26 september 2009 door Martine Borgdorff
Gezinnen in crisistijd - allemaal een stapje terug
Wat betekent Prinsjesdag 2009 voor gezinnen met kinderen? Martine Borgdorff vat de plannen bondig samen, en geeft aan wat de gevolgen zijn.
Een feestje wilde het niet bepaald worden, afgelopen Prinsjesdag. De pil was bitter: het land is in crisis en helaas valt daar ook voor gezinnen niet aan te ontsnappen. En dus gaan alle gezinnen er volgend jaar in koopkracht op achteruit, variërend van een kwart tot een heel procent, afhankelijk van het inkomen en de inflatie.
We hebben de belangrijkste plannen en de gevolgen daarvan voor gezinnen op een rijtje gezet. De begroting van het Ministerie voor Jeugd en Gezin wordt in de week van 3 november in de Tweede Kamer behandeld.
Financieel
- Bevriezing kinderbijslag en kindgebonden budget in 2010 en 2011.
Gevolg: afnemende koopkracht voor alle gezinnen.
- Verlaging van de inkomensgrens voor het kindgebonden budget naar een verzamelinkomen van 46.300,- euro.
Gevolg: komend jaar zullen minder gezinnen recht hebben op het kindgebonden budget.
- Afschaffing aparte tegemoetkoming schoolkosten voor kinderen boven 12 jaar (vanaf 2010).
Gevolg: de tegemoetkoming schoolkosten zit straks in het kindgebonden budget en hoeft niet meer apart te worden aangevraagd.
- Verhoging van de vergoeding voor pleegkinderen met 200,- euro in 2010. Dit extra bedrag loopt in latere jaren stapsgewijs op naar maximaal 1.000,- euro per kind per jaar. Het recht op kinderbijslag en kindgebonden budget voor de biologische ouders stopt.
Gevolg: het kabinet hoopt hiermee de pleegzorg aantrekkelijker te maken en nieuwe pleegouders te lokken.
- Verlaging van de vergoeding voor gastouderopvang die voor toeslag in aanmerking komt, naar 5,- euro per uur. De gastouderopvang krijgt vanaf 2010 een andere opzet: gastouders moeten gecertificeerd en geregistreerd zijn.
Gevolg: kleinschalige opvang thuis door oma of een 'gewone' gastouder via een bureau wordt niet meer gesubsidieerd.
- De indicatiestelling voor de regeling Tegemoetkoming Onderhoudskosten thuiswonende Gehandicapte kinderen (TOG) wordt in 2010 in lijn gebracht met de indicatiestelling voor de AWBZ. Ook is er minder geld beschikbaar voor de AWBZ-zorg en ondersteuning die kinderen met een handicap op school nodig hebben.
Gevolg: meer obstakels voor ouders van thuiswonende gehandicapte kinderen.
Behalve financiële maatregelen werden er ook andere plannen gepresenteerd. Bovenaan het lijstje staan:
- de invoering van een keurmerk voor gezinsvriendelijke werkgevers;
- de invoering van een ministeriële voorlichtingsbrochure voor ouders die willen scheiden.
Naast deze frivoliteiten heeft minister Rouvoet meer bemoeienis achter de voordeur in petto:
- verdere ondersteuning van gezinnen bij de opvoeding ('versterking van gezinnen');
- meer preventie en minder vrijblijvendheid.
Jeugdbeleid
- Zorg- en adviesteams op scholen (ZAT's) vanaf 2010. In 2011 moeten alle scholen (basisscholen, voortgezet onderwijs en MBO) een ZAT hebben, waarin leerkrachten, maatschappelijk werk, jeugdgezondheidszorg, Bureau Jeugdzorg, leerplichtambtenaren en politie samenwerken. ZAT's signaleren problemen en schakelen dan snel de juiste hulp in.
Gevolg: sneller ingrijpen bij problemen. Dat is althans de bedoeling. Voor hetzelfde geld wordt dit het zoveelste overlegorgaan, dat zorgt voor nóg meer papier en nóg minder tijd voor het kind.
- Het kabinet verruimt de mogelijkheden voor ondertoezichtstelling (OTS). Ook krijgt de burgemeester via de Raad voor de Kinderbescherming de mogelijkheid om opvoedingsondersteuning af te dwingen. In 2010 wordt de Kinderbijslagwet zodanig veranderd dat het mogelijk wordt om de kinderbijslag op te schorten als ouders niet akkoord gaan met een OTS.
Gevolg: een steviger aanpak van onwillige ouders. Maar ook: een zwakkere positie voor ouders die het niet met de instanties eens zijn.
- Inwerkingtreding Verwijsindex risicojongeren, een elektronisch informatiesysteem voor instanties en hulpverleners. In 2010 moeten alle gemeenten aangesloten zijn.
Gevolg: onduidelijk. Het is nog niet bekend wie inzage krijgt in deze Verwijsindex, en wat de gevolgen zijn voor de betrokken jongeren (en hun ouders).
Meer informatie
