30 januari 2010 door Elisabeth Bootsma
Per 1 januari zijn de regels voor gastouderopvang drastisch veranderd. Dat heeft in veel gezinnen grote gevolgen gehad, zoals bij Elisabeth Bootsma.
Op 1 januari hebben we afscheid moeten nemen van gastmoeder Ineke, die al jaren op onze kinderen paste. We hadden een band met elkaar opgebouwd en vertrouwden onze kinderen blind aan haar zorgen toe.
De kinderen zijn verdrietig dat Ineke weggaat. Ineke is ook verdrietig. Ze is 56 jaar en verdient haar brood als gastouder. Omdat ze als gastouder maximaal drie dagen per week mag werken bij hetzelfde gezin, heeft ze sinds jaar en dag twee gezinnen. Naast onze drie oudste jongens vangt ze elders – op andere dagen – drie meisjes op. Zo heeft ze een volledige werkweek en een volledig inkomen.
Maar staatssecretaris Sharon Dijksma wil vermeende fraude in de gastouderopvang aanpakken en de 'opa en oma gastopvang' uitbannen. Daartoe heeft ze nieuwe regels uitgevaardigd die Ineke verbieden voor twee gezinnen te werken en van Ineke eisen dat ze in één jaar een diploma haalt. Ineke is geen oma maar een ervaren gastouder en wij werken op de uren dat zij oppast.
Toch wordt Ineke gedwongen tot drastische arbeidstijdverkorting. Ze mocht immers al niet meer dan drie dagen bij één gezin werken; de nieuwe regels verbieden haar om op meer dan één adres kinderen op te vangen. De GGD bepaalt of je eigen huis wel geschikt is om je kinderen op te vangen. Maar de GGD heeft niet voldoende capaciteit om alle plaatsen waar gastouders werken, te controleren. Daarom besloot Sharon Dijksma pragmatisch dat per gastouder maar één plek gecontroleerd kan worden.
Ineke moet op haar 56e haar deskundigheid aantonen om als gastouder te kunnen werken met een diploma op MBO-niveau, anders moeten de ouders alle toeslagen die ze ontvangen hebben terugbetalen aan de belastingdienst. Dat legt een enorme druk op haar schouders en betekent een zeker financieel risico voor de ouders. Veel gastouders stoppen dan ook.
Ineke heeft besloten om het gevraagde diploma te gaan halen. Maar deze investering te gelde maken, wordt wel weer beperkt door Sharon Dijksma want bij één gezin kan ze niet meer dan drie dagen werken.
Dat heeft te maken met de regeling 'dienstverlening aan huis'. Je hoeft geen loonheffingen te betalen voor iemand die huishoudelijke taken verricht, maximaal drie dagen in de week. Werkt iemand meer dan drie dagen per week, dan moet je belasting en premies gaan betalen, waardoor de oppas zo'n 30% duurder wordt (zonder dat de oppas daar beter van wordt).
Ineke heeft ons dus met tranen in de ogen laten weten dat we snel op zoek moesten naar een andere gastouder. Zij heeft moeten kiezen, en koos voor het gezin met de meeste uren werk. Ze heeft het moeilijk met haar keuze en heeft het gevoel dat ze onze kinderen in de steek laat.
Het gastouderbureau laat ons weten dat het erg moeilijk gaat worden om een nieuwe gastouder te vinden. De kwaliteit wordt er ook niet beter op, want er werd al gezegd dat onze kansen op een nieuwe gastouder aanzienlijk zouden stijgen als de kinderen geen sport en andere activiteiten doen na school. Gewoon thuisblijven en niets doen dus.
Mijn kinderen genoten van de spreekwoordelijke theepot na school thuis met hun vertrouwde gastmoeder. Dit ideaalplaatje wordt door Sharon Dijksma onbedoeld om zeep geholpen. Ze wil fraude aanpakken en de informele 'opa en oma opvang' terug in het grijze (en zwarte) circuit dwingen.
Maar dat is helemaal niet van toepassing op ons. Wij zijn gewoon hardwerkende ouders voor wie de warme en individuele opvang thuis van de kinderen een uitkomst was. Sharon Dijksma schiet met een kanon op een mug en... in haar eigen voet. Ze heeft geen idee wat ze aanricht met deze verkapte bezuiniging. Wie vangt al deze kinderen na 1 januari op?
Ik ben enorm teleurgesteld in Sharon Dijksma. Zij is het die onze kinderen in de steek laat. Niet Ineke, onze gastmoeder.
