2 juni 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Al twee maanden woedt een felle discussie op Ouders Online over het nut en de noodzaak van kinderbijslag. Het begon allemaal met een nogal onschuldige vraag van Ina: "Wij hebben drie zoons en al heel lang is het zo dat het bedrag van de kinderbijslag net genoeg was om van 'rood' weer 'blauw' te komen staan. Tegenwoordig probeer ik het opzij te leggen voor het kopen van kinderkleding. Wat doen jullie met de kinderbijslag?"
En ja hoor, de een na de ander legt uit waarom de kinderbijslag onontbeerlijk is. Voor een kleine vakantie. Voor de (tweedehands!) kinderkleding of voor de sportclub. Net genoeg voor de ziektekostenverzekering van het kind, of gewoon voor de boodschappen. Een chronisch zieke moeder die zelf niet kan werken, vertelt dat ze het hard nodig heeft om niet onder bijstandsniveau te zakken.
Maar er zijn natuurlijk ook gezinnen met een of twee flinke inkomens. Daar kijken ze niet echt op van een beetje kinderbijslag. Wat doen zij ermee?
Cécile zet het op een spaarrekening van de kinderen. Britt geeft het aan een goed doel. Aarnoud heeft het niet nodig: "De kinderbijslag mag omhoog voor mensen die na het krijgen van kinderen in een financieel slechte positie gekomen zijn. En direct afschaffen voor gezinnen als het mijne." Veel goedverdieners op het Forum pleiten voor een inkomensafhankelijke kinderbijslag, hoewel ze zich ervan bewust zijn dat de uitvoering daarvan wel eens duurder kan zijn dan de huidige regeling.
Aarnoud is niet de enige die de kinderbijslag wel wil gebruiken voor nivelleringsdoeleinden: eerlijk delen heet dat dan. Ook uitschieters in gezinssgrootte kun je ermee voorkomen. Aarnoud: "Als je voor vijf kinderen kiest, prima. Dat overkomt je niet tegenwoordig, maar het is een bewuste keuze. Dan moet je daar ook maar de financiële gevolgen van nemen. Voor het eerste kind mag de toelage omhoog, maar die voor het zoveelste kind kan omlaag."
Maar dan slaat de vlam in de pan. Lisanne: "Al die nivellerende maatregelen demotiveren mij enorm. Wij hebben hard gestudeerd en verdienen allebei ruim boven modaal. We werken keihard voor onze centen. Nu moeten jullie mij eens vertellen waarom wij minder of geen recht hebben op kinderbijslag!" Esther valt haar bij: "Een kind kost veel geld, of je nu wel of niet een hoog inkomen hebt. Als je niet genoeg inkomen hebt om een kind te betalen, dan helpt honderd gulden in de maand extra ook niet: daar kun je net de luiers van betalen."
Een kind kost zelfs meer naarmate je meer verdient, blijkt uit onderzoek. Het CBS geeft de kosten dan ook weer in percentages van het inkomen: één kind kost gemiddeld 17 procent van het inkomen, twee kinderen kosten 25 procent en drie kinderen 32 procent. Dit zou een argument kunnen zijn om juist te pleiten voor een verhoging van de kinderbijslag voor de hogere inkomens, maar zover gaat nog niemand.
Er onstaat wrevel. Over het gemak waarmee men zich het recht op kinderbijslag toeëigent. Over een gebrek aan inzicht in de financiële noden van de weinigverdieners. Kinderbijslag is er toch niet voor niets? Ingrid: "Ik zie het als een manier om een klein beetje het financiële verschil weg te werken tussen gezinnen met en zonder kinderen." Zie het als een investering in de maatschappij van de toekomst. Christine: "Is die het investeren niet waard?"
Na de invoering van de kinderbijslag eind jaren veertig, hebben zelfstandige ondernemers nog heel lang moeten wachten totdat ook zij ervoor in aanmerking kwamen. Nu is het er voor iedereen. Het ontvangen van kinderbijslag is een recht, maar natuurlijk geen plicht. Christine: "Als je meent dat je het niet nodig hebt, vraag het dan niet aan."
[De pagina's die hier genoemd werden, zijn inmiddels verouderd of niet meer beschikbaar]
