3 mei 2021 door Bregje Jonkhart

Relatieproblemen: we hebben steeds ruzie

Ruzie… We kennen het allemaal. Je partner doet dingen anders dan jij (zou willen 😊). Hij houdt zich niet aan afspraken, zij ruimt haar rommel nooit op, hij luistert niet echt naar je als je iets vertelt…

Soms gaat het om kleinere irritaties. De ´gewone huis tuin en keuken irritaties’. En soms slaat de vlam echt in de pan. Dan is je brein waarschijnlijk ´geflipt´ en kom je terecht in één van de dansen van de chimpansee en schildpad, waarover ik schreef in mijn vorige blog.

Waarom maken we juist ruzie met degene waar we zoveel van houden? Dat heeft te maken met hoe ons brein werkt. Tijd dus voor een minilesje ´hoe werkt het brein in relaties´.

Het brein in relaties: dit is hoe het zit

Je brein bestaat uit 3 delen: het reptielenbrein, zoogdierenbrein en het nieuwe brein

Relatie

Een relatie-therapeut legt uit: zó geef je je grenzen aan (zonder je partner te kwetsen)

Ten eerste is er het reptielenbrein. Je instinct. Je lichaamsfuncties worden hier geregeld , zoals je ademhaling, hartslag, bewegingen en seksuele driften. Het regelt ook je instinctieve reacties. Dit brein is gericht op overleving en dus op gevaar. Als je je hand op een gloeiende plaat legt, trek je hem automatisch weer terug. Dat gaat vanzelf, daar komen geen gedachten aan te pas. Dat regelt je reptielenbrein.

Daarnaast hebben we een zoogdierenbrein. In dit brein zijn herinneringen opgeslagen. Vanaf het moment dat je geboren wordt, gaat het zoogdierenbrein als een malle aan de slag om alle informatie die binnenkomt heel snel te beoordelen: is de ervaring het positief of niet. Jouw brein plaatst de gebeurtenis vervolgens als een herinnering in een van die 2 ‘laatjes in je brein’. Dat is handig, want zo kan het later vergelijkbare situaties sneller beoordelen. Dat kost je brein minder energie.

Maar het nadeel is, dat iedere ruzie met je partner ook wordt opgeslagen als herinnering in het zoogdierenbrein. Dus bij een volgende kleine irritatie, komt die herinnering weer boven en reageer je steeds eerder geïrriteerd op de ander. Een ander nadeel is dat dit brein ervoor kan zorgen dat je een vriendelijk bedoelde opmerking van je partner interpreteert als ‘gevaarlijk’ omdat je brein iets denkt te herkennen uit een eerdere situatie met je partner of zelfsmet iemand anders, zoals je ouders. Je brein reageert overdreven op die situatie en creëert zo een self fulfilling prophecy. Want op het moment dat je geïrriteerd reageert op die vriendelijke opmerking van je partner, ontstaat er bij je partner waarschijnlijk ook irritatie. ‘Zie je wel’, denkt je brein dan.

Het reptielenbrein en zoogdierenbrein vormen samen het oude brein. Het oude brein is dus steeds bezig met de vraag: is het hier veilig? Als jij het gevoel hebt dat de verbinding met je partner weg is, ontbreekt het gevoel van veiligheid. Dan gaan de alarmbellen af en reageer je vanuit jouw instinctieve oude brein.

Het derde brein, het nieuwe brein, is het brein van de ´mensen-extraatjes´. Door dit brein onderscheiden wij ons van bijvoorbeeld een hond. Hiermee kunnen we onder andere talen leren, wetenschap bedrijven, piano spelen en blogs schrijven 😉.

Superleuk en interessant maar je hebt er zelf niet zoveel aan op het moment dat er een acute bedreiging is. Zoals een tijger voor je neus. Of, je partner (ehhh). Dan neemt je oude brein het over, want er dreigt gevaar!

In deze video leg ik met behulp van een handmodel uit wat er gebeurt als je brein ´flipt´.

Het brein zoekt impulsen

Als je je brein zijn gang laat gaan, is het geneigd meer te focussen op wat er niet goed is. Want dan gaat er een alarm af en MOET er iets. Dat creëert een negatieve cirkel. Want als jij in een ruzie flipt, is je partner ‘de vijand’ en zal je brein meer op zijn hoede zijn (you are sleeping with the enemy!). Je brein wordt steeds gestrester, creëert een steeds negatiever verhaal over je partner en heeft een steeds grotere kans om te flippen. Niet fijn.

Relatie tips: van ruzie naar een gezonde relatie

Tijd dus voor actie!Wat helpt om minder te flippen is dus actief aandacht geven aan wat je wél waardeert!

En dat kan je doen door je waardering te uiten. Het lost niet al je problemen op, maar het is wel effectief om verschillende redenen:

• Ten eerste komen waarderingen beter binnen. Je kritiek gaat bij je partner het ene oor in, het andere uit. Waardering wordt waarschijnlijk beter gehoord. Overigens; het niet horen van kritiek hoeft geen bewuste keuze te zijn, je partners oude brein zal waarschijnlijk een groot deel van je boodschap blokkeren uit zelfbescherming...
• Ten tweede is het een boost voor je partners zelfvertrouwen. Hij of zij zal zich meer gezien en geliefd voelen en dat is goed voor jullie relatie. Ook is de kans dat je partner meer van dit gaat laten zien van zichzelf groter.
• Tenslotte draagt je eigen focus op het positieve bij aan 'het verhaal dat je jezelf vertelt' over je relatie. Focussen op de positieve kanten van je relatie maakt veel verschil in hoe je je relatie beleeft én in de mate waarin je brein alert is op gevaar. Hoe positiever je brein is ingesteld, hoe meer het kan ontspannen...

Dus spreek af om de komende tijd elke dag een waardering op te noemen naar elkaar. En kijk na een maand hoe dat je beleving van de relatie heeft beïnvloed.

Tip: spreek om de beurt. Eerst uit de ene partner zijn of haar waardering. De ander luistert, ontvangt (dat valt nog niet altijd mee!) en bedankt. Ga er niet op in, geen uitleg geven, niet reageren. 'Gewoon' ontvangen. En dan draai je om.