Dyslectisch

Voor-koor-door lezen

Wat wil je bereiken met het inschakelen van een expert?
Blijkbaar zit het met het leesonderwijs op de school van je zoon niet goed.
Hij is niet de enige. Google maar eens op "Joop Stoeldraaijer" , lees en huiver (daar vind je heel veel informatie die ik nu niet hier ga overtypen; dan wordt het een hele lange post).

Inhoudelijk wil ik niet specifiek op de situatie van je zoon en diens school in gaan; ik wil geen oordeel vellen over een situatie die ik verder niet ken.

Avi bestaat niet meer; alleen de technisch leestempo en als je zoon op E3 een E scoorde, is dat wel degelijk slecht.
De norm voor eind groep 4 (hoewel die officieël niet meer bestaat) is avi 6.

Mijn advies?
Ga zelf met hem aan de slag thuis. Dat doen jullie al, hierbij een paar tips die leesinstructie wellicht effectiever maken:
Neem een tekst die je zoon aan spreekt (www.nieuwsbegrip.nl heeft hele leuke actuele teksten op verschillende leesniveaus maar je moet wel wat betalen om lid van de site te worden), het liefst een avi hoger dan dat je zoon nu leest. Als hij aangeeft dat de teksten echt te moeilijk zijn, doe je eventueel een stap terug.

Lees die tekst 1 hele week lang; elke dag dezelfde tekst. Lees de tekst samen met hem, van 1 papier, op die manier zitten jullie dicht bij elkaar.
Als je de tekst voor de eerste keer leest, bespreek hem voor zonder te lezen. Waar gaat de tekst over, wat weet je zoon al van die tekst of over het onderwerp, zijn er moeilijke woorden; wat betekenen deze woorden.

Dan lees jij de tekst voor op correcte wijze. Bij moeilijke woorden laat je hardop zien hoe je die leest; ik zie een sssssss dan gaan mijn ogen vooruit en ik zie ikken (2x een 'k' dus ik weet dat ik de i moet uitspreken 'ih'): dan weet ik dat het woord 'sikken' is. Kortom geef het goede voorbeeld.

Dan lees je de tekst samen nog een keer hardop. Wijs aan met je vinger welk woord je leest en laat je zoon hardop mee lezen. Op deze manier kun je hem eventueel door de tekst 'heenslepen'.

Als laatste laat je je zoon de tekst zelfstandig hardop voorlezen en geef jij een teken als hij een woord of zin verkeerd uit spreekt (bijvoorbeeld even met de knokkels tikken op tafel).

Dit doe je een week lang elke dag met dezelfde tekst (het heet 'voor-koor-door' lezen)en na een week neem je een nieuwe tekst en herhaalt de hele procedure.
Ik voorspel je dat als je dit consequent doet voor langere tijd dat het resultaten op levert als blijkt dat je zoon gewoon niet voldoende leest doordat het leesonderwijs niet voldoende is.
Zo niet, dan wordt het wel tijd om een expert in te schakelen.

Buiten bovenstaande, zorg voor aantrekkelijk leesmateriaal en wees zelf een voorbeeld; zien lezen (en plezier hebben hierin en dat uitstralen) doet lezen!!
Veel leeskilometers maken is en blijft belangrijk mits niet onvoorbereid of onbegeleid. Goed leesonderwijs is heel erg belangrijk!!!

