|
|
20 oktober 2006
Kun je baby's al vóór hun eerste jaar zindelijk maken? Volgens Laurie Boucke wel. In haar boek "Je baby op het potje" legt ze uit hoe het werkt.
Bespreking van:
Je baby op het potje
door: Laurie Boucke
uitg.: Thoeris (Amsterdam, 2006)
ISBN: 90 7221 909 0
prijs: EUR 21,50
door Henk Boeke
Vorige week ontvingen we een opmerkelijke vraag, voor de Vraagbaak 'Seksuele opvoeding'. Hij luidde als volgt:
Wij zijn een Chinees/Nederlandse familie en we hebben een zoontje van 2 jaar. In China is het de gewoonte dat kinderen broekjes dragen waarin geen kruis zit en waar ook de billetjes uitsteken. Deze worden gebruikt omdat dit makkelijker en hygiënischer is. Het kindje kan dan lekker spelen zonder een lastige pamper.Mag zoiets in Nederland? Of valt het onder art. 239 (schending van de eerbaarheid)? Wij voeden onze kinderen op volgens de originele Chinese tradities.
Oei, oei, oei - wat hebben we de plank tóen misgeslagen zeg. Ons antwoord luidde als volgt:
Thuis mag u natuurlijk gewoon doen wat u wilt. Maar als uw zoontje naar de crèche gaat, of op bezoek gaat bij een ander kindje, dan wordt het een ander verhaal. Niet zozeer vanwege de wet, maar gewoon om praktische redenen. Want als een kind geen luier draagt, en dus alles laat lopen, zal er voortdurende gedweild moeten worden. Dat kun je van de crèche-leidsters of iemand waar je op bezoek gaat, toch niet verwachten, lijkt ons.
We schamen ons bij nabaat de oren van de kop over dit antwoord. Want hoogstwaarschijnlijk láát dit kind zijn plas en poep helemaal niet lopen en hóeft er helemaal niet gedweild te worden. Dit kind, dat nu 2 is, is gewoon al zindelijk!
Westerse gewoonte
Dit nieuwe inzicht kregen we deze week, toen we het bijzondere boek "Je baby op het potje" van Laurie Boucke gelezen hadden. Ja, u leest het goed: "je baby". Dat wij gewend zijn om onze kinderen pas vanaf een jaar of 2 op het potje te zetten (de oude dr. Spock raadt aan: "in de tweede helft van het tweede jaar"), blijkt een Westerse gewoonte te zijn, die nogal afwijkt van wat er in de rest van de wereld gebeurt. En niet alleen in China, maar ook in tal van andere Aziatische, Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen.
Hebben Spock, en in zijn kielzog zo'n beetje alle Westerse kinderartsen het dan zó bij het verkeerde eind gehad, dat baby's voor hun eerste verjaardag niet zindelijk kúnnen worden omdat hun zenuwstelsel en spierbeheersing daar nog niet voldoende klaar voor zijn? Dat valt inderdaad te vrezen, als je dit boek moet geloven. En ik moet toegeven: ik ben geneigd het te geloven. Het feit dat miljoenen baby's in Azië, Afrika en Zuid-Amerika het blijken te kunnen, lijkt mij toch redelijk overtuigend.
Basisgedachte
Al vanaf een paar dagen na de geboorte blijken baby's te kunnen voelen dat er plas of poep aankomt. En als je goed oplet (en weet waar je naar moet kijken), dan kun je dat als ouders ook aan ze zien.
De basisgedachte achter het boek is dat het eigenlijk heel raar is dat kinderen die al iets kúnnen, namelijk het herkennen van aandrang bij poepen en plassen, die vaardigheid weer afleren met behulp van luiers. Met als gevolg dat het later extra moeilijk is om ze alsnog zindelijk te krijgen, omdat je ze bewust iets hebt afgeleerd wat je ze vervolgens weer moet aanleren.
Goed kijken
Niet alleen die basisgedachte is aantrekkelijk, maar vooral ook de uitwerking ervan. De truc is namelijk dat je kunt leren om de signalen bij je baby te herkennen, en daar alert op te reageren. Elk boek dat ouders helpt om beter naar hun kind te leren kijken, is bij voorbaat al okee. Geen gedoe met straffen en belonen, maar gewoon goed kijken. Prima!
Toch is het eerste wat je je dan afvraagt, of dat wel realistisch is. Je kunt immers niet voortdurend naar je kind blijven kijken. En soms zit het ook nog wel eens op een crèche. Op al dat soort vragen geeft het boek een helder antwoord. Niet altijd even overtuigend, maar meestal wel.
