27 september 2000 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Zou het nog gebeuren: ouders die schrikken van de homoseksualiteit van hun kind? De meeste ouders zijn oprecht verbaasd, geschokt zelfs, als hun kind vertelt homoseksueel te zijn. En nog altijd zijn er ouders die het maar moeilijk kunnen aanvaarden.
In een lezerspeiling van Ouders Online liet 71 % van de ouders weten het niet vervelend te vinden als een kind later 'gay' (m/v) zou blijken te zijn, 19 % twijfelde en 10 % wist nu al dat ze dat ze daar wel degelijk problemen mee zouden hebben. Maar wanneer ouders er daadwerkelijk mee geconfronteerd worden, zou dat laatste percentage wel eens veel groter kunnen zijn.
Een moeder op het Forum van Ouders Online: "Onze dochter van 17 heeft zojuist verteld dat ze van vrouwen houdt. Mijn man en ik weten hier niet mee om te gaan en proberen van alles om haar op andere gedachten te brengen. Heel onze wereld staat op zijn kop."
Ouders die het zelf niet hebben meegemaakt, reageren laconiek: er gaat tenslotte wel eens meer een verwachting de mist in. Maar begrip is er ook. Cleo: "We zijn zo hetero-gericht, dat we ervanuit gaan dat onze kinderen hetero zijn. Tot het moment dat je merkt dat dat niet zo is. Dat vergt dan een omschakeling. Maar uiteindelijk wil je dat je kinderen gelukkig worden, ook al houdt dat in dat ze dingen doen die jij niet kunt volgen."
Ouders die hulp willen in zo'n situatie, kunnen terecht bij de SLOW, de Stichting Landelijk Overleg Werkgroepen Ouders van Homoseksuele Kinderen (te bereiken via de Korrelatie Hulp- en advieslijn). Daar kunnen ze informatie krijgen en praten met ouders die het ook meegemaakt hebben. "Dat ouders in verwarring zijn, is eigenlijk vrij normaal", vertelt een ouder die actief is in de SLOW. "Acht van de tien keer worden ze ook echt overvallen door de homoseksualiteit van hun kind. Het kost tijd om daaroverheen te komen. Als een kind eenmaal zover is om het zijn ouders te vertellen, heeft het zelf meestal al een lange weg afgelegd. Ouders hebben die weg dan eigenlijk nog te gaan. Een kind moet daar ook begrip voor hebben."
In het begin zijn ouders bang, boos en verdrietig tegelijk. Ze maken zich zorgen om de moeilijke weg die het kind nog te gaan heeft, maar zijn ook boos op de buitenwereld. Ze rouwen om alles wat er nu niet meer van komt en zijn bang voor het onbekende. Pas dan beseffen ze hoe weinig ze eigenlijk weten van de leefwereld van homoseksuelen. De SLOW-ouder: "Vaders hebben het vaak moeilijk, vooral als het om een zoon gaat. Alsof ze zich aangetast voelen in hun mannelijkheid, maar misschien ook wel omdat het ze zo confronteert met hun functioneren als vader."
Praten met ouders die weten wat het is, zou wel eens een aangenamer ervaring kunnen zijn dan het onbegrip waar een ouder tegenaan kan lopen op het Forum van Ouders Online. Kendra: "Het lijkt wel alsof deze moeder het leven van haar kind al uitgestippeld had en het vreselijk vindt dat haar dochter daar een stokje voor steekt. Ze zou minder egoïstisch moeten zijn en meer naar haar dochter moeten kijken: wat heeft haar dochter nodig om gelukkig te worden?" Sommigen kunnen zich helemaal niets voorstellen bij het verdriet van de anonieme moeder: "Als mijn dochter homoseksueel, transseksueel of weet ik veel wat blijkt te zijn, nou so what? Dan hoop ik dat ik haar kan steunen, want ze zal al buitenbeentje genoeg zijn in de maatschappij. Voor mij als ouder maakt het niets, maar dan ook helemaal niets uit." Een ander wrijft de ouderlijke verantwoordelijkheid er stevig in: "Als iedereen zo reageert zoals jij -- haar eigen moeder -- dan heeft je dochter inderdaad geen leven."
Het werk van de SLOW is belangrijk, omdat de reactie van de ouders wezenlijk bijdraagt aan de toekomst van het kind. Een eerste afwijzing kan lang doorwerken. Seksuologe Sanderijn van der Doef: "De grootste zorg van jongeren die ontdekken dat ze homoseksuele gevoelens hebben, is inderdaad de reactie van hun ouders. Die is heel bepalend. In mijn werk heb ik veel met homo's en lesbo's te maken, die allemaal erg gelukkig zijn geworden, dankzij begripvolle ouders."
Gelukkig weten ook de jongeren zelf steeds vaker waar ze terecht kunnen voor ze de confrontatie met hun ouders aandurven. Bij het Gay & Lesbian Switchboard bijvoorbeeld (http://www.switchboard.nl). Daar kunnen ze anoniem bellen met mensen die zelf homoseksueel zijn en het moeilijke traject al achter de rug hebben. Maar ook ouders zijn er welkom. Een medewerker: "Het zijn eigenlijk nooit vaders die bellen, maar moeders. Die moeders maken zich zorgen over het geluk van hun kind. Ze willen weten hoe ze hun kind het beste kunnen helpen. Het kan heel geruststellend en verhelderend zijn om allerlei vragen te kunnen stellen aan iemand die zelf homoseksueel is. Om te ontdekken dat je als homoseksueel ook gelukkig kunt zijn."