groeten,
een groep 4 juf

Bijna eens

Ik ben het bijna eens met het voorgaande bericht en was eigenlijk blij verrast dat het van een juf komt. Dat is nog eens iets anders dan 'vraag het de school, die weet hoe het moet'. Helaas is dat niet altijd het geval. Het is goed te zien dat er leerkrachten zijn die dat erkennen.
Ik heb nog wel een vraag over je tips. Een Joep Stoelder achtige vraag.
Je schrijft:"Als laatste laat je je zoon de tekst zelfstandig hardop voorlezen en geef jij een teken als hij een woord of zin verkeerd uit spreekt (bijvoorbeeld even met de knokkels tikken op tafel). "
Wat is het doel daarvan?
Ik ken geen enkel leerproces van kinderen (zitten, lopen, praten, eten, touwtje springen) waarbinnen geadviseerd wordt om de voortgang telkens te onderbreken met een signaal als iets niet perfect gaat.
Het principe dat doorgaans gehuldigd wordt is dat herhaling en plezier de kurk is waarop het leren drijft. De voortgang (het gaat steeds beter) is de stimulans.
Daarin past het minitieus op fouten wijzen niet naar mijn idee.
Uit welke methode komen je tips?
Voor chippie: kijk eens bij www.sleeplezen.nl Ik vind het een prettige methode om een aantal redenen: Je kunt het zelf als ouders leren en toepassen. Daardoor ben je niet afhankelijk van hoe de pet van de school staat. De methode houdt zich ver van correctiemomenten als kloppen op de tafel. Kind mag helemaal zelf weten hoe het tot lezen komt (je doet moeilijke woorden niet apart voor). Het begint al met de mededeling dat kind alle informatie over lezen mag vergeten. Just do it.
De methode is wel wetenschappelijk onderzocht en blijkt goede resultaten te hebben.
Groet,
Miriam Lavell

Kleine aanvulling

We zijn geswitchd van school. Dit wilde ik eerst nog niet aangeven omdat dat mijn bericht kleurt.

Ik heb gegoogled op Joop Stoeldraijer. De meeste info kende ik inderdaad. Ik twijfel erg tussen "het ligt aan het kind/dyslectisch" en "het lag aan school".

Ik ben daarom erg benieuwd, groep4juf, waarom je denkt dat het aan school ligt. Dit zou ik erg jammer vinden, maar is meer hoopvol dan dat het aan het kind ligt waarschijnlijk.

Betekent het niet behalen van avi 6 zittenblijven in groep 5 (nieuwe school werkt met individuele programma's).

Ralfi lezen hebben we wel eens gedaan maar daarmee werd erg de nadruk gelegd op het niet kunnen (vond ik). Een half jaar geleden wilde hij niets weten van lezen. Nu leest hij weer met plezier. Hoger dan het oefenniveau op school, dat gaat goed (waarschijnlijk niet snel genoeg maa rwel bijna foutloos). Nieuwsbegrip is leuk, maar wel duur qua abonnement.

Ik zou een expert in willen schakelen (wil best zelf betalen) om duidelijkheid te scheppen of het aan het kind ligt of aan school. Dat maakt voor he tplan van aanpak nog wel uit.

Centrale vraag; kunnen we de achterstand inlopen? Hoe? Welke termijn?

Bedankt

Helemaal vergeten. Bedankt voor jullie berichten!

Sorry

Ik zie nu dat Miriam vrijwel hetzelfde zegt over sleeplezen. Ik kan het dus alleen maar onderschrijven (uit ervaring).

Onderzoek

als je buiten school om wilt laten onderzoeken en zelf wilt betalen, kun je contact opnemen met bv iwal, rid of thom braams. Dit zijn instituten die gespeciliseerd zijn in het signaleren van leesproblemen. School zal wel formulieren moeten invullen waarbij ze aangeven hoe de leesontwikkeling van je zoon is.

Jouw zoon valt wel binnen de nieuwe regels van de zorgverzekering voor vergoeding van het onderzoek en eventueel ook vergoeding van de behandeling.

Mocht het laten invullen van papieren op school bezwaarlijk zijn, kun je ook overwegen om eerst in intelligentieonderzoek te laten doen. Hierdoor krijg je (mogelijk) inzicht in wat je zoon kan. Dit kun je ook via je zorgverzekering laten lopen waardoor je niet zelf hoeft te betalen.

