7 juli 2006 door Michel van Ast
Elke maand een proefje voor kinderen vanaf 6 jaar. Aflevering 2: Ballon-raket. Hoe werkt een raket? In dit experiment gaan we er zelf een maken.
Hoe werkt een raket? In dit experiment gaan we er zelf een maken, van een gewone ballon. Een echte raket werkt precies hetzelfde.
Iedereen kent het effect van een ballonnetje dat door de kamer vliegt wanneer je hem loslaat. Zoiets doen we nu ook, maar dan wat gecontroleerder. De ballon zal recht vooruit gaan, langs een geleide-rail (in dit geval een strak gespannen touw).
1. Kort het rietje zonodig iets in, om het ongeveer zo lang te maken als de ballon (zie afbeelding).
2. Duw het touw door het rietje en zorg dat er ongeveer 30 cm uit steekt.
3. Knip twee stukjes plakband af.
4. Blaas de ballon op en knijp het tuutje met duim en wijsvinger dicht.
5. Plak het rietje tegen de zijkant van de ballon, parallel aan het tuutje. Het korte eind van het touw moet aan de kant van het tuutje zitten (zie afbeelding).
6. Pak het korte eind van het touw goed vast, en geef het andere eind aan je helper. Laat hem of haar zo ver mogelijk weglopen, zodat het touw goed strak komt te staan. Het lange eind kan ook aan een een spijker of een schroef-oog worden geknoopt (als je geen helper hebt).
7. Houd de ballon met het tuutje naar je toe en laat hem dan los.
8. Resultaat: de ballon vliegt met grote snelheid naar je helper toe.
De lucht in de ballon is samengeperst. De luchtdruk in de ballon is groter dan de lucht buiten de ballon. Lucht stroomt van hoge luchtdruk naar lage luchtdruk; de lucht in de ballon wil er dus uit. En dat kan maar op een plaats: bij het tuutje. Dus zodra je het tuutje niet meer dicht houdt, stroomt de lucht er met grote snelheid uit. De ballon beweegt daarom precies de andere kant uit. Actie is reactie.
Bij een raket werkt dat precies hetzelfde. In de raket wordt brandstof tot ontploffing gebracht. De gassen die daarbij ontstaan, kunnen er maar aan een kant uit. De raket schiet precies de andere kant uit. Let op: de verbrandingsgassen van de raket zetten zich niet af tegen de omringende lucht. Actie geeft altijd reactie. Ook in het luchtledige.
Wil je een raket maken die nóg spectaculairder is? Kijk dan eens naar de Rokit waterraket. Die kan tientallen meters rechtstandig de lucht in vliegen. De leeftijdsaanduiding '12 jaar en ouder' is belangrijk, omdat zo'n waterraket behoorlijk gevaarlijk kan zijn. Ben je jonger dan 12 jaar, dan kun je het natuurlijk met je ouders doen.