Spierbeheersing
Niet écht overtuigend vond ik bijvoorbeeld het antwoord op de vraag hoe al die Westerse kinderartsen er zo naast gezeten hebben met hun leeftijds-indicatie van de spierbeheersing. Dat gaat zo:
Dokters en medische handboeken in Westerse landen geven gewoonlijk aan dat de sluitspieren pas tussen de 20 en 24 maanden volgroeid zijn. Dit is ook de reden waarom artsen afraden om al voor het 1e of zelfs 2e jaar te beginnen met zindelijkheidstraining. Wat ze echter niet zeggen, is dat hun 20 tot 24 maanden een uiterste datum is – de langste tijd die nodig is om deze spieren te doen rijpen – in plaats van een gemiddelde. Ze houden er geen rekening mee dat bij veel baby's deze spieren al eerder zijn ontwikkeld. Ze houden er geen rekening mee dat baby's hun plas en poep kunnen laten lopen wanneer er een signaal wordt gegeven. Ook houden ze er geen rekening mee dat cultuur, steun, toewijding van de ouders en leefstijl een rol spelen. (p.94)
Ja, zo kan ik het ook. Dit is een stroman-drogreden. Eerst leg je de tegenpartij iets in de mond wat hij of zij niet gezegd heeft, waarna je dáár je aanval op baseert. Dat is precies wat Boucke hier doet: "Wat ze echter niet zeggen, is dat hun 20 tot 24 maanden een uiterste datum is", enzovoorts. Inderdaad hebben ze dat niet gezegd. Bij mijn weten bedoelen kinderartsen met 20 tot 24 maanden wel degelijk het gemiddelde waarop de rijping voltooid is. Anders kan ik niet verklaren waarom de kinderartsen van Ouders Online wel eens 5 jaar als uiterste datum hebben genoemd...
Maar niet getreurd, met statistiek kun je – zoals bekend – ongeveer alles bewijzen wat je maar wilt, dus erg zwaar til ik er niet aan. Zelfs dr. Spock erkent dat je baby's voor hun eerste jaar kunt conditioneren om te plassen en te poepen op commando (wat hij geen zindelijkheid wil noemen, maar dat lijkt me een terminologische kwestie. Als het werkt, dan werkt het.)
Heel leuk boekje
Al met al is het een heel leuk boekje, waarin veel nuttige dingen verteld worden, en dat niet preekt of zieltjes probeert te winnen. De strekking is ongeveer: "je hóeft het niet zo te doen maar het kan wel, en uiteindelijk kost het je minder tijd dan gebruikelijk".
En zoals gezegd: een boekje dat bruikbare instructies geeft om goed naar je kind te leren kijken, is altijd de moeite waard om te lezen. En flink besparen op je luier-budget is ook nooit weg natuurlijk.
Henk Boeke
[email protected]
We hadden in die tijd geen stapels luiers in de kast, laat staan een luierautomaat, zoals op het kdv waar ik nu werk. Zodra de kinderen binnenkwamen, werden zij door ons in kleding van de crèche gehesen. We hadden eigen onderbroekjes en bovenbroekjes. De eigen kleding ging in een zak aan de kapstok.
Luiers hadden we niet, dus we dweilden inderdaad heel wat af. We zetten de kinderen regelmatig op het potje, waarbij ik moet zeggen dat we wel beschikten over allerlei middelen om de broekjes schoon te spoelen. Met 2 jaar gingen de kinderen naar de peuterklas en niet een was er niet zindelijk!
Ik werk nog steeds in de kinderopvang, maar tegenwoordig is het een uitzondering als een kind met 2 jaar zindelijk is.
Groet, Hennie
2.
Volgens mijn oma's (geboren in 1912 en 1914) was het voor de oorlog in ieder geval heel gebruikelijk in Nederland om baby's, zo gauw ze zelfstandig konden zitten (gemiddeld vanaf 10 maanden) op het potje te zetten. Je ziet ook wel in de forumdiscussies bij OOL dat moeders en oma's zich kritisch blijken uit te spreken over die late zindelijkheidstraining van tegenwoordig, want vroeger begonnen zij daar toch veel eerder mee. En aldus waren de meesten van onze ouders (die van mij zijn uit 1939) al voor hun tweede verjaardag zindelijk.
In de meer behoudende gebieden van ons land (bv de bible belt) is het voor moeders nog steeds erg belangrijk om hun kind vroeg uit de luiers te krijgen. Sociale druk en onderlinge concurrentie spelen daarin mee.
Mijn schoonzus, bewuste en trotse thuisblijfmoeder van 5 kinderen, heeft al haar kids vóór hun tweede zindelijk gekregen. Vriendinnen of kennissen uit het kerkelijke dorp waar ze wonen, kregen het soms nog eerder voor elkaar. Zij waren daar dan ook hele dagen mee bezig, en vonden het hun persoonlijke verdienste als de missie was geslaagd. Praten over de zindelijkheid van hun kroost was ook echt een gespreksonderwerp voor de dames.
In het seventies-boek van Jean Liedloff, 'Op zoek naar het verloren geluk; naar een natuurlijke manier van opvoeden' wordt trouwens ook gesteld dat baby's die op de rug worden gedragen, zoals gebruikelijk in het Zuiden, veel eerder zindelijk zijn dan Westerse baby's omdat hun moeders door het gedraai voelen dat hun kind 'moet'.
met vriendelijke groet,
Saskya Kamps
3.
Je kunt ook nog discuteren over wat zindelijkheid is... Ik vind zindelijkheid: zelf voelen dat je naar de WC moet en ook zelf gaan. Baby's die een beetje beknepen kijken, waarna je ze op het potje zet, is meer een vaardigheid van de ouders dan van het kind.
Overigens is het in de minder ontwikkelde gebieden in China heel normaal om in het gangpad van een bus te plassen en te poepen. Kinderen laten het dan ook gewoon lopen door dat spleetje in de kleding. Dus in die zin was jullie reactie zo gek nog niet.
Judith Linnemans
4.
Toen ik als uitgever met dit boek langs een hippe Amsterdamse kinderwinkel ging, trof ik daar een medewerkster die op een kinderdagverblijf werkte. Ik hoor van veel ouders dat ze denken dat ze deze methode niet kunnen toepassen, omdat hun kind op de crèche zit.
Ik vroeg deze dame hoe zij daarover dacht, als medewerkster van een kinderdagverblijf. Ze zei: Wij willen wel, we doen er alles aan, laten de kinderen in hun blote billen lopen, maar de ouders willen niet. Ze vinden het te veel werk om hun kinderen zindelijk te maken. Daar hebben we echt een probleem mee. Ik vond dit wel een eye-opener.
Mariël Croon
Uitgeverij Thoeris
5.
Met plezier heb ik uw boekbespreking gelezen. Voor mijn oudste dochter, nu 22 mnd heb ik al vroeg een potje aangeschaft, rond 7 mnd. Het kwam er echter niet van het veel te gebruiken. Enige tijd later las ik het genoemde boekje en ben ik wat fanatieker gaan oefenen. Aangezien ik inmiddels ook zwanger was van de 2e, was het alleen een zware lichamelijke bezigheid, waardoor we niet consequent oefenden.
Bovendien was mijn dochter in een fase dat ze niet wilde, staat ook in het boekje dat er bepaalde periodes zijn dat kinderen er makkelijker in meegaan.
Toen de oudste 15 mnd was, ben ik bevallen van wederom een dochter en met haar heb ik het wel redelijk snel opgepakt en tegelijk ook weer met de oudste.
En ineens had ze het door, gaf ze zelf aan dat ze moest poepen en deed toen een plas op de pot (en vervolgens in de luier gepoept, dus ze moest wel degelijk). Vervolgens was ze binnen 3 weken zover dat ze overdag zonder luier is. Poepen geeft ze zelf aan en plassen een enkele keer. Als ik haar vaak genoeg op de wc zet, eens in 't uur, anderhalf uur, dan plast ze keurig op de wc en niet in de broek. Ik ga ook met een gerust hart zonder luier aan op pad.
Het is inderdaad nog geen volledige zindelijkheid, maar toch al wel een hele grote eerste stap. En dat voor een meisje van nu 22 maanden oud.
Verder wil ik nog toevoegen dat toen de oudste nog een baby was, ze bleef huilen als ze een poepluier had, tot we hem verschoond hadden en dat ik nu bij de jongste ook merk dat een poepluier of een volle plasluier een huilstemming geeft. Ze vinden het dus zeker niet prettig.
Ik hoop dat dit een leuke, waardevolle aanvulling is van iemand die er dus ervaring mee heeft. Er is op internet trouwens een forum groups.yahoo.com: je baby op 't potje met een heleboel moeders die flink BZC'en!
groetjes Lilian Deckers