14 maart 2001 door Pieter van Scherpenberg
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Ergernis aan het gedrag van de kinderen van anderen is een heikel onderwerp op het Forum van Ouders Online. Hoe ver kun je gaan met het corrigeren van andermans kinderen? Al gauw overschrijd je een grens die tot heftige reacties kan leiden. Maar ook omgekeerd is moeizaam: hoever laat je die anderen toe in het aanspreken op je eigen opvoedingsmethoden?
"Het grote probleem is," schrijft Anneke, "dat je zo bar veel commentaar krijgt bij het toepassen van je eigen regels, vooral als je dat bij anderen thuis doet. Al snel krijg je dan te horen: 'Ach laat ze nou toch.' En even later gaat het onderwerp over hun kinderen dit toch zo slecht luisteren. 'Ze doen precies wat ze zelf willen, ik weet niet meer wat ik ermee aan moet. Heb jij soms ideeën?' Nou die heb ik zat, maar daar zijn ze het niet mee eens, want dat is weer te streng."
"Sinds mijn kinderen wat 'groter' zijn," vertelt Natalja, "heb ik gemerkt dat streng zijn 'not done' is. Op het kinderdagverblijf van mijn tweeling vinden de meeste ouders mij (ons) behoorlijk getikt: streng zijn? Grenzen stellen? Regels? Wat zijn wij voor engerds, het zijn toch kinderen? Dat is de algemene tendens. Tsja... intussen staan diezelfde ouders met grote ogen te kijken als ik op een ouderavond kan vertellen dat ik rustig met mijn tweeling ga winkelen, wandelen en boodschappen doen zonder scènes. Ik vind het zuur dat je met je fatsoen, normen, waarden, alles wat je probeert mee te geven aan je kinderen toch meestal het onderspit delft. Als er bijvoorbeeld op een partijtje tien kinderen over mijn peuters heengedenderd zijn en je al hun ouders aan je broek hebt gehad dat je het niet moet wagen ook maar iets tegen hun kinderen te zeggen, ga ik maar liever naar huis," besluit zij mismoedig.
Yolanda sluit daarbij aan: "Mijn dilemma is toch of en hoe ik iets van anderen kan zeggen. Dat mijn kind (nog geen twee) op een verjaardag géén zakje met acht koekjes leeg mag eten en slechts een heel klein eigen bakje chips krijgt is in de ogen van anderen ontzettend zielig(!), maar wel mijn beslissing. Anderzijds heb ik een vriendin die door de peuterspeelzaal wordt gebeld dat haar zoon van net drie onhandelbaar is. Ik twijfel of ik haar ga zeggen dat er wellicht iets in haar aanpak moet veranderen. Maar ja, doe ik het zo goed? Ik weet wel dat zij mijn zoontje een doetje vindt."
Deze ouders hebben een eigen aanpak van de opvoeding gekozen, maar krijgen daar commentaar van anderen op. Of zij vinden het moeilijk hun commentaar op opvoedingsmethoden van andere ouders te uiten. Hoe kun je daar het beste mee omgaan?
Volgens orthopedagoge Chantal van Ommeren van de 'Pedagogische Praktijk Bremstraat 3' in Bussum, is dit een ingewikkeld probleem, dat gaat over samenleven:"Over het algemeen ervaren zelfverzekerde ouders kritiek op hun opvoeding niet als een bedreiging of persoonlijke aanval en staan zij hierdoor meer open voor de mening van een ander. Zij kunnen zich verweren als zij het er niet mee eens zijn. Ouders die het daarentegen moeilijk vinden om kritiek op hun opvoeding te krijgen, zullen zich sneller aangevallen voelen. Soms kan dit tot spanningen of conflicten leiden tussen de betrokkenen."
Van Ommeren ziet als centrale vraag in hoeverre je als ouder in staat bent de relativiteit van je eigen normen en waarden in te zien. Dat is van invloed op het moment waarop je je bemoeit met een ander. "Het maakt natuurlijk verschil of je andere ouders op hun verantwoordelijkheden aanspreekt als hun kinderen aan gevaarlijke situaties blootgesteld worden. Maar als het om incidenteel ongepast gedrag gaat kan je je afvragen wiens probleem dat is. Uiteraard ben je vrij om je mening te geven. Je kunt echter een ander niet verplichten jou mening ook over te nemen."
Een ander doel van kritiek kan voortkomen uit situaties waarin het belang van je eigen kind in het geding is. Wanneer je door beïnvloeding van de omgeving je eigen kind in het gareel probeert te houden, kan je in vervelende situaties terechtkomen. Van Ommeren: "Een zelfverzekerde ouder heeft echter in het algemeen minder de neiging om zijn kind op deze wijze te behoeden voor het overnemen van ongewenst gedrag. Wellicht is er niet alleen een verband tussen zelfverzekerd ouderschap en het efficiënt reageren op kritiek, maar ook met het vermogen die kritiek op anderen niet uit te spreken.
