10 maart 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Veel ouders delen wel eens een corrigerende tik uit. Niet altijd blijft het daarbij. Geschat wordt dat 1,5 % van alle kinderen mishandeld wordt. In ons land komt dat neer op ruim 50.000 gevallen per jaar. Sinds 1 maart kunnen nu ook de kinderen zelf naar een plek op internet surfen om te lezen en te luisteren over kindermishandeling.
Je zult niet gauw een ouder tegenkomen die toegeeft dat hij zijn kind regelmatig een mep verkoopt. Zelfs op het Forum van Ouders Online niet. Maar ouders praten daar wel over het verschil tussen een harde mep en de wat zachter uitgevoerde corrigerende tik. Ach, zolang je maar weet wat je doet, kan slaan geen kwaad, lijkt de gedachte. Maar zo eenvoudig is het niet, want "als je er eenmaal mee begint, merk je dat het steeds vaker gebeurt". Wanneer ga je dan te ver: "Hoe hard is een tik die te hard is?" En als slaan niet mag, mag je dan wel schreeuwen?
Al dat slaan en schreeuwen blijkt oh zo menselijk: "Ik sla uit machteloosheid, dat erken ik zonder meer. Maar mensen hoeven zich toch niet te schamen dat ze zich af en toe machteloos voelen?" Nee, machteloos voelen ouders zich regelmatig. En trouwens, wie heeft er genoeg tijd en zin om voortdurend geduldig te blijven praten en uitleggen? Monique: "Soms moeten we gewoon ergens op tijd zijn of gaat de telefoon. Het gaat me om díe momenten: wat doe je dan? Dan tik of brul ik. Gewoon omdat ik ook maar een mens ben." Conny herkent dat: "Je kunt niet altijd geduldig zijn. Sterker nog, ik wil het niet eens. En ja, dan volgt er wel eens een tik. Kreeg ik vroeger ook en ik ben er echt niet slechter van geworden." Nee dat zal wel, maar een andere moeder merkt terecht op dat diegenen die als kind vroeger nooit slaag kregen, toch ook niet in de goot beland zijn.
Sommigen zijn stellig. Neem Marian, ze zit in het onderwijs. Als beroepsopvoeder heeft ze geen keus: handjes thuis. Van een buurman die te veel herrie maakt en daar niet op aan te spreken is, kun je ook goed wanhopig worden. Dan komt het toch ook niet in je op om hem een klap te verkopen? Waarom zou je je kinderen dan wel slaan? Marian is zelf ook "absoluut niet drensbestendig", maar ze reageert het af met een schop tegen de wasmand. "Mijn oudste was als peuter ook behoorlijk dwars, dus ik heb het met vallen en opstaan geleerd. En niet alles loopt van een leien dakje. Maar zo machteloos dat ik 't niet meer met woorden af zou kunnen, nee dat voel ik me nooit. Misschien over tien jaar nog eens, als ze aan de drugs zijn gegaan door hun dominante moeder...." Marian geeft een aantal tips waarmee ze in ieder geval de meppende Monique tot andere gedachten weet te brengen: "Dank je wel, Marian".
Pedagogen vinden lijfstraffen niet nodig. Er zijn zoveel andere mogelijkheden om te corrigeren. Lees hun boeken maar. Toch zien ze slaan niet direct als mishandeling. Op internet leggen deskundigen van het programma Mishandeling van het NIZW (Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn) uit dat het gemep pas mishandeling is als het "een regelmatig karakter" heeft en als het "niet meer in verhouding staat tot het gedrag van het kind". Dan wordt opvoeden immers kleinhouden in plaats van grootbrengen.
In ons land wordt er her en der flink op los geslagen. Soms zo hoorbaar of zichtbaar dat je er niet omheen kunt. "Wat doe je dan?", vraagt iemand zich af op het Forum. Uit de verschillende reacties blijkt dat ouders niet op de hoogte zijn van hun mogelijkheden: het bestaan van de regionale AMK's (Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, voorheen Bureau Vertrouwensarts) is onbekend. Dat je er anoniem advies kunt vragen, weet niemand. Ook komt niemand met de tip dat je alles wat je weten wilt in zo'n geval, kunt vinden via internet. Maar als je ziet dat iemand zijn handen te los heeft zitten, moet je dan met je eigen handen op je rug blijven staan?
Het zou mooi zijn als de kersverse site die nu speciaal gemaakt is voor kinderen, de informatie over kindermishandeling ook voor volwassenen toegankelijker maakt. Kan geen kwaad.
[De pagina's die hier genoemd werden, zijn inmiddels verouderd of niet meer beschikbaar]