Het zelf aan de slag gaan is heel goed, maar betrek school daar maximaal bij. Op school moet de ontwikkeling gemonitoord worden. Alles wat je thuis doet moet in de signalering meegenomen worden. Hoe beter de rapportage op school is, hoe beter je staat voor het dyslexie-onderzoek.

succes,
gr,
kiek

Vooruitkijken

Chippie:"Ik ben daarom erg benieuwd, groep4juf, waarom je denkt dat het aan school ligt. Dit zou ik erg jammer vinden, maar is meer hoopvol dan dat het aan het kind ligt waarschijnlijk."
Omdat dat vaak zo is. Eigenlijk zelfs omdat dat altijd zo is. Alle kinderen kunnen leren lezen, ook zwakbegaafden, ook dyslectische. Bij alle kinderen komt variatie voor in hoe ze de instructie oppakken, ook bij hoogbegaafden en niet dyslectische.
Het probleem is dat scholen zich te snel neerleggen bij 'zal wel aan het kind liggen' en te weinig op zoek gaan (of zelfs te weinig bekend zijn) naar alternatieve strategiën die wel aanslaan.
Het is alsof de garage je niet startende auto 'versleten' verklaart, zonder op zoek te gaan naar de oorzaak, laat staan naar een oplossing.
Chippie:"Ik zou een expert in willen schakelen (wil best zelf betalen) om duidelijkheid te scheppen of het aan het kind ligt of aan school. Dat maakt voor he tplan van aanpak nog wel uit."
Dat zou ik niet doen. Een expert zal zo'n uitspraak niet bindend doen. Het is geen rechter. Het gaat om je kind dat moet leren lezen. Alle energie moet daarop gericht zijn, ook die van jou. En als het niet van school komt, is je kind zelfs volledig afhankelijk van jou. Doe wat jij kan. Als dat resultaat heeft, dan is dat vanzelf het 'bewijs'.
Chippie:"Nu leest hij weer met plezier. Hoger dan het oefenniveau op school, dat gaat goed (waarschijnlijk niet snel genoeg maa rwel bijna foutloos)."
Okee, dan moet je tempo op gaan voeren. Snelheid is veel belangrijker dan foutloosheid. Laatjezoondeklankenlezenzonderpauzes,intonatie of wat ook. Als een aan elkaar gerijgde klankverzameling. Doe dat door met een pen aan te wijzen wat hij moet lezen en daarmee zijn tempo te bepalen. Fouten maken mag. Negeer die. Je traint tempo, niks anders. Je wijst bij met die pen en schuift door. Hij leest. Je voert het tempo op.
Groet,
Miriam Lavell

Miriam

"Chippie:Ik zou een expert in willen schakelen (wil best zelf betalen) om duidelijkheid te scheppen of het aan het kind ligt of aan school. Dat maakt voor he tplan van aanpak nog wel uit."

Dat zou ik niet doen. Een expert zal zo'n uitspraak niet bindend doen. Het is geen rechter. Het gaat om je kind dat moet leren lezen. Alle energie moet daarop gericht zijn, ook die van jou. En als het niet van school komt, is je kind zelfs volledig afhankelijk van jou. Doe wat jij kan. Als dat resultaat heeft, dan is dat vanzelf het 'bewijs'."

Waarschijnlijk heb ik het niet helemaal goed omschreven. Ik wil geen uitspraak van een rechter. Maar het maakt volgens mij nogal wat uit of het kind dyslectisch is of dat het ergens anders aan heeft gelegen/ligt. Op de vorige school heb ik vaak gevraagd waar het aan ligt/lag, maar hier kreeg ik nooit een helder antwoord. Als een expert duidelijk kan maken wat er aan de hand is en wat we kunnen doen zou ik geen enkel probleem hebben om die kosten te dragen.
Maar ik ben ook bang dat de huidige school dit te pusherig vindt. Dat mijn zoontje het negatief ervaart. Dat ik het probleem groter maak dan het is.

Zij zien een goede ontwikkeling (en die zien wij ook), hij leest niet meer met grote tegenzin, etc. Maar het gaat mij nog niet snel genoeg. Aan de andere kant ben ik ook bang dat teveel pushen een averechts effect heeft. Ook 'tempo opvoeren' lijkt mij niet direct leesplezierbevorderend.

Op de nieuwe school heb ik gevraagd wat zij adviseren. Zij lezen op school een tekst van nieuwsbegrip meerdere dagen achter elkaar (iedereen). Voor thuis kreeg hij het advies om 'zingend' te gaan lezen.

Miriam,snelheid

Waarom is de snelheid zo belangrijk?Ik snap dat niet zo goed.Ik heb altijd gedacht dat het belangrijker is dat een kind snapt wat hij leest.

Herhaling

Chippie:"Maar het maakt volgens mij nogal wat uit of het kind dyslectisch is of dat het ergens anders aan heeft gelegen/ligt. "
Nou ja, het trieste is dat dat niet zoveel uitmaakt. Wat uitmaakt is hoe de leerling benaderd wordt. En daarin is het inderdaad waar dat heel veel kinderen de leesinstructie negatief ervaren. Vooral leerlingen die niet zo snel gaan als de rest. Vergis je niet, ook als geen volwassene daarover iets zegt, dan weet dat kind dat van zichzelf heus wel.
Sleeplezen is geen raketwetenschap. Het drijft voornamelijk op 'positief doen'. Maar dat blijkt zo moeilijk door ingesleten gedachten over leren, dat je dat werkelijk moet leren. Daarom: als je wat wil betekenen voor je zoon, kijk dan of je daar een cursus kunt krijgen. Dat doe je samen met je kind.
Jullie leren samen en dat heeft vrijwel direct effect. Wat de school daarvan vindt, is niet zo interessant. Het gaat erom wat je zoon ervan vindt.
Zolang je zoon een 'trage' lezer is, zolang zul jij je zorgen maken. Dat is ook negatief signaal naar je zoon. Zolang ook zal hij niet tot de goede lezers in de klas horen. Ook dat is een negatief signaal. En zolang ook zal hij zelf dondersgoed weten waar hij staat en ook dat is een negatief signaal.
Je hebt helemaal gelijk dat dat slecht is voor de motivatie van je kind. Ik zou zeggen: pak het positief op en informeer je over een cursus.
Groet,
Miriam Lavell

Miriam en chippie

Miriam,dank je wel.Ik snap het.
Chippie,ik heb mijn dochter in groep 4 zelf laten testen.Het heeft ons een stukje rust gegeven.Ik wilde perse weten WAAROM het lezen niet lukte en wat we konden verlangen van onze dochter.School vond het niet nodig,maar onze dochter kreeg een hekel aan lezen en werd verdrietig en opstandig omdat ze zo haar best deed en niet verder kwam.Toen bleek dat ze dyslectisch was,konden we uitleggen dat ze er niets aan kon doen en is ze altijd met een minder avi niveau over gegaan.Ze heeft avi 9 nooit gehaald op de basisschool.
Waar ik achteraf spijt van gehad heb ,is dat ik nooit extra hulp heb gezocht om haar te helpen.Zou ik zeker doen.

Alsnog

Emma, ik weet niet hoe oud je kind is, maar als ze op het vo zit, dan kun je alsnog met haar een cursus sleeplezen doen en haar leestempo verbeteren. Op de site vind je onderzoeken die het succes daarvan laten zien, ook bij oudere kinderen.
Groet,
Miriam Lavell

