9 juli 2012 door Justine Pardoen

Kinderen willen gehoord en gezien worden

Het Ministerie voor Jeugd en Gezin liet kinderen ondervragen over hun ouders. Het onderzoek werd afgelopen weekend gepresenteerd.

"Praat met ons over de dingen die wij belangrijk vinden"

Het is altijd leuk om te zien hoeveel eigen ideeën kinderen hebben, als je daarnaar vraagt. Ze kunnen haarscherpe analyses geven over het functioneren van hun eigen ouders, en ze hebben heel fantasievolle gedachten over hun eigen toekomst.

"Ik ga eerst een tijdje werken als archeoloog, en daarna gebruik ik mijn geld en mijn kennis om een archeologisch pretpark op te richten" (jongen, 9 jaar). Een jongen van 15 oriënteerde zich op een baan als lasser onder water, wat hij wilde combineren met zingen.

Rolpatronen

Als het gaat om de taakverdeling tussen partners en de verdeling van zorg en werk, zijn kinderen een stuk minder fantasievol. Ze lijken dan vooral het voorbeeld te willen volgen van hun eigen ouders.

Zo willen kinderen waarvan de ouders zorg en werk eerlijk delen, dat later zelf ook. En kinderen die opgroeien in een gezin met een traditionele rolverdeling (vader kostwinner en moeder veel thuis), doen dat later ook zo. Meisjes hebben wel vaker dan jongens de behoefte om later de zorgtaken eerlijk te verdelen. Jongens zitten nog veel meer met de traditionele rolverdeling in hun hoofd.

Ruziënde ouders zijn het ergste

Eén ding willen kinderen wel anders doen dan hun ouders: ze nemen zich voor om later nooit ruzie te maken met hun – toekomstige – partner waar de kinderen bij zijn.

Er is grote eensgezindheid over het feit dat er weinig meer ontregelend is dan ruziënde ouders. Als dat veel voorkomt, zijn kinderen op den duur beter af bij een echtscheiding, vinden ze zelf. Maar voordat het zover komt, moeten ouders meer hun best doen om bij elkaar te blijven, vinden de kinderen.

Alle kinderen zijn wel eens bang dat hun ouders uit elkaar gaan, zelfs in gezinnen waar de verstandhouding tussen vader en moeder gewoon goed is. maar ook die kinderen hebben regelmatig geruststelling nodig van hun ouders, waarschijnlijk meer dan hun ouders zelf beseffen. Het kan dan ook geen kwaad als ouders wat vaker tegen elkaar zeggen, of laten blijken, dat ze van elkaar houden. Juist waar de kinderen bij zijn.

Eén meisje vertelde tijdens de bijeenkomst dat haar ouders haar beloofd hadden om nooit te zullen scheiden. De blijdschap die met die mededeling gepaard ging, was heel ontroerend.

Tijd en aandacht zijn belangrijker dan geld en spullen

Er zitten veel leuke dingen in het onderzoek. Om te beginnen is het fijn dat het beeld ontstaat dat ouders in Nederland het gewoon goed doen. Kinderen voelen zich prettig en voelen zich door hun ouders gesteund, ook in de puberteit. De relatie wordt dan wel anders: pubers willen meer zelf kunnen bepalen, hoewel maar weinig kinderen aangaven dat ze door hun ouders met rust gelaten wilden worden.

De aandacht van ouders is heel belangrijk. Tijd hebben voor de kinderen, samen dingen doen (spelletjes worden zeer gewaardeerd!), en praten over de dingen die kinderen zelf belangrijk vinden, vinden kinderen het allerbelangrijkste.

Of hun ouders hen verwennen, meer zakgeld geven, een mooie auto hebben of er leuk uitzien, vinden kinderen véél minder belangrijk.

Grenzen stellen voelt goed

We doen het dus helemaal zo gek nog niet, als ouders. Wel wordt uit het onderzoek duidelijk dat kinderen het belangrijk vinden dat hun ouders duidelijke regels en grenzen aangeven. Kinderen blijken het niet prettig te vinden om veel vrijheid te hebben. Het voelt alsof hun ouders geen aandacht voor hen hebben.

Maar kinderen vinden het ook belangrijk dat die regels niet zomaar uit de lucht komen vallen. Het is fijn als ze begrijpen waaróm die regels er zijn, en welke keuzes er gemaakt worden. Kinderen willen niet zelf hoeven te beslissen over de regels, maar ze willen wel meepraten.

Kinderen willen gehoord worden

Ook interessant: als een kind een regel overtreedt, wil hij daarover gehoord worden. Hij wil zijn eigen gedrag kunnen uitleggen, want vaak is daar een goede reden voor. Ze geven dus aan in alle opzichten gehoord en gezien te willen worden, zonder dat ze iets willen veranderen aan de gezagsrelatie tussen hun ouders en henzelf.

Kinderen blijken het gelukkigst te zijn in de volgende omstandigheden:

  • in gezinnen waar heldere, relevante regels zijn, waarnaar ook werkelijk geleefd wordt;
  • in gezinnen waar ouders tijd hebben voor hun kinderen;
  • in gezinnen waar iedereen naar elkaar luistert;
  • in gezinnen waar ouders rekening houden met de beweegredenen en interesses van hun kinderen.

Meer praten over seks

Een ander interessant thema dat in het onderzoek naar voren kwam, was seksualiteit. Kinderen willen dat school meer aandacht besteedt aan seksualiteit.

Blijkbaar merken veel kinderen dat hun eigen ouders het moeilijk vinden om over seks te praten, want veel kinderen zeiden dat ze vragen over seks liever niet aan hun eigen ouders stellen.

Dezelfde ongemakkelijkheid verwachten ze blijkbaar van hun docenten op school. Daarom stellen ze voor dat er aparte lessen komen, die dan gegeven moeten worden door iemand van buiten.

Blijkbaar voelen kinderen haarfijn aan dat de volwassenen in hun eigen omgeving vaak moeite hebben met praten over seks. Kinderen hebben daar last van en kunnen dat zelf niet oplossen, terwijl ze wel meer zouden willen praten hierover. Nu zoeken ze van alles op via internet, maar dat is natuurlijk ook niet alles...

Het volledige onderzoek

Er werden vragen gesteld op vier gebieden:

  • de opvoeding die kinderen krijgen van hun ouders - zijn kinderen tevreden? Waar maken ze ruzie over met hun ouders?;
  • de taakverdeling tussen zorg en werk - wat doen vaders anders dan moeders?;
  • echtscheiding en stiefgezinnen - hoe wordt dat ervaren?;
  • de rol van andere volwassen - wat doen al die anderen in de omgeving van het kind?

Zie verder:

Lees ook: