1 maart 2021

Pubers aan het lachgas: wat zijn de effecten en risico’s?

Lachgas is een snel opkomende drug. Een onderwerp om toe te voegen aan je ‘met-mijn-puber-over-praten-lijst’. Een slimme zet, want de afgelopen jaren neemt het gebruik van lachgas snel toe en vooral onder jongeren tussen de 15 en 25 jaar. Maar wat zijn de effecten van lachgas? En hoe gevaarlijk is het? Wij vertellen je er meer over.

Wat is lachgas?

Lachgas is bekend uit het ziekenhuis, de ambulance en de tandartsstoel: medisch personeel gebruikt het bij patiënten als narcosemiddel of als kortdurende pijnstiller. Het zou kunnen dat je lachgas als pijnbestrijding hebt gekregen, tijdens je bevalling. We hebben het hier over medisch lachgas, waarbij lachgas is gemengd met zuurstof. Je vindt lachgas ook als drijfgas in slagroomspuiten. Voor deze slagroomspuiten is het te koop in zilverkleurige patronen, maar ook in grote lachgas-tanks. Momenteel valt lachgas in ballonnen nog onder de Warenwet, maar er wordt gewerkt aan een wet om recreatief gebruik te verbieden. En dat is niet voor niets...

Wat is het effect van lachgas?

Lachgas wordt in een ballon gespoten en dan geïnhaleerd. Hierdoor krijgen de hersenen tijdelijk zuurstoftekort, wat zorgt voor een korte sterke roes. Het lijkt een beetje op dronken zijn. Het kan zijn dat de gebruiker duizelig wordt, niet meer op de benen kan staan, moet lachen en/of licht in het hoofd wordt. Ook lijkt het alsof alles wat iemand hoort of ziet anders binnenkomt, vaak een stukje langzamer, geluiden en beelden komen dus vertraagd binnen. Ook de tijd gaat veel langzamer. Een lachgas-roes duurt vaak maar een minuut, maar kan aanvoelen als veel langer. Sommige pubers die lachgas gebruiken, gaan hallucineren: ze zien en/of horen dingen die er ziet zijn. Er zit ook nog verschil in de hoeveelheid lachgas die er wordt gebruikt. Soms gebruiken jongeren twee lachgaspatronen in één ballon waardoor de effecten ook twee keer zo sterk zijn. En op lachgasfeestjes is het niet ongebruikelijk om de ene na de andere lachgasballon te gebruiken, waardoor de hersenen dus vaak achter elkaar zuurstoftekort krijgen en de lachgasroes steeds heftiger kan worden.

Lichamelijke effecten lachgas

Sommige lichamelijke effecten van lachgas kunnen als prettig aanvoelen, maar er zijn ook minder prettige effecten.

Opvoeding en gedrag

Pubers en uitgaan: over grenzen, verleidingen en feesten

• Slappe armen en benen

• Versnelde ademhaling

• Duizelig

• Hoofdpijn

• Verward

• Misselijk

• Tintelingen in het lichaam

Psychische effecten lachgas

Ook mentaal liggen de effecten ver uit elkaar, van een prettige roes tot een 'bad trip'.

• Roes

• Kort fijn gevoel

• Lachbuien

• Hallucinaties

• Angst- of andere nare gevoelens komen naar boven

Lachgas: zonder risico of toch gevaarlijk?

Sinds 2016 valt lachgas niet meer onder de Geneesmiddelenwet. Hierdoor kun je het in het uitgaansleven ‘gewoon’ kopen en is dat dus niet illegaal. Lachgas wordt soms gewoon aan de bar verkocht, en er bestaan zelfs speciale lachgas-cafés. Ook op festivals vind je steeds vaker een lachgasbar. Hierdoor lijkt de drug vrij onschuldig, maar er zitten zeker wel risico’s aan deze opkomende drugs.

Effecten & risico’s lachgas - korte en lange termijn

Zoals bij iedere drug, zitten er ook gevaren aan het gebruik van lachgas. De korte termijn effecten kunnen heftig zijn maar ook op de lange termijn er heftige gevolgen zijn.

