12 mei 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Het zal je maar gebeuren: je brengt je kind naar een kinderdagverblijf dat goed bekend staat en wat blijkt? De leidster stottert! Wat nu? Je kind is nog volop bezig zijn moedertaal onder de knie te krijgen. Een stotterend voorbeeld, dat kan niet goed zijn. Zo zal toch elke ouder erover denken. Of niet?
Joke wendt zich tot het Forum van Ouders Online met een wanhopige vraag. Haar zuster stottert en is daarom afgewezen als leidster op een kinderdagverblijf. De directie vermoedde dat een stotterende leidster de spraakontwikkeling van de kinderen in de weg staat. En ook al zou dat niet zo zijn, de gedachte alleen al is vervelend. Een leidster met een spraakgebrek, daar gaan ouders zich maar zorgen over maken. In elk geval heb je als kinderdagverblijf wel iets uit te leggen als je zo iemand aanneemt. Dan maar niet.
Joke en haar zuster zijn boos natuurlijk, maar vooral ook verbaasd. Ze zijn gaan twijfelen aan hun eigen beoordelingsvermogen. Joke: "Mijn zus hapert regelmatig, maar blijft echt niet over elk woord hangen. En als ze zich op haar gemak voelt, is het veel minder. Wij zien geen enkel probleem. Zien we dat dan zo verkeerd? Is het inderdaad zo dat ouders problemen hebben met een leidster die licht stottert?"
Alle ouders reageren even verbaasd, en sommigen zijn ronduit verbolgen. Esther: "Mijn man hakkelt ook wel eens. Als het besmettelijk zou zijn, zou ik dat wel gemerkt hebben." Op het kinderdagverblijf waar Kaat haar kinderen naartoe brengt, werkt ook een leidster die af en toe hapert: "Dat zal me een zorg zijn. Ze is geweldig met de kinderen en ze zijn dol op haar. Moet je dan alleen maar perfecte leidsters in dienst nemen? Mogen buitenlanders die soms andere accenten leggen of soms een andere uitspraak hebben dan ook niet? Moet je een manke leidster weren omdat de kinderen haar misschien gaan nadoen of minder goed leren lopen? Dan plaats je je kinderen in een wereldje waar alles ideaal is. Maar zo zit het leven niet in elkaar!"
Ellen vraagt zich af of dit eigenlijk wel mag, iemand weigeren op deze gronden: "Het is te idioot voor woorden. Ik vind dit pure discriminatie." Gevraagd om commentaar, legt een medewerker van de Commissie gelijke behandeling uit dat de zus van Joke nog geen beroep kan doen op de Wet gelijke behandeling. Waarom niet? Omdat er een aantal discriminatiegronden is waar de wet nog niets over zegt: "Voor discriminatie op grond van leeftijd en handicap is wel wetgeving in voorbereiding, maar dat kan wel eens lang gaan duren. De Commissie gelijke behandeling kan klachten in deze gevallen dus niet behandelen."
Maar heeft het kinderdagverblijf niet gewoon gelijk? Kan het stotteren van een leidster geen slechte invloed hebben op de kinderen? Jacqueline Weeda-Hageman, stottertherapeut, is stellig: "Nee, het is echt kletskoek. Een kind gaat stotteren door een erfelijke aanleg en niet doordat iemand in zijn omgeving stottert. Kinderen hebben opvallend weinig last van iemand die zo nu en dan hapert of een klank verlengt. Misschien heeft het daar wel mee te maken dat stotteraars juist wanneer ze praten tegen kinderen, veel minder stotteren. Soms is het zelfs helemaal weg. En zingen kunnen ze ook zonder te stotteren. Ik kan me dus niet voorstellen dat het een probleem is, tenzij het stotteren echt heel erg is of als de leidster zelf er moeilijk over doet, natuurlijk. Want iemand die niet ontspannen is over zijn spraakgebrek, gaat zich misschien met veel grimassen of meebewegingen door zijn woorden heen worstelen en dat lijkt me in een kinderdagverblijf inderdaad niet op zijn plaats."
De stotterende leidster-in-spé is echter zo verbaasd dat de directie haar spraakgebrek als een mogelijk obstakel voor haar functioneren zag, dat ze weinig begrip kan opbrengen voor de twijfels van het kinderdagverblijf: "Ik heb zelf weinig last van mijn spraakgebrek, maar ineens werd me aangepraat dat ik iets ergs heb. Ik weiger daarin mee te gaan". Weeda: "Dat is wel terecht. Een stotterende volwassene weet als geen ander wat zijn of haar beperkingen zijn. Deze eigen deskundigheid zou serieus genomen moeten worden. Dus als iemand zelf denkt dat het kan, dan zou de werkgever het op z'n minst kunnen proberen."
De meeste ouders hebben gelukkig zoveel vertrouwen in de natuurlijke taal- en spraakontwikkeling van hun kind, dat ze niet schrikken van een leidster met een klein spraakgebrek. Het was de directie van het kinderdagverblijf die schrok. Uit onwetendheid en dus onnodige bezorgdheid voor de kinderen. Maar vooral ook uit gebrek aan vertrouwen in hun ouders. Schrikken mag, maar als een kinderdagverblijf iemand om die reden afwijst, komt het erop neer dat ouders betutteld worden. Dat is pas schrikken.
[De pagina's die hier genoemd werden, zijn inmiddels verouderd of niet meer beschikbaar]
