14 mei 2010 door Niels van de Griend
Wat doet een notaris eigenlijk, wat kost dat, en kan het ook goedkoper? Notaris Niels schreef dit artikel vanwege de steeds terugkerende vraag hoe duur het opstellen van een voogdijregeling is.
Wat kost dat nou eigenlijk, als je de voogdij voor je kinderen wilt regelen? Die vraag krijgt Ouders Online bijna dagelijks. Helaas is daar moeilijk een antwoord op te geven. Hieronder zal ik uitleggen hoe dat komt. Maar aan het eind zal ik wel proberen om een indicatie geven.
Bij notariële dienstverlening gaat het daadwerkelijk om dienstverlening. De taken van een notaris gaan namelijk veel verder dan het opstellen van een akte. Een akte is vaak maar een fractie van het werk van de notaris. Het gaat veel meer over het proces en veel minder over het product (de akte).
Zeker bij het kopen of verkopen van een woning is de regie over alle bijkomende werkzaamheden eindeloos veel belangrijker dan de akte zelf. Er zijn dan ook veel meer betrokken partijen dan slechts een koper die de nota oppikt. Zo verricht de notaris in dat kader werk voor:
Uitleggen en voorlichten hebben in dat hele proces een belangrijke rol. In dat proces zie ik mijzelf ook als vertaler, zeker bij familierecht.
De notaris vertaalt de wensen van zijn cliënten naar juridische teksten, en omgekeerd vertaalt hij die teksten weer in normaal Nederlands.
Daar hoort bij:
"De notaris trekt gewoon een akte uit de la", hoor je wel eens zeggen. Dat is waar. Dat wil zeggen: natuurlijk maken we gebruik van modellen. Maar notarissen hebben in die zin wel duizend en één laden en je moet wel de goede opentrekken en waar nodig een nieuwe la maken.
Dan de prijs van dit alles. Als je de dienstverlening van de notaris alleen maar ziet als het opstellen van een akte, dan snap ik dat je het al snel te duur vindt. Het kan ook anders.
Door de marktwerking binnen het notariaat zijn er 'broeders en zusters' die in hun kostenopgave aansluiten bij het idee dat mensen het goedkoper willen. De akte zelf wordt dan voor een bodemtarief in de markt gezet. Daarbij wordt in de kleine lettertjes dan wel vermeld dat als de notaris dit of dat of zus of zo extra moet doen, of als er extra telefoontjes gepleegd moeten worden, of als er niet is voldaan aan de gestelde voorwaarden, dat er dan extra kosten verschuldigd zijn. Die insteek is niet de mijne.
Op zich hoeft zo'n bodemtarief met bijkomende kosten geen probleem te zijn, als het voor de klant maar duidelijk is dát dat zo is. Dat er dus sprake is van een laag instaptarief met nacalculatie. Dan weet je dat het veel duurder kan uitpakken, maar je neemt bewust dat risico.
Vergelijk het met het geven van een groot feest. Je spreekt een prijs af voor de zaalhuur en de salades, waarna je twee dingen kunt doen met de drank: ofwel in één keer afkopen, ofwel alle drankjes stuk voor stuk laten opschrijven en achteraf verrekenen. Het gaat er dus om dat je een bewuste keuze maakt voor het ene systeem (full service tegen een inclusief-prijs) of voor het andere systeem (lage instapkosten en nacalculatie).
Notarissen adverteren ook wel met de mogelijkheid om bepaalde zaken zelf te doen. Dat zou dan ook weer kosten besparen. Ikzelf zie het meer als ontdekken dat je een gaatje in je kies hebt, en daar alvast zelf wat in gaan boren, waarna je de tandarts de vulling laat doen...
Stel dat je kiest voor een laag starttarief met nacalculatie, dan is dat bij de overdracht van een woning nog wel te overzien. Er zijn immers – zoals gezegd – veel partijen betrokken bij de overdracht (koper, verkoper, bank, etc.) waardoor er veel ogen zijn die de werkzaamheden van de notaris in de gaten houden. Controles en wakende ogen genoeg dus.
Maar bij het familierecht ligt het anders, bijvoorbeeld als je een testament wilt laten maken. Dan zijn er geen wakende ogen van derden. Je zit in je eentje, of met je partner, tegenover de notaris en je vertrouwt erop dat die het allemaal goed doet. Dat hoort ook zo, maar hoe zit het dan met een laag instaptarief onder de voorwaarde dat je wensen wel standaard moeten zijn? Hou je dan maar je mond om te voorkomen dat het te duur wordt? Of ga je dan maar zelf knippen en plakken, niet gestoord door enige kennis van zaken? Ga je klakkeloos voor 'een tweetraps-making', om maar eens wat te noemen, omdat dat in een tv-uitzending van 25 minuten als Walhalla beschreven werd, zonder je uitgebreid te laten voorlichten over de consequenties van zo'n systeem?
Mijn antwoord op deze vragen laat zich raden. Ik ben van de oude stempel, en bewandel nog de klassieke weg. Ik geloof in het good-old notarisambt, waarbij zorgvuldigheid en kwaliteit voorop staan.
Nu terug naar de vraag waarmee ik begon: wat kost dat nou, als je de voogdij voor je kinderen wilt regelen? Ik hoop dat u inmiddels begrepen heeft dat dat moeilijk te zeggen valt, omdat ik vooraf niet weet wat er allemaal geregeld moet worden. De voogdij leg je vast in een testament, en daar staat meestal meer in dan alleen de voogdij. Bijvoorbeeld: een anti-schoonzoon clausule, bewind na 18 jaar, en iets over de erfenis. In een voorgesprek wordt zoiets pas duidelijk en pas dan kan ik een offerte maken.
Maar om een indruk te geven: voor een losse voogdijregeling moet je denken aan ongeveer 250 euro (incl. btw). Voor twee ouders, dus twee testamenten, het dubbele.
