te boeien. Ze wijken dus nogal af van de oorspronkelijke tekst. Vooral oudere kinderen – die ook verhalen horen uit de gewone bijbel – zullen dat opmerken.

    'Woord voor Woord' begint met Abraham. In aparte afdelingen komt zowel het Oude Testament als het Nieuwe Testament aan bod. Tussen de twee staat een korte samenvatting van het Oude Testament, die een verbinding legt tussen de 'geschiedenis' van het Oude Testament en de verhalen van Jezus in het Nieuwe Testament.

    Het is een heel goed (voor)leesboek met kleine, kleurige illustraties. Met enige creatieve aanpassing is het al te gebruiken vanaf 5 jaar. En de rasverteller Eykman weet ook 12-jarigen nog te boeien.

    Eykman: "Ik vind het belangrijk om in gewone spreektaal te schrijven. Ik ga niet voor kinderen op de knieën zitten, zoals je dat in sommige kinderboeken of televisieprogramma's tegenkomt. Ik ga voor gelijkwaardigheid." (uit een interview in het Kinderbijbel-magazine)


    8. Luisteren naar de bijbel (vanaf 5 jaar)

    Luisteren naar de bijbel

    Luisteren naar de bijbel
    door: Riet Tigchelaar
    ill.: Reint Jonge
    uitg.: Boekencentrum Uitgevers, Den Haag
    ISBN 90 239 1510 0
    prijs: EUR 13,50

    De verhalen in dit boek zijn zogenaamde 'spiegelverhalen'. De bijbelverhalen (uit Oude en Nieuwe Testament) zijn ingebed in een ander verhaal. Eerst wordt steeds een volwassene ingevoerd (een ouder, of de juf op school), die de verteller wordt van het bijbelverhaal. De verhalen worden verteld aan Job en Josje, twee kleuters van vijf jaar, aan de hand van wat zij zoal beleven (bang-zijn, zorgen voor iemand, gehoorzaam zijn). Hierdoor wordt eerst – vooral van belang voor de kleinsten – een herkenbare situatie opgeroepen.

    Het verhaal is geschreven in mooie, korte zinnen: een knus voorleesboek. De verhalen zijn echter wel vrij lang. Opvallend is de kneuterigheid hier en daar: de verhalen doen ouderwets aan en zijn niet vrij van moralistische trekjes. Hier wordt echt het 'geloof in de praktijk' aangeleerd: het zijn lessen in christelijke normen en waarden.

    Geschikt vanaf 5 jaar.


    9. Op weg (7 t/m 12 jaar)

    Op weg

    Op weg
    door: Baukje Offringa
    ill.: Lika Tov
    uitg.: Boekencentrum Uitgevers, Den Haag
    ISBN 90 211 3595 7
    prijs: EUR 24,90

    'Op weg' is een degelijke uitgave met een tijdloze uitstraling. Het oogt als een schoolboek. Het bevat een uitgebreide toelichting op de keuze van de verhalen. De auteur heeft bewust geprobeerd aan te sluiten bij diverse christelijke geloofsachtergronden.

    Ook is geprobeerd om zo veel mogelijk rekening te houden met de belevingswereld van kinderen. Zo zijn sommige verhalen weggelaten omdat ze kinderen in verwarring zouden kunnen brengen. Het verhaal van Abraham die de opdracht krijgt zijn zoon te offeren, is om die reden niet opgenomen. Misschien is een dergelijke 'kinderbescherming' wel wat overdreven: zouden er werkelijk veel kinderen slecht geslapen hebben door de verhalen van Abraham, of Kain en Abel?

    Het boek begint met de verhalen van Abraham en niet met de schepping (Genesis). Het bevat ook verhalen uit het Nieuwe Testament. Het leest prettig.

    Achterin staat een aantal geografische kaarten, en geeft Offringa achtergrondinformatie. Bijvoorbeeld over de joodse verteltraditie, de beeldtaal van de bijbel, getallen, namen en sleutelbegrippen.

    Voor kinderen van 7 t/m 12 jaar.


