15 september 2014

Label-campagne à la Scientology

De campagne 'Gun kinderen hun eigen label' haalt de oude antipsychiatrie weer van stal. Met averechts effect.

Nét voor de start van de Stigma Tour, die een jaar door het land gaat trekken om het imago van mensen met een psychiatrische diagnose te verbeteren, lanceerde kindercoach Liesbeth Hop een eigen campagne onder de vlag van de Nederlandse Akademie voor Mens en Maatschappij "om het strooien met labels" tegen te gaan. Waarbij onder andere gedoeld wordt op stoornissen als ADHD en autisme. Onder het motto 'Gun kinderen hun eigen label'. Waarbij we moeten denken aan labels als 'atleet' en 'uitvinder'.

Volgens Hops campagne-website krijgen kinderen te snel een psychiatrische diagnose, en zouden we beter kunnen kijken naar de eigenheid van ieder kind en ons afvragen wat het kind nodig heeft "om te kunnen participeren in onze maatschappij".

Het bijbehorende campagnefilmpje is een Nederlandse versie van het filmpje dat in 2012 gemaakt werd door de CCHR, een organisatie die zichzelf The mental health watchdog noemt, en die - geheel in de traditie van de aloude antipsychiatrie - ontkent dat er psychiatrische ziektes bestaan. De CCHR werd in 1969 opgericht door de Scientology Church, en denkt dat psychiaters de oorzaak zijn van zowat al het leed op aarde.

Iedereen schuldig

Hop annex de Nederlandse Akademie voor Mens en Maatschappij beschuldigt echter niet alleen de psychiatrie van overdadige diagnoses. Als oorzaken van het 'te snel labelen' van kinderen noemt ze:

  • competentiegericht onderwijs;
  • veeleisende en onzekere opvoedstijlen;
  • minder tolerantie voor afwijkingen van de norm;
  • altijd aanwezige en prikkelende (sociale) media;
  • een dominante biomedische wetenschap die verschillen tussen mensen als afwijkingen van één of andere norm beschouwt;
  • een actieve farmaceutische industrie;
  • een terugtredende overheid die inzet op 'ontzorging' en zwaar bezuinigt op jeugdzorg.

Zo te zien worden we dus allemáál beschuldigd van het stellen van ggz-diagnoses bij kinderen. Omdat 'we' enerzijds te veel eisen stellen, en anderzijds te gemakzuchtig zijn. Of omdat 'we' geld willen verdienen aan kinderen, of juist minder geld in hen willen investeren. Daarom roept de campagne op tot "een nieuwe en kritische blik naar onszelf als opvoeders, hulpverleners en beleidmakers", meer inspraak van kinderen zelf, en minder diagnoses (of 'labels' in de taal van de campagne).

Ouders voelen zich geschoffeerd

Ouders van kinderen met een psychiatrische diagnose voelen zich enorm geschoffeerd door deze actie. Ze willen best geloven dat mevrouw Hop het goed bedoelt, maar ze voelen zich beschuldigd en in de steek gelaten. Zij zijn het die zich elke dag enorme inspanningen getroosten om hun zorgenkinderen groot te brengen. Vaak zijn ze daarbij hun werk of zelfs hun partner kwijtgeraakt. Een zorgenkind vraagt enorm veel van ouders.

Het ergste is eigenlijk dat de campagne het wil opnemen voor kinderen, maar dat het effect ook omgekeerd kan zijn. Juist voor de groep kinderen met een ggz-diagnose. Of, zoals een moeder ons toevertrouwde: "Mijn zoon wordt verpletterd onder deze campagne. Zijn diagnose wordt nu nóg meer een stigma, alsof hij slachtoffer is van onze etikettenplakkerij. Alsof mijn strijd om voor hem een passende plek in deze samenleving te vinden, totaal overdreven is. En dat hij beter af zou zijn geweest zonder diagnose. Ik word hier zo moedeloos van..."

Lees verder: de opinie van Angelique Bergsma, moeder van twee zorgenkinderen, die de label-campagne ondoordacht en schadelijk vindt.