20 september 2000 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Na de zomervakantie zijn zo langzamerhand alle clubjes weer begonnen. Zo zullen ook veel kindjes deze maand voor het eerst een zwemles ondergaan. Maar anders dan bij voetbal of balletles, hebben de meeste pupillen die bibberend op de rand van het zwembad staan, er niet zelf om gevraagd om 'op zwemmen' te mogen.
De zoon (6) van Monique zit al twee jaar op zwemles, maar zou liever vandaag stoppen dan morgen. Zijn ouders vinden het belangrijk dat hij een zwemdiploma haalt, maar het schiet niet erg op. Monique: "Hij is twee jaar geleden begonnen met zwemles en zit inmiddels in het tweede (!) badje. Hij heeft er nog zes te gaan voor zijn diploma. Hij is een enorme waterrat en gek op water en zwemmen, maar alleen niet op zwemles. Hij verveelt zich stierlijk, komt niet vooruit, kletst liever dan dat hij zwemt."
De jongen zou veel liever gaan voetballen. Monique heeft hem beloofd dat hij op voetbal mag als hij zijn zwemdiploma gehaald heeft: "Maar in dit tempo zal dit waarschijnlijk niet lukken voor zijn achttiende verjaardag." Ze legt andere ouders op het Forum van Ouders Online haar dilemma voor: "Moeten we stoppen met zwemmen en hem dan laten voetballen? Stoppen en verder niks, of gewoon op de oude voet doorgaan?"
Ilse reageert: "We hebben die ramp vorig jaar met onze tweeling gehad. Ze zaten twee jaar op zwemles en waren in de laatste fase voor het afzwemmen. Maar aan een van de eisen van het diploma konden ze niet voldoen: ze wilden niet door het zeil duiken. De een hing aan de kant, de ander zwom alleen maar onder water. We hebben negen maanden lang gepraat als Brugman en van alles beloofd. Uiteindelijk zijn we er maar mee gestopt." Ilse woont met haar gezin aan het water, dus ook zij vond het belangrijk dat haar kinderen leerden zwemmen. De tweeling mocht stoppen toen de ouders beseften dat het doel al bereikt was. Ilse: "Ze konden zwemmen en daar ging het om, niet om dat diploma. Maak je niet druk. Laat hem lekker voetballen."
Bregitta heeft indertijd doorgezet. Ze heeft haar zoon drie jaar lang naar zwemles gesleept, ondanks zijn verzet: "Wij woonden aan een grote vijver. Daarom had ik toen het gevoel dat het echt moest."
Moet je een kind dwingen om door te gaan met zwemles als hij het werkelijk zo vervelend vindt? Maarten Oomen, zwemonderwijzer te Vianen, twijfelt ernstig: "Als zwemonderwijzer vind ik het mijn taak om de zwemlessen aantrekkelijk te houden. Maar goedbedoelde aanmoedingen van ouders kunnen averechts werken. Als je een kind een beloning in het vooruitzicht stelt -- of dat nou voetballen of een nieuwe fiets is -- bevestig je het idee dat zwemles iets is wat je niet uit jezelf leuk vindt. Je boodschap is: 'die zwemles doe je niet voor jezelf, maar voor ons'. Veel kinderen voelen de druk van de verwachting van hun ouders en verzetten zich daar dan tegen. Ik begrijp dat wel."
Natuurlijk weet niemand op een afstand wat het beste is voor de zoon van Monique. Oomen: "Ik zou ook eerst eens overleggen met het zwembadpersoneel. Als het goed is, kunnen zij een goed advies geven. Maar je kunt er door zo'n gesprek ook achterkomen wat er precies aan de hand is. Het komt namelijk nogal eens voor dat het zwembad erg strikt vasthoudt aan bepaalde technische eisen."
"Zo komt het voor dat kinderen maandenlang moeten oefenen op een perfect uitgevoerde schaarslag -- dat is een bepaalde beweging met de benen. Ondertussen komt zo'n kind als een speer vooruit in het water, maar dan mogen ze niet verder omdat de beweging er niet helemaal goed uitziet. Kijk, dat is natuurlijk niet de bedoeling. Uiteindelijk zou de techniek ondergeschikt moeten zijn aan het resultaat. Ik zeg altijd: zwemmen is voortbewegen in het water, los van kant en bodem. Het maakt dus niet uit hoe je zwemt, als je maar zwemt."
Als het lang duurt voordat een kind zijn diploma haalt, is dat op zichzelf overigens geen aanwijzing dat er iets mis is, benadrukt Oomen. Sommige kinderen hebben die tijd gewoon nodig. Zolang ze maar niet onder druk gezet worden door volwassenen, kan het ze meestal ook niet schelen hoelang het duurt. Oomen: "Zie zwemles als een sport, als een clubje als alle andere. Stel geen tijdslimiet: dat doe je bij voetbal of ballet toch ook niet?"
Een week later ziet het ernaar uit dat de zoon van Monique mag stoppen: "Maar het voetballen is nog een punt van discussie." Astrid steunt haar in die beslissing: "Het is natuurlijk wel jammer van al die jaren, maar waarom zou je hem en jezelf blijven plagen al je er niets mee opschiet?" Ze wenst Monique alvast veel plezier op het voetbalveld: "Moedig hem maar flink aan!"