    10. Bijbel voor de kinderen (vanaf 9 jaar)

    Bijbel voor de kinderen

    Bijbel voor de kinderen
    door: Joanne Klink
    ill.: Piet Klaasse
    uitg.: Kok, Kampen
    ISBN 90 242 5063 3
    prijs: EUR 14,90

    Deze kinderbijbel van Joanne Klink is inmiddels een klassieker. Volgens de schrijfster niet alleen bedoeld om uit voor te lezen, maar ook om over door te praten. De stijl is plechtig, maar de zinnen lopen wel soepel.

    Klinke heeft ongemerkt veel cultuur-historische informatie verwerkt in haar verhalen, zoals die bekend is uit de joodse traditie en uit de geschiedschrijving uit de eerste eeuw.

    Voor kinderen vanaf 9 jaar.


    11. Startbijbel (vanaf 9 jaar)

    Startbijbel

    Startbijbel
    door: Het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG)
    ill.: Anjo Mutsaars
    uitg.: Het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG), Haarlem
    ISBN 90 612 6264 X
    prijs: EUR 26,50

    De layout van deze kinderbijbel lijkt op die van de 'gewone' bijbel, namelijk: gezet in kolommen. Ook de versvorm is aangehouden. De bijbel is hier niet naververteld, maar opnieuw vertaald, in eenvoudiger Nederlands.

    Extra zijn de kleine kleurrijke illustraties in de kantlijn. Tussendoor staan kleine stukjes uitleg, bijvoorbeeld over de betekenis van het woord 'Genesis'. Achterin staat een uitgebreide verklarende woordenlijst. En ja hoor: bijna alles wat je opzoekt staat erin.

    Deze startbijbel pretendeert niet de volledige bijbeltekst weer te geven, maar is toch opvallend compleet. Sommige, wat moeilijker gedeelten zijn weggelaten. Terwijl juist de wat minder bekende gedeelten zoals de Psalmen, het Hooglied en de Openbaring wel zijn opgenomen. Bij dit boek heb je echt het idee een bijbel in handen te hebben: een mooi bezit.

    Voor kinderen vanaf 9 jaar.


    12. Het hoogste woord (vanaf 9 jaar)

    Het hoogste woord

    Het hoogste woord - Bijbel voor kinderen
    door: diverse kinderboekenschrijvers uitg.: De Fontein, Baarn
    ISBN 90 261 1907 0
    prijs: EUR 27,50

    Deze is geweldig: 'Het hoogste woord, bijbel voor kinderen' (vanaf ca. 9 jaar). Verhalen uit het Oude en het Nieuwe Testament zijn opnieuw verteld door verschillende schrijvers van 'het betere kinderboek': Remco Ekkers, Sjoerd Kuyper, Gerrie Huiberts, Ton Honig, Karel Eykman, Bette Westera en Imme Dros.

    Dappere schrijvers zijn het, omdat ze het aandurfden om die stijve bijbel-teksten te bewerken tot spannende en ontroerende verhalen voor kinderen, wat écht heel moeilijk is. Zeker als je zelf niet gelovig bent, zoals veel van deze schrijvers, en dus geen vanzelfsprekende affiniteit met het onderwerp hebt. Maar het zijn wél stuk voor stuk fantastische vertellers, en dat vormt natuurlijk de verklaring voor het geslaagde resultaat.

    Het hoogste woord is opgebouwd uit vijf delen: drie delen Oude Testament en twee delen Nieuwe Testament.

    De indeling voor het Oude Testament is ontleend aan de indeling van de joodse bijbelse geschriften, die zijn verdeeld over thora, profeten en geschriften. Uit het voorwoord: "Als je een cirkel zou tekenen, bevindt zich in het hart daarvan de thora met verhalen en leefregels die de weg wijzen. Daaromheen staan de profeten, dwarse denkers en doeners, die lastige vragen stellen en waarschuwen als de thora vergeten wordt. Als de derde ring zijn er de geschriften waarin mensen vertellen over hun ervaringen en wat God daarmee te maken heeft."

    Het Nieuwe Testament bestaat zoals gezegd uit twee delen: de vier evangeliën over het leven van Jezus, en de Handelingen en Brieven van de volgelingen van Jezus.

