6 april 2023

Leven met hoogbegaafdheid: hoe we onze zoon hebben geholpen weer gelukkig te zijn

Wij zijn David en Anna, twee veertigers die al heel lang samen zijn en 6 jaar geleden ouders zijn geworden van Billy, ons enige kind. Omdat we wat later ouders zijn geworden, hadden vrienden om ons heen al oudere kinderen en neefjes en nichtjes waren al een stuk groter. Hierdoor hadden we in het begin geen echt referentiekader en vonden we bepaalde dingen heel gewoon, die dat eigenlijk niet helemaal bleken te zijn. Tja, wisten wij veel. Maar ons hoogbegaafde kind zou ons snel genoeg laten zien dat hij anders was.

Driftbuien bij de peuterspeelzaal

Billy kon al erg goed praten toen hij 2,5 jaar was. Omdat we geen leeftijdsgenootjes voor hem in de buurt hadden, leek het ons goed dat hij naar de peuterspeelzaal zou gaan. Daar kwamen we echter al snel van terug. Hij vond totaal geen aansluiting bij de andere kinderen en wilde vooral kletsen met de peuterleidsters. Die wisten op hun beurt niet goed wat ze met hem aan moesten; hij praatte veel en stelde vragen die niet bij een 2,5-jarige horen. Hij voelde zich niet begrepen en dat uitte zich door in totale paniek te raken als hij naar het schooltje moest. Het werd zo erg dat hij dingen ging linken aan school. Zo deden we hem ’s ochtends voor de peuterspeelzaal bijvoorbeeld in bad. Hierdoor ging hij bad koppelen aan de peuterspeelzaal en wilde hij ook op andere dagen en momenten niet meer in bad. Ook kreeg hij behoorlijke driftbuien. Als we de auto parkeerden bij de peuterspeelzaal krijste hij alles bij elkaar en dat breekt echt je hart. Tegen ieders adviezen in besloten we hem na een aantal weken van de peuterspeelzaal af te halen.

Hoe we ontdekten dat ons kind verder was

Om hem toch in contact te houden met leeftijdsgenootjes gingen we met hem naar peutergym. De eerste 10 minuten waar je als ouders met je kind de warming-up deed gingen goed. Zodra het teken kwam dat ouders weg moesten en de les echt ging beginnen, begon de paniek. Na wat verwoede pogingen zijn we helaas weer met de gym gestopt. Thuis kwamen de driftbuien vaker en heftiger voorbij. Inmiddels hadden we wel door dat hij behoorlijk verder was dan leeftijdsgenootjes en Billy andere interesses had. We wilden hem toen nog zo graag ‘gewoon’ laten zijn. De volgende stap werd peuterdans bij een kleine dansschool in de buurt waar je als ouders mocht blijven kijken. Hij vond het spannend, maar vooral leuk en hij voelde geen druk, dus dan ging het goed. Alleen de dansjuf kon niet goed omgaan met de wijsheid van Billy. Toen ze het liedje ‘Groen is gras’ zong en bij het woordje ‘gras’ naar de vloer wees, zei Billy: “Juf, dat is geen groen gras, dat is de zwarte dansvloer”. Haar reactie: “Dat weet ik zelf ook wel, Einstein, verstoor mijn les niet zo!”. Natuurlijk kan het irritant en betweterig overkomen, maar zo ga je toch niet met kinderen om (en hij had gelijk …).

We hielden ons hart vast voor de ‘grote school’

Na een aantal maanden besloten we een tweede poging te wagen en hem naar een andere peuterspeelzaal te doen. We vertelden bij de intake uitgebreid wat er zoal was voorgevallen de afgelopen maanden en de peuterleidsters waren zo lief en begripvol. Dit bleek een fantastische match te zijn voor ons hoogbegaafde kind! Hij ging twee keer per week enthousiast naar ‘schooltje’ toe. Andere kinderen vond hij nog steeds niet interessant, hij deed zijn eigen ding en kletste erop los met de juffen. Die vonden dit hilarisch en vertelden ons regelmatig dat ze met hem gesprekken voerden die ze normaalgesproken nooit met peuters voeren. Hij heeft een brede interesse en wilde bijvoorbeeld weten hoe de stenen bankjes buiten gemaakt waren, van welk materiaal het gemaakt was, hoe zwaar het was etc. Hij hield van details, nog steeds overigens. Het ging heel goed op de peuterschool, maar zijn vierde verjaardag kwam steeds dichterbij en we hielden ons hart vast voor de ‘grote school’. Billy is geen standaard jongetje dus we moesten op zoek naar een school die echt bij hem past en niet de school op de hoek omdat dat zo makkelijk is. Hij hoeft echt niet een hele dag aandacht, maar hij wil even gezien en gehoord worden. Alle scholen in de wijde omgeving hebben we bezocht en we kozen voor de school waar we het beste gevoel bij hadden. Een traditionele school zonder hippe snappets en online lessen, maar echt leren schrijven, werkboekjes en iedere middag blaadjes vol kunst mee naar huis.

