12 juli 2000 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
De zoon van Tryntsje is al negentien. Eigenlijk geen kind meer. Toch legt Tryntsje haar probleem met hem voor op het Forum van Ouders Online: "Mijn zoon heeft alles aan de kant gezet voor een meisje. Hij is volledig afhankelijk van haar. Hij wacht rustig een hele avond op haar telefoontje en laat zijn vrienden links liggen. Hij leeft op deze telefoontjes en de momenten dat hij haar even kan zien."
Tryntsje ziet haar zoon lijden. Ze denkt dat het nooit wat kan worden tussen die twee, al legt ze niet uit waarom. Ze zou haar zoon al het leed zo graag besparen: "Wij als ouders vinden het verdrietig dat onze zoon niet meer echt geniet van het jong-zijn."
Wat bezielt zo'n jongen? "Die jongen is overtuigd verliefd; daar mag je nooit aan twijfelen!", reageert Lady op het Forum. Tonny toont een beetje begrip: "Het is bijzonder frustrerend dat verliefde mensen zo onbereikbaar kunnen zijn." Haar eigen kinderen zijn ook al groot en inmiddels weet ze: "Iemand van negentien kun je de wet en de weg niet meer voorschrijven. Vindt je zoon dit ook lijden, of geniet hij ervan?" Ze wenst Tryntsje veel geduld en tact in deze situatie.
Joanna Sandberg ziet als gezinstherapeut in een adolescentenkliniek van een academisch ziekenhuis, dagelijks veel pubers. Sandberg: "Puberverliefdheid is vaak heel intens. Zeker de eerste verliefdheid is vaak zo'n emotioneel ingrijpende belevenis, dat je die de rest van je leven niet meer vergeet. Het lijden, smachten en wachten kan inderdaad ook een vorm van genieten zijn. Dagdromen en fantaseren over de geliefde, gedichten schrijven. Zulke gevoelens moet je serieus nemen, de ruimte en de tijd geven. Ouders moeten zich daar zo min mogelijk mee bemoeien. Zeker bij een jongen van negentien. Als hij wil praten, komt hij wel. Maar vaak willen kinderen, ook als ze volwassen zijn, juist niet met hun ouders over intense gevoelens praten."
Waarom heeft een ouder de behoefte om invloed uit te oefenen op de verliefdheid van een kind? Sandberg: "Het gedrag van iemand die verliefd is, roept wel vaker een negatieve reactie op. Vrienden, vriendinnen en familie zijn soms jaloers, gegêneerd of ze voelen zich buitengesloten. Voor sommige ouders is de verliefdheid van hun eigen kind echt ondraaglijk. Verliefde zonen kunnen dat vooral oproepen bij hun moeder en verliefde dochters bij hun vader. Vooral als het de eerste keer is dat een ouder dat meemaakt. Het is zo mooi verwoord door Annie M.G. Schmidt in 'Op een mooie Pinksterdag', het bekende lied over die vader die alles was voor zijn kleine dochtertje. Totdat hij beseft dat ze nu groot is, haar eigen gevoelens heeft en dat ze haar pappie niet meer ziet als de mengeling tussen "onze lieve Heer en Sinterklaas". Ze kan zwanger raken en als dat gebeurt, is dat van een andere man."
Sandberg denkt dat er ook nog iets anders een rol kan spelen: "Ouders die zelf een uitgeblust huwelijk hebben, kunnen een verliefde zoon of dochter soms slecht om zich heen verdragen. Dat kan te confronterend zijn, waardoor ze het met alle macht gaan ontkennen of bevechten."
"Maar soms is een moeder gewoon zo met het welbevinden van haar zoon bezig, dat ze het niet kan verdragen om hem te zien lijden. Toch zal ze dan moeten aanvaarden dat ze haar kind daar niet voor kan behoeden."
Op het Forum krijgt Tryntsje ook het advies om het allemaal toch vooral op zijn beloop te laten. Diana: "Probeer je zoon zijn eigen fouten te laten maken en kijk toe vanaf de zijlijn." Zelf werd Diana ook ooit verliefd op met zo'n jongen van wie iedereen vond dat het nooit wat zou kunnen worden. De ouders van die jongen hebben hun zoon toen voor het blok gezet: 'zij hier weg of anders ben je niet welkom'. Nou, dat hebben ze geweten. Diana: "Het gekke is dit soort tegenwerking veelal de tegengestelde reactie teweeg brengt. Hij heeft wat spullen gepakt en is bij mijn ouders komen wonen. We zijn gaan samenwonen, en nu zijn we bijna achttien jaar getrouwd. Al die jaren heeft mijn man zijn familie niet gezien. Waar is dit allemaal voor nodig geweest?"
Sandberg heeft een troost voor ouders: "Verliefdheid gaat altijd over. Soms gaat het over in liefde en soms blijft er helemaal niets over. Maar als het uiteindelijk niets wordt, zeg dan niet 'zie je wel, ik had toch gelijk'. Want daar gaat het niet om. Het gaat erom dat je kind er zelf iets van leert en dat kan alleen als hij daar de ruimte voor krijgt."
