2 juni 1999 door Justine Pardoen
Van januari 1999 tot april 2001 verzorgde Ouders Online elke woensdag een halve pagina over 'opvoeding' in het dagblad Trouw, geïnspireerd op datgene wat er die week bij Ouders Online was voorgevallen. Het onderstaande artikel maakt deel uit van die serie.
Meisjes van dertien zijn allang niet meer onschuldig. 'Te groot voor de pop', maar heus nergens te klein voor. Niks 'er net tussenin', maar gewoon rijp voor de seks.
Een anonieme moeder deelt haar zorgen om haar dochter op het Forum van Ouders Online: "Ik ben erachter gekomen dat onze dochter van dertien al regelmatig seks heeft. Er komen vaak jongens op bezoek. Ze zegt dat ze voor huiswerk komen, maar in werkelijkheid doen ze wat anders. We weten niet wat we hiermee aan moeten." "Hoe ontdek je zoiets?", willen andere ouders weten. Ongerust als ze zijn dat hun eigen dochter misschien ook wel..., je weet maar nooit. Vera schrikt: "Belachelijk: je dochter is toch geen consumptie-artikel?"
Kinderseksuologe Sanderijn van der Doef beantwoordt vragen op Ouders Online. Meteen na de bekentenis van de anonieme moeder leggen bezorgde ouders haar de vraag voor hoe je kunt voorkomen dat je dochter er al zo vroeg bij is. Moet je er vooraf al over praten? Dat kan betekenen dat ze gaat denken 'als mijn ouders er zo tegenover staan, dan kan ik beter mijn mond houden als het eenmaal zover is'. Een dilemma: wat te doen?
Van der Doef benadrukt eerst dat een kind van dertien dat al regelmatig seks heeft, een grote uitzondering is: "Volgens onderzoek heeft in Nederland 3% van de dertienjarige jongens en 1% van de dertienjarige meisjes ervaring met seks in de zin dat ze met iemand naar bed zijn geweest." Gelukkig maar, dat scheelt. Maar dan: hoe voorkom ik dat mijn dochter dat percentage omhoog helpt?
Van der Doef adviseert toch een gesprek aan te gaan, waarbij je als ouder wel degelijk kunt aangeven dat je dertien jaar te jong vindt. "Maar vraag haar eerst om haar eigen mening en laat ook vooral merken dat u erop vertrouwt dat zij zelf de keuzes kan maken die goed voor haar zijn in haar leven", waarschuwt Van der Doef.
En dan vind je een condoom in de prullenmand en ben je dus gewoon te laat. Kun je het haar nog verbieden? Van der Doef: "Jongeren die toe zijn aan seks, doen dat. Of het verboden is of niet. Daar helpt geen lieve moeder meer aan. Maar het is wel belangrijk dat zij deze keuze zelf gemaakt heeft. Als dat niet zo is, moet er iets aan gedaan worden."
Vroege seks is lang niet altijd 'lief en leuk'. Linda is als vijftienjarige op haar eigen kamer aangerand door een twee jaar oudere jongen: "Dat durfde ik natuurlijk niet te vertellen. Neem je dochter in bescherming: kun je haar niet een tijdje huiswerk laten maken aan de keukentafel?"
Meisjes van dertien kiezen vaak jongens van achttien. Maar misschien is het eerder andersom. Van der Doef wijst terecht op de consequenties van een dergelijk verschil in leeftijd: "Als ze zich op de een of andere manier gedwongen heeft gevoeld, probeer haar dan duidelijk te maken dat zo'n jongen helemaal fout zit en haar niet waard is. Hij is dan zelfs strafbaar. Zij zal uw hulp en steun hard nodig hebben."
Praten dus. Praten, praten en nog eens praten. Over relaties, gevoelens, keuzes en verantwoordelijkheden. Over de gevolgen. Over veilig vrijen en over voorbehoedmiddelen. Er zit niets anders op. Hoe moeilijk het ook kan zijn om met een dertienjarige te praten over seks. En als je kind aangeeft er ook helemaal niet te willen praten met z'n ouders, dan zit er volgens Van der Doef niets anders op dan zich daarbij neer te leggen.
