9 juni 2006 door Niels van de Griend

Het echtscheidings-testament

Hoe voorkom je dat je ex-partner je hele vermogen erft? Met een zogenaamde tweetrapsmaking. Notaris Niels vertelt hoe dat werkt.

Stel, je bent gescheiden. Je hebt één of meer jonge kinderen, die zelf nog geen kinderen en nog geen eigen testament hebben. Wat gebeurt er dan als je overlijdt, en als één van je kinderen (of je enig kind) niet al te lang na jou komt te overlijden, dus als je ex nog leeft? Naar wie gaat dan de erfenis?

Niet naar je ex, zou je zeggen, omdat na een scheiding de ex-echtgenoten geen erfgenamen meer van elkaar zijn. Mispoes. Weliswaar kan je ex niet rechtstreeks van jou erven, maar wel via een soort U-bocht constructie. Want je ex kan – naast eventuele broers of zussen van je kind – immers erven als vader of moeder van jouw kind!

Daar valt echter wel wat aan te doen, met de zogenaamde tweetrapsmaking.

Tweetrapsmaking

Zolang je kind niet gehuwd is, geen eigen kinderen heeft, en nog geen eigen testament heeft, blijft de andere ouder erfgenaam. In feite kan dus binnen een aantal uren, dagen of weken nadat jij bent overleden, jouw (totale) vermogen ten goede komen aan je ex.

Wil je dat niet, dan kan dat maar tot één conclusie leiden: maak een testament met daarin de zogenoemde 'tweetrapsmaking' (lees: tweetraps-making). Daarmee regeer je als het ware over het graf van je erfgenamen heen.

In zo'n tweetrapsmaking-testament kun je vastleggen dat alles wat jouw erfgenaam nog bij zijn of haar overlijden over heeft van jouw nalatenschap, niet naar zijn of haar erfgenamen gaat (dus niet naar jouw ex) maar naar degene die je zelf aanwijst.

Twee groepen erfgenamen

Bij een tweetrapsmaking wijs je als het ware twee groepen erfgenamen aan:

  • de eerste groep wordt gevormd door je eigen kind of je eigen kinderen;
  • de tweede groep wordt gevormd door degenen die gaan erven wanneer één of meer leden van de eerste groep komen te overlijden.

Omdat de tweede groep wel van jou erft, maar nog even moet wachten tot de eerste groep is overleden, kan het fiscaal ook veel gunstiger zijn. Voor de successiebelasting geldt namelijk de relatie tussen degene die het testament maakt en de tweede groep.

Als je toch bezig bent

En als je toch bezig bent, stel dan meteen vast wie er gaat erven wanneer het hele gezin tegelijk overlijdt. Je kunt je vermogen natuurlijk laten verwateren in je eigen familie, maar misschien wil je wel iets heel anders.

En zoals altijd geldt: als je iets anders wilt dan wat er default geregeld is door de wet: maak een testament.