Niet zweverig

Chippie:"Of bedoel jij dat \'als je het maar positief benadert, dan komt het wel\'? Want daar heb ik wel een beetje mijn buik van vol."
Helemaal mee eens. Positief doen is ingewikkelder en vooral ook minder vrijblijvend dan het klinkt. Sleeplezen drijft op positief stimuleren, maar laat het niet bij alleen maar kwalificaties. Het geeft bijna zakelijke stappen en handreikingen waaruit dat postieve vanzelf en zonder twijfel blijkt. Het is daarmee zo concreet als sparen: elke duit in het zakje is er eentje bij en kind merkt dat, want het levert feitelijk resultaat.
Het probleem is dat die omgang ons niet gewoon is. Zo zijn we zelf niet geschoold, zo zitten de methodes niet inelkaar en zo praten we niet met elkaar.
Dit soort van positief doen moet je dus leren. Het is een werkje. Het is geen gevoel of 'state of mind'.
Chippie:"Als het kind dyslectisch is dan kies je toch een andere benadering dat we nu kiezen."
Lees je in op die site en vorm dan je mening.
Chippie:"Ik kies nu bv boeken uit op lettergrootte. Kleine friemelletters wil hij echt niet. "
Dat heeft een riant nadeel. Alleen bepaalde boeken hebben grotere letters. Gewone boeken/teksten niet. Die teksten krijgt hij niet te lezen en dat levert op zich al een achterstand op (te weinig variatie in teksten).
Daarmee zeg ik niet dat je hem moet dwingen teksten met kleine letters te lezen. Er is wel wat te zeggen om hem beter te leren lezen.
Groet,
Miriam Lavell

Sleeplezen

Ik heb dat sleeplezen toegepast op onze groep-4 zoon. En ook naar aanleiding van een tip van Miriam en die site. We hebben dit in de zomervakantie elke dag toegepast, omdat zoon met slechts AVI-1 uit groep 3 kwam. En ik moet zeggen, dat het echt een goed resultaat heeft gegeven. Zoon zal wel geen kei in lezen worden, maar meestal gaat het nu toch heel acceptabel.
Wat ik wel jammer vind is dat de techniek erg moeilijk van die site af te plukken is. Wij hebben zelf maar wat zitten interpreteren. Maar wel met een bevredigend resultaat. De weerzin tegen lezen is ook verdwenen bij zoon.

Dat werkt niet

Guinevere:"Wat ik wel jammer vind is dat de techniek erg moeilijk van die site af te plukken is."
Dat is niet zomaar, dat is omdat je het echt moet leren. Je kunt het niet uitleggen in alleen maar woorden omdat je er het verkeerde uit kunt begrijpen. Je moet het doen. En als je het eenmaal gedaan hebt (cursus), dan kun je het. Ik denk zelfs dat je dan niet beter meer weet.
Net als fietsen eigenlijk. Dat kun je ook niet van een site leren.
Groet,
Miriam Lavell

Ha, kennelijk ben ik dan gewoon een natuurtalent! Met de beperkte info van de site, hebben we in elk geval grote vooruitgang geboekt. Een cursus heb ik ook naar zitten kijken, maar die waren nou niet bepaald bij mij in de buurt.

Miriam ea

Ik heb de site doorgelezen. Ik heb het vanavond zo goed mogelijk toegepast: AVI 5 boek (hij beheerst AVI 2), bijwijzen en tempo blijven volhouden, geen aandacht voor fouten. Hij ging als een raket! We waren allebei erg trots. We hebben afgesproken dat we dit een kwartiertje per dag doen (tja, en daardoor druk je hem toch op de feiten dat hij speciale aandacht nodig heeft).
Cursussen zijn ook niet bij mij in de buurt, geen idee wanneer ze beginnen maar ik zal kijken of het te doen is.

Nee hoor

Chippie, het is niet speciaal om dagelijks te lezen met je kind! Eigenlijk is het altijd goed om vaak met je kind te lezen. Mijn eigen kind gaat goed met lezen maar uit zichzelf zal ze niet zo vaak lezen als mijn bedoeling is, (ervaring hebben ze allemaal nodig) dus proberen we het dagelijks samen te doen.
En dan nog, zoals al gezegd, heeft je zoon vast wel door hoe het zit. Die speciale aandacht is juist fijn, het gaat hem helpen.

Bella

We lezen al dagelijks met hem, doen we altijd. Maar dit is wel iets speciaals, waarmee je hem op de feiten drukt. Ik zei dat hij dan binnen 8 weken een AVI niveau hoger zou zitten (gevaarlijk!). Dat vond hij supercool! Ik vond het iets teveel nadruk op het niveau, lezen is leuk en lezen staat niet gelijk aan AVI.

Kijk aan!

Gefeliciteerd Chippie en zoon. Als je met deze stappen vorderingen blijft maken, heb je meteen antwoord op je vraag: Kind is niet dyslectisch. Kind is alleen maar in de war van de leesinstructie die het gekregen heeft.
Groet,
Miriam Lavell

Trouwens

Ik zou het oefenen bij een minuut of 5 per keer houden. Daarna kun je een leuk verhaal met hem lezen. Jij leest, houdt de pen bij, hij leest waar hij kan hardop mee.
Groet,
Miriam Lavell

Meer tips?

Hallo Mirjam, heb je nog meer tips inzake deze leesstrategie. Ik heb gegoogled en heb alle info van de site doorgenomen. jij geeft ook aan dat 'het positieve' iets speciaals is. Kun je mij dat uitleggen?

Ondervinden

Ik denk niet dat ik dat kan uitleggen CHippie. In je doen en laten met je kinderen, doe je wat je zelf hebt meegemaakt. Je gedraagt je als jouw juf of vader of moeder. Hoe driftig je je ook voorneemt om het anders te doen, als je dat niet geleerd is (met oefening) dan grijp je op onverwachte moment toch weer terug naar wat je wel bekend is.
Schools leren kenmerkt zich al een eeuwigheid door fouten tellen. Met het rode potlood, met vuisten of knokkels op tafel of met blikken of lichaamshouding.
Dat heb je meegekregen. Je haalt dat er niet zomaar uit. Je moet je eigenlijk opnieuw leren gedragen in die situatie.
Daarvoor is het vooral van belang om te weten wat goed is. Op welke momenten je complimentjes kunt geven. Dat moet niet willekeurig, maar eigenlijk net zo systematisch als het wijzen op fouten waarmee wij groot gebracht zijn.
Maar juist dat is het moeilijkste. Fouten zijn makkelijker te herkennen dan 'goeden'.
Ik wil niet beweren dat je het jezelf helemaal niet aan zou kunnen leren. Maar in dat geval moet je zelf ontdekken hoe het bij jou werkt. Wat je in moet houden, moet vergeten zelfs, en wat je toe moet geven, belonen zelfs.
Ik denk wel dat het moeilijk is om het jezelf te leren.
Groet,
Miriam Lavell

Miriam; hoe verder?

Het gaat nog steeds goed! Nu vraag ik me af hoe ik te zijner tijd kan afbouwen? Gaat het lezen zonder bijwijzing ook automatisch sneller?

Kan ik niet beoordelen

Chippie, ik ben er niet bij. Ik ben ook niet echt een expert, hooguit wat beter geinformeerd dan gemiddeld. Jij bent er bij dus jij ziet de voortgang.
Wat ik wel weet is dat ook een geoefende lezer moet blijven oefenen, tot en met groep 8. Ook op tempo, maar ook op woordkennis. Nieuwe woorden vloeiend leren lezen en ze door dat lezen wel herkennen, of niet, maar ze daardoor wel leren kennen. Lezen (kilometers maken) verschaft voorkennis van woorden en van de inhoud van de tekst.
Blijf dus lezen. Met je vinger erbij desnoods. Is het niet een oefentekstje, dan wel gewoon een boek. Die kleinere letters bijvoorbeeld. Lees voor met je vinger erbij en laat je zoon hardop meelezen waar hij kan.
Hij moet leesstrategie ontwikkelen door te doen. Nieuwe woorden net zo te lijf gaan als al die oude: gewoonklankvoorklankaanelkaarverklankenzondermoeilijkdoenerij.
Ik weet niet waar je nu al bent, maar om hem te bevestigen zou je ook een paar keer dezelfde tekst met hem kunnen oefenen, zodat hij merkt dat hij baat heeft bij de voorkennis. Hij gaat minder fouten maken en daardoor gaat het nog beter.
Groet,
Miriam Lavell

Herhalen

Foei Miriam. Herhalen mag niet.Er gebeurt trouwens wel een hoop spannends op de site.