12 februari 2020
Natuurlijk zie je graag dat je kind een aantal vriendjes heeft waarmee die lekker kan spelen en niet moederziel alleen in een hoekje zit. Toch komt het voor dat sommige kinderen niet zo goed zijn in vriendjes maken of misschien gewoon liever alleen spelen. Hier het antwoord op de vraag: mijn kind heeft weinig vrienden, hoe kan ik helpen?
Verwacht niet dat je kind van 2 of 3 jaar oud al hordes vriendjes heeft of heel goed samen met andere kinderen kan spelen. Kinderen van die leeftijd spelen meestal naast elkaar, nog niet met elkaar. Echte vriendschappen ontstaan ook nog niet zo, al weet je kleintje maar al te goed wie hij/zij leuk vindt en vooral: wie niet.
Vanaf 4 jaar, als kinderen dus naar de basisschool gaan, ontstaan er vluchtige vriendschappen. Deze zijn niet heel intens en het kan goed zijn dat je kind de ene week heel veel met het ene kind optrekt en de andere week met een compleet ander kind. Hier is niemand heel rouwig om hoor, want op die leeftijd word je gewoon snel ingewisseld. Vooral als er een ruzie ontstaat is de liefde snel over. Gelukkig kan deze na een tijdje gewoon weer opbloeien en is Henkie weer het beste vriendje van je kind.
Kinderen vanaf 4 jaar tot 7 jaar zoeken geen vriendjes die goed naar ze kunnen luisteren of hen uitdagen, ze zoeken vriendjes die precies hetzelfde leuk vinden als zijzelf. Hun beste vriendjes zijn de kindjes die het ook leuk vinden om de hele dag te tekenen, met lego te spelen of te racen met autootjes. Het gaat niet per se om hun sprankelende karakter.
Vanaf welke leeftijd gaan kinderen echt vriendjes maken? Echte vriendschappen ontstaan meestal vanaf de 8 jaar oud. Kinderen gaan elkaar dan opzoeken omdat ze elkaar aardig vinden. Er zullen dan ook de eerste ‘hartsvriendinnen’ en ‘bloedbroeders’ tevoorschijn komen. Vanaf 10-11 jaar krijgen vriendschappen echt een diepere betekenis en gaat het verder dan samen spelen, maar wordt er verdriet gedeeld en geheimpjes vertelt. Bij jongens wordt het vooral competitief en wordt er uitgemaakt wie het voor het zeggen heeft.
Mijn kind heeft weinig vrienden, deze observatie maken ouders vaak vanaf het moment dat kinderen naar de basisschool gaan. Dus in groep 1, het kind is dan 4 jaar. Kinderen gaan dan meer met elkaar spelen (in plaats van naast elkaar) en er ontstaan speelafspraakjes. Maar als jouw kind steevast alleen thuis zit te spelen zonder speelafspraak, kun je jezelf misschien zorgen maken.
Wij volwassenen weten hoe waardevol vriendschappen zijn en wij zijn er soms meer mee bezig dan ons kind van 4 jaar. Kinderen van deze leeftijd hebben nog niet die enorme behoefte om vriendjes te maken. Sterker nog: er zijn genoeg kinderen die liever alleen spelen. Dat is totaal niet abnormaal, zeker niet op die leeftijd. Dus zolang je kind vrolijk is en niet jaloers naar andere spelende kindjes kijkt, is er eigenlijk niets aan de hand.
Als je kind 6 of 7 jaar is en nog steeds geen vriendjes heeft, is er misschien wel een reden om actie te ondernemen. Heb je het vermoeden dat je kind wel graag vriendjes zou willen hebben, probeer dit dan eerst bij je kind te achterhalen. Simpelweg door het te vragen: ‘Ik zie dat je vaak alleen speelt, zou je ook eens met andere kindjes willen spelen?’ Of: ‘Is er een kindje bij je op school waarmee je graag zou willen spelen?’ Mocht je kind graag vriendjes willen, dan kun je de tips verderop in dit artikel lezen en opvolgen.
‘Mijn kind heeft weinig vrienden.’ Oké, maar is dat misschien niet juist de bedoeling? Zoals eerder aangegeven hoeft niet elke kind omringt te zijn met vrienden. Sommige kinderen spelen graag alleen en andere kinderen vinden 1 of 2 vriendjes wel genoeg. Soms zitten deze vriendjes niet eens bij ze op school, maar kennen ze die van sport of een andere hobby.
Anouk Bink, zelfvertrouwencoach: ‘Ik denk dat het vooral belangrijk is dat ouders goed naar hun kind kijken. Heeft het er zelf last van dat hij/zij weinig vriendjes heeft? Er zijn namelijk kinderen die het met een of twee vriendjes of alleen spelen heel erg fijn vinden. Maak er vooral geen probleem van als het voor het kind geen probleem is.’
Soms is het zogenaamde ‘sociale isolement’ waarin jij denkt dat je kind zit, een bewuste keuze. Vergeet trouwens niet dat het andersom ook kan werken: sommige kinderen zijn heel populair op school, maar hebben eigenlijk geen echte vriendschappen. Al het contact is heel losjes. Als ze een keer hun hart willen uitstorten kunnen ze niemand bedenken waar ze zichzelf echt veilig bij voelen. Laat je dus niet misleiden door uiterlijk vertoon.
Merk je dat je kind het zelf wel lastig vindt dat hij weinig vrienden heeft en piekert hij hier regelmatig over? Kijk dan of je samen kan ontdekken welke gedachtes je kind hierover heeft en hoe hij die kan veranderen in positieve gedachten. Een fijn werkboek dat je met je kind kunt gebruiken is dit werkboek met oefeningen voor kinderen die veel piekeren. Alle oefeningen zijn gemaakt voor kinderen in de basisschoolleeftijd en helpen hen enorm.
Heeft je kind onvrijwillig weinig vrienden, dan zijn er wat dingen die je als ouder kunt doen. Als eerst is het belangrijk dat je achterhaalt wat de mogelijke oorzaak is. Anouk Bink: ‘Als je merkt dat jouw kind er moeite mee heeft en liever meer vriendjes en vriendinnetjes heeft dan kan het helpen om het er samen over te hebben. Wat houdt je kind tegen? Wat vindt hij of zij moeilijk? Bij kinderen die het moeilijk vinden om vriendjes te maken, kunnen er diverse oorzaken een rol spelen:
Bekijk goed welke van deze oorzaken bij jouw kind van toepassing is zodat je je kind hier oplossingen voor laat bedenken. Het is vooral heel belangrijk om veel te oefenen met sociale interactie. Als je kind onzeker/verlegen of sociaal onhandig blijft dan kan het helpen om een training gericht op zelfvertrouwen/weerbaarheid/sociale vaardigheden in de buurt te zoeken.’
Kijk ook goed naar het karakter van je kind. Sommige kinderen hebben moeite met vriendjes maken omdat ze verlegen of onzeker zijn. Maar het kan ook zijn dat je kind té aanwezig en bazig is. Als dat laatste het geval is, bespreek dit dan met je kind, leer je kind doseren en in te zien dat andere kinderen het niet leuk vinden als iemand te bazig is.
Heeft je kind weinig vriendjes, dan onderstaand wat tips die misschien kunnen helpen. Onthoud wel: hoe graag je het ook zou willen, jij kunt geen vriendjes voor je kind maken. Dat moet hij/zij toch echt zelf doen en daarvoor moet je jouw kind de ruimte geven. Ga niet pushen, maar ondersteun! Onderstaande tips gelden vooral voor kinderen op de basisschool:
Vaak hoor je: Mijn kind heeft weinig vrienden door onzekerheid. Is dat bij jouw kind ook het geval? Lees dan hier hoe je het zelfvertrouwen van je kind kunt vergroten.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Anouk Bink van BINK coaching.
