Co-ouderschap

april 1999
Joanna Sandberg

Bespreking van:
Paula Lampe: Gedeelde kinderen. Co-ouderschap als keuze Uitgeverij Ambo/Anthos 1999, ISBN 90 26 315 759, ƒ 34,90.

Een boek over de mogelijkheid, maar vooral de onmogelijkheid om ná het huwelijk samen de lusten en de lasten van de zorg voor kinderen te delen. Een conclusie: als één van de ouders tijdens het huwelijk al nauwelijks voor de kinderen zorgde, is co-ouderschap tot mislukken gedoemd.

Ouders maken de keuze om uit elkaar te gaan, en dit is doorgaans niet in het belang van kinderen. Zeker in de eerste tijd na een scheiding hebben de meeste kinderen meer te verliezen dan te winnen: het gezin valt uit elkaar, er ontstaan vaak loyaliteitsproblemen, er is dikwijls minder geld te besteden, er kan sprake zijn van een verhuizing, verandering van school, enzovoorts. De meeste ouders die gaan scheiden maken zich dan ook ernstig zorgen over het welbevinden van hun kroost. De volgende vragen houden hen bezig: 'wat doe ik mijn kind aan als wij uit elkaar gaan?' en: 'hoe kan ik zorgen dat mijn kinderen het minste last krijgen van de scheiding?'

Minimaal 70-30%
"Gedeelde kinderen" is bedoeld voor ouders die worstelen met de genoemde vragen en problemen. Paula Lampe heeft een zeer informatief boek geschreven voor ouders die gaan scheiden, maar ook voor hulpverleners en advocaten. Lampe, zelf gescheiden en nu ex-co-ouder, geeft ouders handvatten – die zij zelf zo node miste – om een verantwoorde keuze te maken voor of tegen co-ouderschap. Onder co-ouderschap wordt het volgende verstaan; het na de scheiding gezamenlijk verzorgen van de kinderen, met een minimale verdeling in tijd van 70%–30% over de week of maand. Er zit ook een formele kant aan: het gezamenlijk dragen van juridisch gezag over de kinderen.

Door middel van literatuuronderzoek, een enquête en een beschrijvend praktijkonderzoek (met de hulp van Marco Algera) maakt Paula Lampe duidelijk wat de haken en ogen zijn van co-ouderschap.

Omgangsregeling of co-ouderschap?
Dit boek is nuttig, omdat eenderde van het totaal aantal huwelijken op echtscheiding uitloopt. Bij ruim tweederde daarvan zijn minderjarige kinderen betrokken. Kinderen tussen de 10 en 19 jaar lopen het meeste risico op een scheiding van hun ouders.

De eis tot scheiding wordt in meer dan de helft van de gevallen door de vrouw gedaan, waarbij de ongelijke verdeling van de zorg- en opvoedingstaken de voornaamste reden is. Dit punt, de verdeling van zorg- en opvoedingstaken is op zich een behoorlijk goede indicator of co-ouderschap een redelijke kans van slagen heeft. De meeste mannen die zich in het huwelijk nauwelijks bezig houden met de verzorging en opvoeding van de kinderen, doen dat ook niet na de scheiding. Kiezen voor een omgangsregeling – Lampe noemt het 'verdeeld ouderschap' heeft dan meer kans van slagen dan co-ouderschap.

Lampe maakt duidelijk dat ex-partners die voor co-ouderschap kiezen, zich goed moeten realiseren dat ze hoge eisen aan zichzelf, aan elkaar en aan de kinderen stellen. Eigenlijk vindt ze dat alleen modelkinderen geschikt zijn. Je gaat vermoeden dat ook alleen modelvolwassenen geschikt zijn. Het co-ouderschap heeft volgens Lampe een paradoxaal karakter: wel uit elkaar gaan als partners, maar als ouders intensief contact moeten blijven houden over de kinderen. Dit blijkt in de praktijk een zware wissel te trekken op de betrokken kinderen en hun ouders.

Het boek is zeer leesbaar en overzichtelijk geschreven voor de doelgroep van gescheiden ouders. Met name bijlage 1 geeft een praktische handleiding aan ouders die gaan scheiden om zelf te beoordelen of ze geschikt zijn voor co-ouderschap.

Scheve sekseverdeling
Kritiek heb ik echter ook: het beschrijvend praktijkonderzoek is gebaseerd op een populatie van 42 mensen, verdeeld over 21 vrouwen, 6 mannen en 15 kinderen. Het is waarschijnlijk moeilijk om een grotere groep te vinden, maar ik vind de populatie te klein en de verdeling naar sekse te scheef om de resultaten van het onderzoek als algemeen geldend te verklaren.

Na het lezen dan dit boek werd ik daarom erg nieuwsgierig naar de mensen die erin slagen om van hun co-ouderschap wèl een succes te maken. Deze groep komt jammer genoeg in het boek niet aan bod. Bij een weloverwogen beslissing voor of tegen co-ouderschap vind ik dat informatie over succesfactoren niet kan worden gemist. Dat Lampe dit niet gedaan heeft, kan te maken hebben met haar eigen achtergrond als ex-co-ouder.

Joanna Sandberg, pedagoge en medewerker van onze rubriek Vraagbaak Opvoeding en Gedrag.

Copyright © 1996-1999 Ouders Online BV
Uitsluiting aansprakelijkheid
Pagina voor het laatst bijgewerkt op: 9 april 1999