    "Elk van de vijf delen begint met een korte inleiding voor kinderen en heeft een eigen illustratiestijl", vertelt het voorwoord. Zo zouden ze goed van elkaar te onderscheiden zijn. De verschillen in illustratiestijl zijn echter zo subtiel dat ik ze helaas niet zie. Ik zie steeds dezelfde hand van tekenen: die van Guida Joseph, die niet overdadig, maar juist aangenaam rustig en toch kleurrijk geïllustreerd heeft. Ik moet er eigenlijk niet aan denken dat er vijf duidelijk verschillende stijlen gebruikt zouden zijn.

    Het hoogste woord is een boek dat goed aansluit bij wat kinderen van nu gewend zijn: mooie verhalen, niet gewichtig geformuleerd, maar zó goed geschreven dat ze op een natuurlijke manier indruk maken.

    Als het boek bijna uit is, heb je nog een paar gedichten tegoed van Karel Eykman. Je kunt er niet omheen: wat deze man doet met bijbelteksten voor kinderen, blijft boeien. Ook hier weer.

    Bij wijze van voorbeeld: het gedicht dat hij maakte naar aanleiding van Romeinen 12:16, uit een brief van Paulus aan de Romeinen. Een antwoord voor iedereen die zich afvraagt waarom we elkaar eigenlijk opzoeken met Kerstmis. (Namelijk: om onze verbondenheid met andere mensen te vieren, wat belangrijker is dan je geloof).

    Geloof maar gewoon, dan geloof je al gek genoeg
    Zit je weer op je berg daar hoog boven
    ben je heel hoogdravend in de weer?
    Ben je hoogstaand, diepgaand aan het geloven
    kijk je van boven op mij neer?
    Doe me een lol en kom naar beneden.
    Bij de mensen op de grond, daar hoor je bij.
    Met al je zwevende ideëen en gebeden
    ben je te ver heen van mij.
    Wie zichzelf hoger denkt, heeft de ander verloren.
    Wat heb je aan wolken als je de aarde niet kent?
    Je moet bij elkaar zijn, wil je bij elkaar horen.
    Je moet niet zwaarder tillen dan je zelf bent.
    Wat geef je er om naar boven te streven in een hoger leven?
    Iedereen is iemand en ieder iemand is als jij.
    Houd eerst en voor alles van mensen die om je geven.
    Niemand valt daarbuiten, ieder hoort daarbij.

    Dit was alles wat ik vroeg:
    Geloof maar gewoon, dan geloof je al gek genoeg.



    13. Groeibijbel (vanaf 10 jaar)

    Groeibijbel

    Groeibijbel (7 delen)
    door: Piet van Midden
    ill.: Cees Otte
    uitg.: SGO Hoevelaken
    prijs per deel: EUR 9,95
    Alleen te bestellen via www.sgonet.nl
    of telefonisch: (033) 254 10 70

    Tussen 1999 en 2002 zijn de zeven delen verschenen van de Groeibijbel, een bijbel voor tieners. "Vanaf een jaar of 10", staat erin. Maar jonge volwassenen zullen het ook nog aantrekkelijk vinden.

    De Groeibijbel is een selectie van de bijbel, maar is wel dicht bij de bijbeltekst gebleven. De tekst is vooraf gelezen door een feministisch theologe, om te seksisme te voorkomen. Ook dubieuze uitingen van vreemdelingenhaat zijn vermeden.

    Van Midden: "Veel kinderen vinden de bijbel stomvervelend. Toch is het eigenlijk een boeiend en actueel boek. Maar je moet de bijbel wel goed kennen om dat eruit te kunnen halen. Ik ben de verhalen op een andere manier gaan vertellen, ik heb ze teruggebracht tot de kern. Eén ding is zeker: het is gemakkelijker om het aan je collega's uit te leggen dan aan kinderen die tamelijk los van de kerk staan."

    Het resultaat is een verzameling unieke verhalen: kort, bondig en helder. Voor sommige 10-jarigen zal het wellicht té beknopt verteld zijn.

    Inhoud (voor de kenners onder u):

  • Deel 1: Genesis
  • Deel 2: Matteüs
  • Deel 3: Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium
  • Deel 4: Jozua, Rechters en Ruth
  • Deel 5: Samuël en Koningen
  • Deel 6: Ester, Job, Prediker, Hooglied
  • Deel 7: Handelingen en Openbaring.


    14. Koning op een ezel (vanaf 10 jaar)

    Koning op een ezel

    Koning op een ezel - Verhalen uit het Nieuwe Testament
    door: ds. Nico ter Linden
    ill.: Ceseli Josephus Jitta
    uitg.: Balans
    ISBN 978 90 5018 738 1
    prijs: EUR 22,50

    De kinderbijbel van Nico ter Linden heet 'Koning op een ezel'. Nico ter Linden, de vaste dominee van het koninklijk huis, en schrijver van de 6-delige serie 'Het verhaal gaat' (Balans) is inmiddels ook al opa, dus we konden erop wachten dat hij ook voor kleine kinderen zou gaan schrijven. Toch is deze kinderbijbel beslist niet voor de kleintjes, maar voor kinderen die al wat behappen kunnen.

    In 'Koning op een ezel' vertelt Ter Linden verhalen uit het Nieuwe Testament, op zijn eigen manier. Zijn uitgangspunt is dat het verhalen zijn (en geen verslagen van waar gebeurde geschiedenissen), waarvan de betekenis voor ons ook nu nog belangrijk is.

    We hebben het boek zelf nog niet kunnen lezen, maar we hebben al wel een paar fragmenten gehoord op de radio en die vonden we fantastisch: grappig, to-the-point en heel inspirerend. Volgend jaar krijgt u van ons alsnog leesverslag. Tot het zover is, mag u ons altijd mailen met uw eigen ervaringen.


    Tips voor het kiezen van een kinderbijbel

    Tip 1
    Bedenk om te beginnen dat het kerstverhaal zoals iedereen dat kent, de versie is uit het evangelie van Lucas. Dat staat in het Nieuwe Testament (NT). In een kinderbijbel die alleen verhalen uit het Oude Testament bevat, kunt u het kerstverhaal dus niet vinden. En bedenk ook dat sommige kinderbijbels alleen het Oude Testament behandelen, omdat dat nu eenmaal de mooiste vertelverhalen zijn.

    Tip 2
    Houd rekening met uw kind en zijn ontwikkeling. Kleuters zijn over het algemeen niet geïnteresseerd in geschiedenis. Vertel aan de kleintjes vooral verhalen met een duidelijke structuur, met als kern een gebeurtenis of een boodschap die je kunt uitleggen. Of vertel verhalen rond één bijbelse figuur. Het kerstverhaal en het verhaal van de ark van Noach zijn goede beginpunten.

    Kinderen tussen 6 en 9 jaar hebben meer oog voor historische achtergronden. Voor hen is het onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid van belang. Ze maken het ook graag tot onderwerp van gesprek. Bereid je dus voor op vragen als 'Geloof jij in God mam, en waarom wel/niet?' of 'Als God bestaat, waarom is er dan zoveel oorlog?'

    Lees bijvoorbeeld zelf eens het boek 'Als er een God is' van Karel Eykman (De Fontein, ISBN 90 245 2158 0, EUR 12,98, helaas alleen nog in de bibliotheek te krijgen). Eykman laat bijbelse figuren hun eigen verhaal vertellen. Een mooi begin voor een denkproces bij jezelf, ook als de afstand tot geloof erg groot is geworden.

    Tussen 9 en 12 jaar gaat een kind oog krijgen voor de betekenis van symbolen. Hun abstractie-vermogen groeit. Oudere pubers (12 plus) twijfelen nog meer, en nemen afstand van wat hen door opvoeders is aangereikt. Ze denken vaak zwart-wit. Iets is waardevol of helemaal niet. Ze zijn kritisch. In deze periode is de bijbel vooral een 'moeilijk boek', niet logisch en niet waar. Dat is geen probleem, zolang je als ouder je eigen mening of (on)geloof maar niet opdringt aan je kind. Houd een betrokken afstand en geef het kind de ruimte.

    Tip 3
    Een ouder tipte ons om eerst eens een paar weken bij de bibliotheek een kinderbijbel te lenen en ermee in de praktijk te werken. Zo ervaar je hoe de kinderen erop reageren en voorkom je een aanschaf van een boek dat in de kast blijft staan.