Korte termijn

• Lachgas combineren met veel alcohol is gevaarlijk. Ze dempen allebei de ademhaling, waardoor een zuurstoftekort kan ontstaan. Dit kan tot bewusteloosheid leiden.

• Gebruikt iemand meerdere ballonnen achter elkaar of spuiten ze meer lachgaspatronen in 1 ballon? Dit vergroot de kans op zuurstoftekort. Dit leidt tot misselijkheid, duizeligheid en hoofdpijn. Ook kun je hierdoor bewusteloos raken.

• Lachgas gebruiken kan voor tintelingen en een doof gevoel in je armen en benen zorgen. Dit kunnen tekenen zijn van neurotoxiciteit, een alarmsignaal van je lijf. Iemand die dit voelt moet direct stoppen, om verdere schade te voorkomen.

• Gebruikt iemand lachgas direct uit de slagroomspuit? Dan kunnen de longen, mond en lippen bevriezen. Dit veroorzaakt blijvende schade. Dit is dan ook echt levensgevaarlijk.

• Als ballonnen worden gevuld met een grote tank en iemand klemt deze tussen de benen, dan kan de tank aan de benen vriezen. Dit kan permanente littekens veroorzaken. 

Lange termijn

• Het puberbrein is nog in ontwikkeling en kwetsbaar voor de actieve stoffen in lachgas. De studies lopen nog, maar lachgas is waarschijnlijk slecht voor de ontwikkeling van de hersenen.

• Het kan geestelijk verslavend zijn: de gebruiker went aan de effecten en denkt dat hij het nodig heeft om zich goed te voelen. De lachgasroes kan een manier zijn om te ontspannen of even niet in de echte wereld te zijn.

• Bij verkouden lachgasgebruikers kan het trommelvlies springen. Dit kan tot ‘slechts’ heftige oorpijn leiden, maar ook tot blijvende gehoorschade.

• Gebruikt iemand lachgas? Dan kan hij een tekort aan vitamine B12 ontwikkelen. Dit leidt tot klachten als tintelingen, duizeligheid, een verdoofd gevoel in de armen en benen en pijnscheuten door het lijf, vooral in de vingers en voeten.

• Hoe meer en langer je lachgas gebruikt, hoe groter de kans op verslaving, aanhoudende klachten of schade. Zo zien neurologen in ziekenhuizen steeds meer jongeren met (blijvende) zenuwschade aan het ruggenmerg door lachgas. Sommige jongeren hebben een dwarslaesie door hun lachgasgebruik.

• Maanden- of jarenlang lachgasgebruik kan leiden tot onvruchtbaarheid en impotentie.

De toekomst van lachgas

Lachgas is nu nog legaal en een ballonnetje is voor een paar euro ‘gewoon’ te koop op feestjes. Maar hier zijn onder andere artsen het niet mee eens. Zij zien steeds meer jonge mensen met blijvende klachten door lachgasgebruik op hun afdelingen. Hun zorgen zijn bij de Tweede Kamer terecht gekomen. Hierdoor is een wetgeving in de maak die recreatief gebruik van lachgas moet verbieden. Door de grote toename van lachgasgebruik én de daarbij behorende risico's, besluiten steeds meer gemeenten niet te wachten op een landelijk verbod. Zo'n 90 gemeenten hebben inmiddels zelf al een (vorm van een) lachgasverbod ingevoerd.

In gesprek over lachgas

Hopelijk wordt lachgas binnenkort dus minder makkelijk verkrijgbaar. Maar ja: alles wat verboden is heeft een grote aantrekkingskracht op pubers. Daarom is het een goed idee om toch maar het gesprek met je zoon of dochter hierover aan te gaan tijdens het eten, aan de keukentafel of tijdens een autoritje. Probeer niet de belerende ouder te zijn, maar begin bijvoorbeeld eens met de vraag of je kind weet wat lachgas is en of hij/zij je er meer over kan vertellen. Wees de nieuwsgierige ouder en vraag of je puber kan vertellen of daar ook risico's bij komen kijken. Lees samen dit artikel of bekijk samen deze video's waarin ook uitgelegd wordt wat de effecten kunnen zijn: