29 september 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Als ouder ben je niet alleen een opvoeder, maar ook een oppasser. Met het kind dat onder je hoede is, moet natuurlijk niet iets gebeuren dat jij had kunnen voorkomen. Sommige ouders voelen die verantwoordelijkheid niet alleen voor hun eigen kinderen, maar ook voor die van anderen.
Zo leidt de wijze waarop andere ouders hun kinderen vervoeren in de auto, tot een hartgrondig, gedeeld afgrijzen. Baby's voorin op de schoot, kinderen die tussen de voorstoelen staan te springen en half uit de raampjes hangen. Weten mensen niet hoe gevaarlijk dat is? Onbegrijpelijk, vindt Sabine: "Elke dag zie ik kinderen los op de achterbank van de auto zitten of staan. Die ouders laten hun kinderen risico lopen op invaliditeit en overlijden. Dat doen ouders die hun kinderen niet laten inenten ook, maar die doen dat tenminste uit overtuiging en niet uit gemakzucht."
Mieke valt haar onmiddellijk bij: "Laatst reed ik achter een auto waar een kind tot aan haar oksels uit het raampje hing. Ik kon me niet inhouden, ben op de toeter gaan hangen en heb gebaard dat ze weer in de auto terug moest gaan. Maar de vader keek nietsbegrijpend in de spiegel."
Vele tientallen ouders mengen zich in de discussie op het Forum van Ouders Online. Annelies zet haar kinderen altijd in de gordel. Ook voor het kleine stukje naar school. De dochter van Ellen weet ook niet beter. Ze raakte laatst zelfs in paniek toen ze merkte dat haar moeder vergeten was haar vast te snoeren. Judith: "Als mijn zoon bij iemand wil spelen en dan zonder gordels met de auto vervoerd wordt, dan gaat het niet door. Dan breng ik hem wel met de fiets."
Maar hoe doe je het dan als je 's nachts naar Schiphol wil met een taxi?, wil een moeder weten. Volgens haar is het zinloos om aan de taxicentrale te vragen of ze speciale kinderbeveiligingsmiddelen ter beschikking hebben. Neem je dan zelf een autostoeltje mee in de taxi of neem je toch voor een keertje je kind op schoot? En als je je kind zonder autostoel wil vervoeren, wat is dan de meest veilige manier?
De Stichting Consument en Veiligheid adviseert in dit geval een kind tot ongeveer anderhalf jaar op de achterbank op schoot te nemen, nadat je zelf de gordel om hebt gedaan. Een ouder kind kan beter zelf zitten. Ook op de achterbank, met een heupgordel. Zit er een driepuntsgordel, dan heb je een probleem. Het Reglement Verkeersregels en Verkeestekens (RVV) zegt dat een driepuntsgordel dan gebruikt kan worden als heupgordel: het deel dat een klein kind de keel kan afsnoeren, leid je achter de rug langs. Nu blijkt uit onderzoek dat een driepuntsgordel op deze manier bijna geen effect meer heeft. De Stichting Consument en Veiligheid vindt het toch beter dan niets. Maar het Ministerie van Verkeer en Waterstaat concludeert dat de driepuntsgordel beter normaal gebruikt kan worden dan als heupgordel (zie http://www.minvenw.nl/cend/dvo/voorlichting/campagnes/gordel/).
Wat te doen? Agatha tipt dat er hulpmiddelen bestaan ('hoezen' en 'driehoekjes') waarmee je kunt voorkomen dat een driepuntsgordel in de hals van je kind snijdt. Anderen wijzen erop dat het gebruik daarvan bij een ongeval juist voor extra letsel kan zorgen, of bij nood het losmaken van de gordel kan verhinderen.
Linda weet dat in een taxi -- anders dan in een gewone auto -- de chauffeur in ieder geval niet aansprakelijk is voor het wel of niet gebruiken van beveiligingsmiddelen door passagiers. Een woordvoerder van de Amsterdamse blokbandtaxi's: "Ook in een taxi moeten kinderen volgens de regels veilig vervoerd worden, maar de passagiers zijn daar inderdaad zelf verantwoordelijk voor." Toevallig gaat hij ook binnenkort met zijn gezin naar Schiphol. Hoe doet hij het dan? "Ik laat de chauffeur het autostoeltje weer ergens afleveren, want hij kan er ook niet mee blijven rondrijden. Dan haalt hij het op voordat hij ons weer komt afhalen van het vliegveld. Ja, dat betekent dat ik voor de rit wel twee keer zo veel betaal, en het zou kunnen dat niet elke chauffeur aan zoiets wil meewerken."
Een kind vervoeren zonder gordels of stoeltje terwijl deze wel aanwezig zijn, kan al gauw tachtig gulden boete kosten. Maar sommige auto's hebben achterin geen gordels en dan is er ook geen draagplicht. Als beveiligingsmiddelen ontbreken, moeten ouders dus zelf maar zien wat ze doen. Geen stoeltje, geen gordels: onveilig is het dan toch altijd, hoe je het ook doet.
De kinderen van Lucille en Sandra zaten tot nu toe altijd los in de auto, maar dat gaat nu veranderen. Sandra: "Gek eigenlijk, nu ik erover nadenk, want mijn man en ik zitten wel altijd in de gordels." Ze gaan gordels laten aanbrengen en een stoeltje kopen. Het gezin dat straks op vakantie gaat, krijgt een laatste tip van Linda: "Kun je op het vliegveld niet een kluisje huren voor het autostoeltje?"
