|
|
Dagelijks ontvangen wij honderden vragen. Veel daarvan blijken steeds terug te keren, in verschillende vormen maar meestal met een gelijksoortige strekking. Om ons eigen werk te verlichten en u aan een sneller antwoord te helpen, maakten we deze nieuwe rubriek met FAQ's: frequently asked questions oftewel veel gestelde vragen.
De vragen zijn geordend per rubriek. In deze aflevering:
| FAQ - Groei en ontwikkeling |
Tijdens het eerste jaar is de groei van baby's niet voortdurend hetzelfde:
Je kunt gekke bekken trekken wat je wilt, maar het moment waarop een baby voor het eerst gaat lachen valt helaas niet te versnellen. Vertragen kan trouwens ook niet – als je dat al zou willen – aangezien de eerste lach gewoon vanzelf komt.
Dat moment is vrij nauwkeurig te bepalen, namelijk: meestal 46 weken na de conceptie. Dat verklaart ook de schijnbare vertraging bij te vroeg geboren baby's.
Een fantastisch bewijs voor de 46-weken-regel is dat ook blinde baby's op dat moment gaan lachen!
Bron: "De eerste twaalf weken van uw baby" (boek bij Teleac-cursus)
Bent u het groeiboekje van het consultatiebureau kwijt, of wilt u weten hoe de groei er ongeveer uitziet ná de peuterleeftijd? We hebben ze allemaal voor u verzameld en klaargezet om te downloaden.
Omdat de groei van jongens anders verloopt dan die van meisjes, zijn daarvoor aparte curves beschikbaar. Ook zijn er aparte versies voor verschillende leeftijdscategorieën, in verband met de verschillen in schaalgrootte en groeitempo.
Jongens
Meisjes
Let op: de bovenstaande curves zijn de curves die op dit moment (2007) nog gebruikt worden op de Nederlandse consultatiebureaus. Te verwachten valt dat deze curves op termijn vervangen gaan worden door nieuwe curves, die uitsluitend gebaseerd zijn op borstgevoede kinderen (de huidige curves zijn gebaseerd op een mengeling van borstgevoede en flesgevoede kinderen).
De nieuwe curves hebben twee voordelen boven de oude. Ten eerste kun je sneller zien aankomen dat een kind obesitas (overgewicht) ontwikkelt, en ten tweede wordt voorkomen dat verpleegkundigen op het consultatiebureau ten onrechte gaan piepen dat je kind niet goed groeit. Borstgevoede kinderen groeien in het begin namelijk heel snel en daarna minder. Als ze verder gezond zijn, is dat volkomen normaal.
Wilt u het zelf uitproberen, ga dan naar De nieuwe WHO-groeicurves voor kinderen tot 5 jaar.
Afgezien van ziektes of ongelukken wordt de uiteindelijke lengte van een kind voornamelijk bepaald door de lengte van beide ouders.
Hieronder kunt u de zogenaamde target height (streeflengte) laten berekenen. Let op: de berekening is zeer grof. Voor een nauwkeurige schatting zijn groeigegevens uit het verleden, en een botfoto nodig.
Bron: Vierde landelijke groeistudie (1997)
Sinds kort is er ook een groei-calculator van TNO beschikbaar, die gebaseerd is op recentere groei-gegevens (uit 2010). Zie: TNO groeicalculator voor ouders.
Onze kinderartsen kennen geen studies die een verband aantonen tussen dyslexie (leesblindheid) en het overslaan van de kruip-fase. Ook het idee dat dyslexie te maken zou hebben met een slechte communicatie tussen de linker en de rechter hersenhelft is waarschijnlijk onjuist.
In Nederland geldt over het algemeen de regel dat vóór de tweede verjaardag beide ballen ingedaald moeten zijn. Is dit niet zo, dan wordt er geopereerd.
De tendens is echter om steeds vroeger te gaan opereren, bijvoorbeeld al na 6 maanden, omdat er aanwijzingen zijn dat een niet ingedaalde bal al na 6 maanden slechter van kwaliteit wordt. (Dat wil zeggen: verminderde vruchtbaarheid op latere leeftijd.)
Aan elk balletje zit een spiertje, waarmee het in de lies getrokken kan worden. Als dat gebeurt is dat niet erg; bij warmte en ontspanning (bijvoorbeeld in bad) keert de bal meestal gewoon weer terug in de balzak.
In de vroege taal-ontwikkeling zijn globaal de volgende stadia te onderscheiden:
Let op: de ontwikkeling verschilt sterk van kind tot kind. Sommige kinderen zijn (veel) sneller en andere (veel) trager dan het bovenstaande schemaatje. Ná 3 jaar is er al helemáál geen peil meer op te trekken.
In principe hoeft u zich dus geen zorgen te maken als het allemaal wat trager gaat dan normaal (en omgekeerd: een snelle prater is niet meteen bovenmatig intelligent). Blijf echter wel alert op het goed functioneren van het gehoor. Een achterblijvende taalontwikkeling kan veroorzaakt worden door slechthorendheid.
Groeipijnen zijn alle pijnen en pijntjes die opgroeiende kinderen soms hebben aan een arm of een been (meestal een been, en vaak het scheenbeen). De pijn kan ook 's nachts ontstaan, waardoor het kind er wakker van wordt. Vooral na een actieve dag kan de pijn erger zijn.
In principe hoort de pijn niet zo lang te duren, en in ieder geval niet in het gewricht te zitten. Als dat wel het geval is, kunt u het beste even de dokter raadplegen.
Over de oorzaak zijn de geleerden het nog niet eens. Sommigen zeggen dat de pijn ontstaat door sterke trekkrachten bij de aanhechting van spieren en pezen aan de lange pijpbeenderen (van armen en benen). Anderen zeggen dat het een zwelling is van de spieren, waardoor het vlies dat daaromheen ligt onder spanning komt te staan.
Warmte en massage kunnen de pijn verlichten, evenals paracetamol of een Sinasprilletje. Spreek het kind rustig en bemoedigend toe, maar zeg liever niet "dat die pijn niets voorstelt". Het doet namelijk echt zeer.
Sommige ouders maken zich zorgen als hun dochter al met 8 jaar okselhaar en schaamhaar krijgt (met de eventuele zweetlucht die daarmee samenhangt). Komt ze dan al in de puberteit?
Doorgaans is er geen sprake van 'echte' puberteit, omdat die meestal begint met borstgroei. De vroegtijdige haargroei ('premature adrenarche') is onschuldig en komt doordat de bijnierschors vroeg rijp is en al begint met het maken van het hormoon dat de haargroei regelt. Acht jaar is daarbij overigens wel het minimum.
In principe hoeft u zich dus geen zorgen te maken en geen actie te ondernemen, tenzij er ook een of meer andere dingen aan de hand zijn. Zoals: een groeispurt, sterke vergroting van de clitoris, ernstige acne (jeugdpuistjes) of versnelde borstrijping.
Hieronder vindt u een overzicht van het doorkomen en wisselen van tanden en kiezen. Houd er rekening mee dat dit gemiddelden zijn; bij uw eigen kind kunnen de momenten eerder of later zijn.
| Melkgebit | |
| 6 maanden | eerste snijtanden onder |
| 9 maanden | eerste snijtanden boven |
| 12 maanden | de tweede snijtanden |
| 16 maanden | de eerste melkkiezen |
| 20 maanden | de vier hoektanden |
| 24-30 maanden | de tweede melkkiezen |
| Blijvend gebit | |
| 5 tot 6 jaar | eerste blijvende kiezen |
| 6 jaar | eerste snijtanden onder |
| 6 tot 7 jaar | eerste snijtanden boven |
| 7 jaar | tweede snijtanden onder |
| 7 tot 8 jaar | tweede snijtanden boven |
| 8 tot 10 jaar | rustfase |
| 10 jaar | hoektanden onder |
| 10 tot 12 jaar | eerste premolaren boven eerste premolaren onder tweede premolaren boven tweede premolaren onder hoektanden boven |
| 12 tot 13 jaar | tweede blijvende kiezen |
| 18 tot 24 jaar | derde blijvende kiezen (verstandskiezen) |
Een vertraging in het doorkomen van de tanden mag tot 12 maanden duren. Als het kind verder gezond is, is er niets aan de hand.
De boekjes (en web-pagina's) staan er vol mee: het moment waarop uw kind gaat staan, lopen, praten, fietsen, enzovoorts. In de praktijk blijkt de spreiding echter veel groter dan al die theoretische verhandelingen doen geloven. Wij ontdekten dat zelf, toen we daar in 2000 een onderzoek naar deden (zie: Mijlpalen in een kinderleven).
Hieronder vindt u we de gemiddelde waarden die wij noteerden:
Babytijd - dreumestijd
Peutertijd - kleutertijd
Basisschool-leeftijd
Puberteit