    Ook op de Regionale Documentatiecentra (voor kerkenwerk in gemeente en parochie) kun je kinderbijbels inzien. Die zijn er op tien plaatsen in Nederland, verdeeld over het gehele land van Leeuwarden, Zaandam tot Goes. Zie: www.kerkboek.nl

    Vergeet ook niet ouders in uw omgeving te vragen. Wie geen bijbelgebruikers kent, gaat naar het Forum van Ouders Online [link]: daar zijn altijd ouders te vinden die hun ervaringen willen vertellen. Kies de rubriek Geloof en levensbeschouwing.

    Tip 4
    Het is mogelijk om op één adres alle beschikbare kinderbijbels in te zien. Onder andere in het informatiecentrum van het Centrum voor Levensbeschouwing (voorheen Katechetisch Centrum) in Leeuwarden. Men leent ook materiaal uit. Alle materialen staan beschreven in de webdatabank www.levobieb.nl (online reserveren en toezenden mogelijk).

    Tip 5
    De Katholieke Bijbelstichting geeft ook kinderbijbels uit. Zij baseren zich daarbij op de Willibrordvertaling. Wie materiaal zoekt dat aansluit bij de katholieke traditie, kan eens surfen naar www.rkbijbel.nl. Daar vindt u een overzicht van online te bestellen materiaal, waaronder kinderbijbels en allerlei prentenboeken (vanaf 4 jaar). Opvallend is het prentenboek 'De ark van Noach': een prachtig uitklapboek waarin het verhaal van Noach zonder veel omhaal van woorden verteld wordt.

    Wie wil weten wat ouders tegenwoordig doen aan de katholieke geloofsopvoeding thuis, kan terecht op www.geloventhuis.nl

    Tip 6
    Ook op internet is inmiddels een aantal overzichten van kinderbijbels beschikbaar. Hieronder onze selectie.

    www.christelijkekinderboeken.nl
    Deze site is inhoudelijk de moeite waard, maar is helaas moeilijk te navigeren. Rechts onderaan de boekenkast heb je een 'Ark van Noach', waarin de besprekingen van kinderbijbels en gerelateerde boeken te vinden zijn.

    www.kuleuven.be
    Overzicht van de Universiteit Leuven.

    www.kinderbijbelindex.nl
    Project van een pabo-studente die uitgaat van bekende bijbelverhalen en daarvan laat zien in welke kinderbijbel ze terug te vinden zijn.

    www.reformatorischdagblad.nl
    Het Reformatorsisch Dagblad heeft een dossier over kinderbijbels beschikbaar.

    Tip 7
    Sommige bijbelverhalen zijn ook los te koop: het verhaal van Pasen, de ark van Noach en het Kerstverhaal zijn favoriet. Veel daarvan wijken enorm af van het oorspronkelijke bijbelverhaal. Ze kunnen voor heel jonge kinderen náást een kinderbijbel voorgelezen worden.

    Een hilarische versie van het kerstverhaal is 'Geen stille nacht' van Nicholas Allan (Zirkoon, ISBN 90 5247 316 1). Hierin wordt het perspectief van de herbergier gekozen, die steeds uit zijn slaap gehaald wordt. Het is eigenlijk alleen grappig als je het oorspronkelijke verhaal kent. Daardoor is het meer een kinderboek voor volwassenen dan voor kinderen.

    Tip 8
    Van de nieuwe bijbelvertaling (veschenen in november 2004), verschijnen ook delen in een jongeren-editie. Surf voor meer informatie over de jongerenbijbel naar de website van het Nederlands Bijbelgenootschap.

    Dit genootschap is ook bezig met de ontwikkeling van de Surfbijbel. Dat zijn bijbelverhalen in spelvorm, op internet. Op dit moment zijn er vijf verhalen beschikbaar, waaronder het Kerstvehaal. Zie: www.surfbijbel.nl.

    Justine Pardoen
    Met medewerking van Marga Ven
    [email protected]


    Reacties van lezers

    Kinderbijbel voor geestelijk gehandicapten
    Met onze kinderen ben ik begonnen met 'De Bijbel voor Peuters' van Kenneth N. Taylor (uitg. Callenbach). Dat is een prettig boek met veel platen en slechts een paar zinnen.

    Daarna ben ik overgegaan op 'De Bijbel Voor Jou' van J.H. Mulder-Van Haeringen (uitg. Medema). Er spreekt een groot vertrouwen richting God uit. Het boek is geschreven door een moeder die de bijbel vertelde aan Tinca, haar geestelijk gehandicapte dochter. Ik las het voor aan mijn zoon, na het eten even een stukje, waarbij ik het probeerde te laten aansluiten op zijn leefwereld en dat lukte goed met deze bijbels. Vooral de platen spreken jonge kinderen heel erg aan.

    Mijn ervaring is overigens, dat hoe eerder je ermee begint, hoe beter het is.

    Gerda Kool

    Aanvulling van de redactie
    In 'De Bijbel Voor Jou' staan 87 verhalen uit het Oude Testament en 56 verhalen uit het Nieuwe Testament. Elk verhaal beslaat twee of drie pagina's, waardoor het goed is voor te lezen in kleine stukjes. Het taalgebruik is uitermate simpel.

    Het is geschreven voor geestelijk gehandicapten, maar ook goed te gebruiken voor kleuters. Houd er wel rekening mee dat deze bijbel meer wil overbrengen dan de verhalen alleen: het grenzeloze vertrouwen in God en Jezus, wat misschien wel betekent dat je hen gehoorzaam moet volgen, is duidelijk aanwezig. Als je op God vertrouwt, komt alles goed, is de boodschap.


    Acht verhalen van Jezus
    Het leukste boek dat ik ooit heb gezien over de bijbel, is 'Acht verhalen van Jezus', van Nick Butterworth en Mick Inkpen (uitg. Ark Boeken).

    Elk verhaal begint met de oorspronkelijke tekst uit de Groot Nieuws Bijbel en wordt vervolgd door hetzelfde verhaal, verteld in de vorm van een tekenverhaal. Luchtig, grappig, en ook ernstig. Succes gegarandeerd tussen 4 en 12 jaar!

    Paul Dilewyns en Chantal Gillebert

    Aanvulling van de redactie
    Dit boek vertelt de bekendste parabels uit het Nieuwe Testament (zoals de verloren zoon en de beharmhartige Samaritaan). Verhalen die elk mens hoort te kennen, natuurlijk. Er is geen moeite gedaan om bijbelgetrouw te vertellen, maar wel om het verhaal te vertellen voor jonge kinderen.


    Bijbelse verhalen van D.A. Cramer-Schaap: nogal kaal
    Na het lezen van de recensies ga ik zeker nog meer lezen. Zelf heb ik net de 'Bijbelse verhalen voor jonge kinderen' van D.A. Cramer-Schaap gelezen, en ik had er een verdeelde mening over.

    Ik vind de tekst soms zo kaal. Ik mis mooie woorden en zinnen die ook voor kinderen vaak goed te begrijpen zijn. Voor mij wordt het daardoor te simpel, te veel spreektaal. Jonge kinderen luisteren toch ook naar de sprookjes van de gebroeders Grimm en die hebben ook niet altijd even makkelijke teksten, maar bij mij wordt er op de NSO van gesmuld.

    Waar ik ook niet zo van houd, is dat de auteur de lezers letterlijk aanspreekt. Bijvoorbeeld: "Wat denk je dat hij deed?" Daarentegen vind ik de tekeningen van Annemarie van Haeringen prachtig.

    Esther Wilzing van Renesse


    Wat vindt u van 'Mijn eerste bijbel?'
    Op uw website lazen mijn vrouw en ik uw voortreffelijke bespreking van verschillende kinderbijbels, speciaal ook voor (groot)ouders die zelf niet gelovig zijn.

    Wij zijn benieuwd naar uw kijk op 'Mijn eerste bijbel', een Nederlandse vertaling van uitgeverij Paragon, die wij intussen kochten. Wij horen ons graag of er iets geschikters is om eventueel ook aan te schaffen.

    Albert Blankert

    Antwoord van de redactie
    Helaas hebben wij 'Mijn eerste bijbel' niet kunnen lezen en dus ook niet kunnen opnemen in ons overzicht, omdat dit boek niet meer te koop is. De bijbel is misschien voor heel jonge kinderen iets te moeilijk. Voor hen kunt u uit onze selectie vast een goede keus maken.


    Justine Pardoen is hoofdredacteur van Ouders Online.

    Marga Ven is moeder van drie kinderen die gelovig worden opgevoed, en leidster van kindernevendiensten (voorheen: de zondagsschool).