Hoogbegaafde kinderen hebben vaak moeite met wennen aan nieuwe situaties

Midden in de coronaperiode moest hij voor het eerst naar school. Dat betekende dat we niet mee mochten de school in. Hij kreeg een kleutermeester die zijn eerste jaar als leerkracht inging, dus geen enkele ervaring met ‘bijzondere’ leerlingen. En dat hebben we geweten. Het werd één groot drama. Vanaf het schoolplein moest de meester hem gillend meetrekken de school in en ook in de klas ging dat door. Hij huilde, was boos, ging op de grond liggen en dat soort dingen. Tot overmaat van ramp werd hij gepest waarbij regelmatig zijn bril werd afgepakt en hij thuiskwam met kapotte broeken omdat ze hem op de grond hadden gegooid. Wat hebben we veel – online – gesprekken gehad met de meester. Hoogbegaafde kinderen hebben vaak moeite met wennen aan nieuwe situaties en groepen, en dit gold ook voor Billy. Waar driekwart Nederland paniek kreeg dat scholen vanwege corona dichtgingen was het voor ons stiekem een zegen. Werkjes maken kon en wilde hij wel, maar met drukke en onvoorspelbare leeftijdsgenootjes omgaan niet. Billy is erg creatief en kan zichzelf goed vermaken, dus stiekem vonden wij het heel gezellig dat hij weer even thuis was. Toen de scholen weer begonnen, begon ook de ellende weer op school en thuis, hij ging zelfs weer in zijn bed plassen. Tijdens het zoveelste online gesprek vertelde de meester dat Billy vermoedelijk een ontwikkelingsvoorsprong heeft en hij vroeg of we hem wilden laten testen. Hier waren we direct heel duidelijk in; nee. We willen hem – tegen beter weten in – geen stempel meegeven, maar lekker kind laten zijn. Toen kwam school met een coach die Billy wilde observeren om te kijken of hij misschien extra werkjes kon doen en dat vonden we prima. Alleen ging school weer dicht vanwege corona en is dat er in groep 1 niet meer van gekomen.

Hoe ons hoogbegaafde kind school leuk begon te vinden

Toen kwam groep 2. Dit keer een ervaren kleuterjuf, maar helaas nog steeds Drama met een hoofdletter D. Juf vroeg zich zelfs af of hij niet beter op een andere school zou passen. Maar toen was daar toch de coach die hem wilde observeren en oefeningen met hem ging doen. Na een paar weken met hem werken was haar advies duidelijk: Billy was de kleuterklas totaal ontgroeid en hoorde thuis in groep 3. Bij ons veroorzaakte dit wilde paniek. Groep 3? Hij was net 5! We hebben hier samen en met school veel gesprekken over gevoerd en ondanks dat we enorme weerstand voelden, wisten we dat dit onvermijdelijk was. En dat bleek de beste beslissing ooit! Hij bloeide in groep 3 helemaal op, leerde lezen en schrijven en was ondanks dat hij drie maanden had gemist meteen bij. Hij bleek school ineens heel leuk te vinden! Zijn informatiehonger als hoogbegaafd kind werd gestild en dat bleek het grote probleem te zijn in de kleuterklassen. Hij leerde niets nieuws waardoor hij zich verveelde en raar gedrag ging vertonen. We kregen een totaal ander kind; blij, enthousiast, leergierig! Ook thuis werd hij rustiger, konden we beter met hem praten en zat hij lekker in zijn vel. Inmiddels zit hij in groep 4 en ook dat gaat supergoed. Vriendjes heeft hij nog steeds niet, daar heeft hij geen behoefte aan. Zijn klas is druk en in de pauzes en na school is hij graag op zichzelf, of met volwassenen. Hij is creatief en enorm muzikaal, speelt gitaar en zingt en kan hier helemaal zijn ei in kwijt. Billy voelt zich gelukkig op dit moment en wordt geaccepteerd zoals hij is. Daardoor zijn wij als ouders ook gelukkig.

Anders durven zijn: de kracht van hoogbegaafdheid

Nog steeds hebben we hem niet laten testen op hoogbegaafdheid omdat we dat (nog) niet nodig vinden. Hij vinkt alle boxjes die erbij horen aan, wat geeft zo’n test dan voor meerwaarde? We herkennen ook dat hoogbegaafdheid niet betekent dat je in alles goed bent. Zo is Billy fysiek niet zo handig, hij liep pas toen hij 1,5 was, fietst nog niet helemaal goed en zwemmen gaat niet vanzelf bij hem. Zelf vindt hij dat wel eens lastig omdat hij gewend is alles makkelijk te vinden, maar wij zeggen dan altijd dat je niet overal goed in kan zijn. Om meer te leren over hoogbegaafdheid en ervaringen te delen volgen wij beide een cursus. David gaat naar Peers for Parents en ik volg een zesweekse cursus voor ouders van hoogbegaafde kinderen. Tijdens deze bijeenkomsten is er veel herkenning en krijg je handvatten aangereikt, omdat het nou eenmaal net iets anders gaat met een hoogbegaafd (en hoog sensitief) kind. Wij hebben inmiddels onze draai daarin helemaal gevonden. We pushen hem niet meer om met leeftijdsgenoten te spelen, we kijken en luisteren naar zijn behoeften en houden rekening met zijn structuurwens. We ondernemen veel leuke dingen, maar bouwen ook rustmomenten in. We genieten enorm van hem en zijn ontzettend trots, met name ook hoe hij zichzelf ziet. Op school hebben ze een nieuwe methode waarin zelfreflectie van kinderen wordt bekeken. Na een lijst van 50 vragen krijg je inzicht in hoe je kind zichzelf ziet. Billy scoorde ontzettend hoog op ‘Anders durven zijn’. Hoe mooi is dat? Dat is exact hoe het mag zijn, en wij hopen dat hij deze prachtige eigenschap voor altijd houdt, want hij is perfect zoals hij is! We zijn ongelofelijk trots op onze anders durven te zijn kanjer.