9 april 2004 door Elsie Sloot
Aflevering 1 van een nieuwe rubriek met opvoedtips voor alledaagse situaties. Verzorgd door Elsie Sloot, en gebaseerd op haar praktijk als zelfstandig opvoedkundige.
"Mijn kinderen maken vreselijke ruzie", vertelde de moeder van Robbie (8) en Leon (10). "Ik denk wel eens dat ze elkaar iets aan kunnen doen, ze gooien met elkaars spullen, ze slaan en ze schoppen. En altijd als ik ze straf geef, gaan ze even later toch weer verder."
Er gaat geen dag voorbij of je kinderen hebben ruzie met elkaar. Altijd hetzelfde liedje; ze schreeuwen tegen elkaar, ze doen elkaar pijn en uiteindelijk huilt er één en heb je het gevoel dat je moet ingrijpen. Je probeert ze op te laten houden, maar ze gaan gewoon door. Je wordt boos en je gaat schreeuwen, of je geeft ze allebei straf. Even later zitten ze samen boos te zijn op jou als ouder; dan heb jij het ineens gedaan. Een andere keer hoor je al gauw aan hun stemgeluid dat het op ruzie gaat uitdraaien. Dan zucht je heel diep, en je roept: "Hou op! Want anders..."
Soms is het heel moeilijk om je er niet mee te bemoeien, terwijl dat in de meeste gevallen toch het beste is. We willen direct scheidsrechter zijn. Meestal heeft degene die het hardst gilt het meeste succes, want die lijkt dan het zieligst, maar eigenlijk weet je niet precies wie er begonnen was.
Is je ermee bemoeien wel het verstandigst? Wat gebeurt er eigenlijk als je niets doet? De kans is groot dat ze het zelf oplossen. Als de ruzie steeds erger wordt, kun je vragen wat er aan de hand is en ze zelf een oplossing laten bedenken. Maar daarvoor is het wel nodig om alle betrokkenen even de tijd te gunnen en niet te vlug te reageren.
Soms moet je je kinderen eerst even een eindje uit elkaar zetten, zodat ze elkaar geen pijn doen. Want kinderen kunnen heel boos worden. Als ze allebei verteld hebben hoe erg hun eigen verhaal is, dan kun je ze ieder één of meer oplossingen laten bedenken. Geef geen oordeel over die oplossingen, maar laat ze zelf kiezen en verzinnen.
Kinderen kunnen al heel jong oplossingen bedenken of nagaan hoe ze het beter zouden kunnen doen. Als ouder ben je dan veel meer een coach dan een scheidsrechter. Je helpt je kinderen ruzie te maken en het weer bij te laten leggen.
Het is natuurlijk wel nodig om te zorgen dat ze elkaar geen pijn doen, of dat er iets kapot gaat. Maar de ruzie stoppen is niet nodig. Dat kunnen ze ook zelf wel, en zo leren ze tegelijkertijd hoe prettig het is om het zelf weer goed te maken.
Wanneer kinderen veel in leeftijd verschillen, kan een conflict nog wel eens met dat leeftijdsverschil te maken hebben. Het kan inderdaad heel vervelend zijn als je jongere zusje of broertje telkens jouw speelgoed kapot maakt of door jouw bouwwerken heenloopt. In zo'n geval kun je het niet altijd door de kinderen zelf laten oplossen.
Het gaat dan vooral om het bieden structuur, zodat beide kinderen aan hun trekken komen. Laat je kleinste alleen onder ouderlijke begeleiding samen met de oudste meedoen, en zorg er daarna voor dat ze allebei zelf spelen.
Dat laatste moet je als ouder wel even begeleiden. Je kunt de jongste bijvoorbeeld met iets aantrekkelijks uitdagen om daar een tijdje zelf mee te spelen. Met iets aantrekkelijks bedoel ik geen nieuw speelgoed, maar dat hij jou even ergens mee mag helpen. Of laat hem even op een speciale plaats zitten om te kunnen tekenen, of laat hem met water spelen of iets anders bijzonders doen.
Kinderen hebben ouders vaak nodig. Niet zozeer om hun ruzies te beslechten, maar om weer even op gang geholpen te worden.
